648 غایب سامانه دسترسی به اطلاعات

زهرا حاجیان – با گذشت بیش از 15 ماه از راه اندازی  سامانه انتشارو دسترسی آزاد به اطلاعات و براساس جدیدترین اطلاعاتی که  از سوی دبیرخانه کمیسیون انتشارو دسترسی آزاد به اطلاعات در اختیار روزنامه خراسان قرارگرفته است، از مجموع حدود 1100 دستگاهی که تاکنون به  عنوان مشمولین  اجرای قانون "انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات" شناخته شده اند ؛ هم اکنون  452 دستگاه به سامانه انتشار اطلاعات پیوسته اند ، اما بیش ازنیمی از دستگاه های مشمول ، یعنی  648دستگاه هنوزبه عنوان غایبان این سامانه به شمار می روند .دستگاه هایی که می توان از آن ها به عنوان دستگاه های غیرپاسخ گو نام برد. به طوری که از دستگاه های زیرمجموعه قوه مجریه ، دستگاه هایی نظیر نهاد ریاست جمهوری، معاونت های  اجرایی وحقوقی  رئیس جمهور؛ وزارت اطلاعات و وزارت دفاع ؛ هنوز  به این سامانه متصل نشده اند . در زیرمجموعه قوه قضاییه نیز دستگاه هایی از جمله سازمان بازرسی، سازمان زندان ها ، دیوان عالی کشور، دادسراها و دادگاه ها، سازمان پزشکی قانونی،سازمان ثبت اسناد  دادستانی کل کشور،دادستانی ویژه روحانیت وبرخی نهاد های دیگر جزو غایبان این سامانه به شمار می روند  . همچنین حدود 23 مورد از شهرداری های کشور نیز هنوز اقدامی برای اتصال به این سامانه انجام نداده اند.به علاوه نهاد های دیگری از جمله شوراهای اسلامی شهر و روستا، بنیاد مستضعفان ،اتاق اصناف ، ارتش جمهوری اسلامی،شورای سیاست گذاری ائمه جمعه  ، شورای عالی امنیت ملی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی فضای مجازی، ستاد اجرایی فرمان امام،کتابخانه ملی،مجمع جهانی تقریب مذاهب ، برخی موسسات اعتباری وبانک ها را باید جزو دیگر غایبان این سامانه برشمرد .
به گفته فیاضی، معاون دبیرکمیسیون انتشار ودسترسی آزاد به اطلاعات  تاکنون  1100 دستگاه به عنوان مشمولین قانون انتشار ودسترسی آزادانه  به اطلاعات ، شناسایی واحصا شده اند که تعداد این دستگاه ها  رو به افزایش است .اما انتظار می رود که دستگاه های غایب  روند اتصال خود به این سامانه را تسریع کرده و پاسخ گویی به درخواست های مردمی  را دردستور کار خود قرار دهند.
قانون دسترسی آزاد به اطلاعات،از تصویب تا اجرا
قانون دسترسی آزاد به اطلاعات، به منظور شفافیت   امکان نظارت شهروندان و رسانه‌ها در کار نهادهای قوای سه گانه   ، در سال ۱۳۸۷ در مجلس تصویب و در سال ۱۳۸۸ برای اجرایی شدن به رئیس‌جمهور وقت، ابلاغ شد. امابه دلیل نبود آیین‌نامه اجرایی،  این قانون، سال ها بر روی کاغذ ماند تا این که سرانجام  در سال 94 رئیس دولت  یازدهم احیای این قانون و اجرایی کردن آن را در دستور کار قرار داد وبه وزیر ارشاد وقت دستور داد کمیسیونی برای اجرایی کردن این قانون تشکیل دهد.اقدامی که به راه اندازی سامانه  دسترسی آزاد به اطلاعات با همکاری وزارت ارشاد و سازمان فناوری اطلاعات منجر شد .
براین اساس،  هر شخص حقیقی یا حقوقی ایرانی می‌تواند درخواست خود برای دسترسی به اطلاعات را به صورت برخط از طریق درگاه الکترونیک حقیقی با ثبت‌نام در سامانه به آدرس foia.iran.gov.ir و ایجاد حساب کاربری، پیشخوان دولت الکترونیک، پست یا با مراجعه حضوری به واحد اطلاع‌رسانی مؤسسه درخواست‌شونده، تسلیم کند و دستگاه‌ها نیز ۱۰ روز مهلت دارند اطلاعات مد نظر شهروندان را بدهند و در صورتی که این زمان به تأخیر بیفتد، شهروندان در همین سامانه، شکایت خود را ثبت می‌کنند تا از طریق کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات پیگیری شود. بر اساس اعلام  آمار رسمی، آیین‌نامه‌ها و ضوابط، اطلاعات قراردادها، آیین‌نامه‌های مشارکت اشخاص در اجرای اختیارات سازمان، ساز و کارهای شکایت شهروندان از تصمیمات و اقدامات، اسناد و مکاتبات اداری، روش‌ها و مراحل ارائه خدمات سیستم به جامعه، از جمله مواردی است که مردم می‌توانند برای دسترسی آن ها درخواست خود را ثبت کنند.