استقبال دانش آموزان ایرانی از نرم افزارهای درسی

این روزها استارت‌آپ‌های آموزشی در ایران رواج بسیاری یافته‌اند‌. این استارت‌آپ‌ها از الفبا تا دروس دانشگاهی را به متقاضیان و کاربران آموزش می‌دهند‌. از یک سو فعالیت چنین استارت‌آپ‌هایی در ایران هنوز رواج نیافته و از سوی دیگر توسعه فعالیت آنها بازار دیگری را به خطر می‌اندازد؛ بازار پردرآمد کمک‌آموزشی در ایران‌. موسسات کمک‌آموزشی و کنکوری در ایران مشتریان بسیاری دارند و درآمدزایی کلانی نیز از فعالیت این موسسه‌ها به جیب مدیرانشان سرازیر می‌شود‌. این در حالی است که آموزش‌های از راه دور و مجازی به صورت رایگان یا با هزینه ناچیز بازار این کسب و کارها را به خطر می‌اندازد‌. بر اساس گفته‌های کارشناسان حوزه کمک‌آموزشی بازار بزرگی دارد و سالانه 11 هزار تا 30 هزار میلیارد تومان در این بازار درآمدزایی می‌شود‌. البته اکنون نیز نرم‌افزارهای بسیاری در این حوزه فعالیت می‌کنند و بسیاری از موسسات نیز بخشی از کسب‌و‌کار خود را به حوزه مجازی منتقل کرده‌اند و تلاش می‌کنند خود را با تغییرات و نوسانات زمان وفق دهند‌. از سوی دیگر این‌گونه آموزش‌ها در دنیا طرفداران بسیاری دارد‌. یکی از معلمان ریاضی در آمریکا سالیان سال است که با راه‌اندازی کانالی در شبکه اجتماعی یوتیوب به آموزش ریاضی و پاسخ به سوالات دانش‌آموزان به صورت رایگان می‌پردازد و این آموزش‌ها به اندازه‌ای با استقبال روبه‌رو شد که مادر یکی از دانش‌آموزان 300 هزار دلار به حساب این معلم واریز کرد‌. در ایران نیز چه بخواهیم و چه نخواهیم آموزش‌های رایگان یا پولی به صورت مجازی راه خود را باز و طرفدارانی پیدا کرده است‌. از سوی دیگر مشکل و نگرانی والدین دانش‌آموزان این است که فرزندانشان به بهانه یادگیری و صرف زمان در استارت‌آپ‌های آموزشی، تمام زمان خود را صرف بازی با موبایل‌های هوشمند و گشت‌و‌گذار در شبکه‌های مجازی کنند و از درس و مدرسه غافل بمانند‌. با وجود نگرانی‌هایی مانند اعتیاد به اینترنت، شبکه‌های مجازی و موبایل‌های هوشمند، به نظر می‌رسد والدین اعتماد چندانی به این نرم‌افزارها ندارند‌.
از سوی دیگر امروزه بسیاری از مدارس نیز به صورت هوشمند به آموزش می‌پردازند و فناوری‌های نوین را به دانش‌آموزان می‌آموزند‌.
پرسه‌زنی در موبایل‌های هوشمند به بهانه یادگیری
بنا بر گفته‌های کارشناسان استارت‌آپ‌ها نرم‌افزارها اگرچه می‌توانند مفید و آموزنده باشند اما موجب می‌شوند دانش‌آموزان زمان بیشتری را در موبایل‌های هوشمند بگذرانند و در کنار این نرم‌افزارها، در شبکه‌های اجتماعی نیز پرسه بزنند‌.


عادل طالبی، کارشناس حوزه استارت‌آپ‌ها و تجارت الکترونیک در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: نرم‌افزارهای آموزشی و مرتبط با دانش‌آموزان نیز مانند هر نرم‌افزار و استارت‌آپ دیگری می‌توانند قابل اعتماد بوده یا بدافزار باشند‌. این امر هیچ استثنایی با توجه به حوزه فعالیت استارت‌آپ‌ها و نرم‌افزارها ندارد‌.
او افزود: ممکن است این نرم‌افزارها به اطلاعات خصوصی کاربرانشان که دانش‌آموزان هستند دسترسی پیدا کرده یا این اطلاعات را به فروش برسانند، ممکن است بسیار قابل اعتماد بوده و تنها هدف از فعالیت آنها آموزش باشد و بس‌.
طالبی در رابطه با زیان‌های استارت‌آپ‌ها، امکان وابسته کردن دانش‌آموزان به موبایل‌ها و پرت کردن حواس آنها از درس و مدرسه بیان کرد: دو دیدگاه در رابطه با نرم‌افزارهای آموزشی وجود دارد؛ گروه اول معتقدند وجود این نرم‌افزارها مفید بوده و در یادگیری دانش‌آموزان کمک می‌کنند‌. از سوی دیگر گروه دوم بر این باور هستند که استفاده از نرم‌افزارهای آموزشی بهانه‌ای می‌شود تا دانش‌آموزان همواره در حال بازی با گوشی‌های هوشمند بوده و اوقات خود را در شبکه‌های اجتماعی نامرتبط با درس و تحصیل بگذرانند و از تحصیلات و آموزش عقب بمانند‌.
او افزود: بسیاری از مدارس همراه آوردن موبایل را ممنوع کرده‌اند و مدیران آموزشی نیز به والدین توصیه می‌کنند از شنبه تا چهارشنبه به فرزندان خود اجازه ندهند با گوشی همراه وقت بگذرانند و در شبکه‌های اجتماعی پرسه بزنند‌.
این کارشناس تجارت الکترونیک درباره میزان مفید بودن نرم‌افزارهای آموزشی اظهار کرد: اگر استارت‌آپ‌ها و نرم‌افزارهای آموزشی به خوبی طراحی شوند می‌توانند بسیار مفید بوده و در آموزش دانش‌آموزان کمک شایانی کنند‌. بسیاری از نرم‌افزارهایی که در حال حاضر فعالیت می‌کنند می‌توانند به دانش‌آموزان دوم دبستان نیز در یادگیری دروس کمک کنند‌.
او درباره بازار نرم‌افزارهای آموزشی بیان کرد: به طور کلی حوزه کمک‌آموزشی بازار بزرگی دارد و سالانه 11 هزار تا 30 هزار میلیارد تومان در این بازار درآمدزایی می‌شود و نرم‌افزارهای معروفی نیز در حال فعالیت در این حوزه هستند‌. بنابراین آینده این حوزه برای استارت‌آپ‌ها می‌تواند بسیار درآمدزا باشد‌.
فناوری‌های جدید برای مدارس
میترا طالبی، کارشناس علوم ارتباطات و رسانه در گفت‌وگو با ایرنا اظهار کرد: از سال ۲۰۰۰ به بعد استفاده از تخته سیاه و گچ در مدرسه افول کرد و فناوری‌های جدید برای حضور در مدارس طراحی شد‌.
وی افزود: در سال‌های اخیر نیز فناوری جدیدی مانند «وایت‌بورد هوشمند تعاملی» به عنوان یک سخت افزار جای خود را در مدارس پیشرفته باز کرد و زمینه‌ساز حضور نرم‌افزارها در مدارس شد‌. به گفته وی، این فناوری‌ها باعث شد حتی یونسکو نیز به تعریف تازه‌تر و جدیدتری از علم و سواد بپردازد. به همین دلیل خانواده‌ها نسبت به داشتن فناوری‌های نو در حوزه علم و دانش ترغیب شدند‌.
طالبی در ادامه بیان کرد: در دهه پیش رو فناوری‌های آموزش باز بخش جدایی‌ناپذیر از آموزش‌وپرورش خواهند بود و باید نسل جدید دانش‌آموزان را در نوع بهره‌گیری درست از این فناوری‌ها پرورش داد‌. وی تاکید کرد: پژوهش «کاسویل ولامون» نشان داد که کامپیوتر در مدرسه باید در جهت ایجاد تفکر عینی و عمیق، حمایت از تفکر مشارکتی و سوق دادن تفکر دانش‌آموز به سوی مسیرهای نوین و غیر قابل پیش‌بینی نقش‌آفرین باشد‌.
یادگیری تعاملی نقش‌آفرین خواهد بود.
یادگیری تعاملی با محوریت فناوری‌های نوین
کاظم مسعودیان، روانشناس و محقق نیز در گفت‌وگو با ایرنا اظهار کرد: در سال‌های اخیر یادگیری تعاملی با محوریت رسانه‌های نوین و فناوری‌های جدید جای خود را در بین خانواده‌ها باز کرده است‌.
وی افزود: برخی از روانشناسان معاصر از جمله جان سانتراک عقیده دارند که با گسترش فناوری اطلاعات، فناوری یادگیری با رویکردهای گوناگونی نظیر یادگیری شبکه‌ای و یادگیری مشارکتی، به سرعت جای خود را در محیط‌های آموزشی باز کرد و به بهبود آن کمک کرد‌. به گفته وی، رسانه‌های تعاملی و نوین یا دیجیتال هرگز نمی‌توانند جایگزین نظام آموزشی شوند ولی این فناوری‌های مکمل نظام آموزشی است و از سوی دیگر نمی‌توان نسبت به توسعه آن بی‌تفاوت بود‌.
مسعودیان در ادامه بیان کرد: در چند سال اخیر توجه خوبی به بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در کلاس‌های درس شده است و تغییرات سریع فناوری در فرآیند یاددهی و یادگیری موجب تحولات وسیع در این نظام خواهد شد که نشان می‌دهد یادگیری تعاملی آینده نظام آموزش‌وپرورش را در برخواهد گرفت‌.
آموزش‌وپرورش به سراغ رسانه تعاملی رفته است
اسفندیار چهاربند، معاون وزیر و رییس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش‌وپرورش در گفت‌وگو با ایرنا نیز از فعال شدن رسانه تعاملی در برای دانش‌آموزان و والدین آنها خبر داده و گفت: رسانه تعاملی سینا تی وی در این وزارتخانه طراحی شده است و در حوزه فناوری اطلاعات به منظور گسترش تعامل وزارتخانه با اولیای دانش‌آموزان فعال شده است‌.
وی تصریح کرد: این رسانه با استفاده از اینترنت رایگان برای تمامی اولیای دانش‌آموزان در استان‌های کشور قابل دریافت است‌. از این پس، بحث آموزش خانواده، آموزش مدیران و برگزاری دوره‌های الکترونیکی ضمن خدمت معلمان از طریق این رسانه انجام می‌شود‌.
به گفته چهاربند، زیرساخت‌های این رسانه تعاملی در وزارت آموزش‌وپرورش فراهم و آماده شده و امید است در اجرای ماده ۶۷ قانون برنامه ششم توسعه با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات زیرساخت‌های این رسانه در روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر نیز فراهم شود‌. چهاربند اظهار کرد: با توسعه این رسانه تعاملی، دسترسی دانش‌آموزان به محتوای الکترونیکی در شهرها و روستاها ارتقا می‌یابد‌. رییس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش‌وپرورش در خصوص مدارس هوشمند نیز گفت: در این مرحله، توسعه کلاس‌های هوشمند در سراسر کشور مدنظر است که پس از تکمیل فاز کلاس‌های هوشمند، با توجه به زیرساخت‌های لازم مدارس هوشمند نیز دایر می‌شود‌. چهاربند افزود: هم‌اکنون از ۴۲۰ هزار کلاس دایری در کشور حدود ۱۷۰هزار کلاس هوشمندسازی شده است‌. به گفته وی، براساس قانون برنامه ششم توسعه باید حدود ۶۰ درصد از کلاس‌های مدارس کشور هوشمندسازی شود‌.
معاون وزیر آموزش‌وپرورش درباره اینکه محتوای الکترونیک درس‌ها در کشور نیز منتشر خواهد شد، گفت: نسخه الکترونیک کتاب‌های درسی به طور حتم تولید می‌شود و نحوه دسترسی به این کتاب‌ها بستگی به زیرساخت‌های منطقه‌ای دارد‌. به گزارش ایرنا، یادگیری الکترونیکی یا فناوری‌های چند رسانه‌ای و اینترنت‌، برای بهبود کیفیت یادگیری و تسهیل آن می‌تواند در آینده دانش‌آموزانی خلاق را در حوزه نظام آموزشی، پرورش دهد‌.
امسال ۱۴ میلیون دانش‌آموز در مدارس کشور حاضر می‌شوند که ۴۸۳ هزار باب کلاس پذیرای این تعداد از دانش‌آموزان است‌.