در توافق ادلب چه اتفاقی افتاد؟

پس از توافق اخیر روسیه و ترکیه در سوچی برسرادلب، حواشی درباره این توافق و نقش ایران در آن مطرح شد که در سه نکته زیر به آن پرداخته شده است.
1- اول این که پذیرش این توافق از سوی جمهوری اسلامی نه آن گونه که رسانه های فارسی زبان معاند بیان می کنند از سر اجبار که نتیجه تحلیل و جمع بندی ایران درباره این منطقه بوده است. اولین نشانه در تاکید روحانی در نشست 3 جانبه تهران بر لزوم «زمین گذاشتن سلاح توسط تروریست ها» در ادلب در مقابل اصرار اردوغان برای انجام نشدن عملیات نظامی و  اصرار پوتین برای آغاز عملیات نظامی در این منطقه  نهفته است که به خوبی نشان می داد که ایران نه ترکیه است که جانب تروریست ها را بگیرد و نه روسیه که بخواهد به هر نحو ممکن ولو به قیمت جان غیرنظامیان  وارد ورطه نظامی در ادلب شود. نشانه دوم اشاره ظریف وزیر خارجه ایران در گفت و گو با اشپیگل است که هفته گذشته منتشر شد؛ جایی که ظریف بر جلوگیری از تنش و حمام خون بیشتر در مناطق پر جمعیت تاکید کرد و  افزود که هیچ «راهکارنظامی» در سوریه وجود ندارد. نشانه سوم هم این که حزب ا... لبنان به عنوان اصلی ترین نیروی نظامی و تعیین کننده معادلات روی زمین در سوریه که اتفاقی بدون خواست این گروه نمی تواند رقم بخورد نیز در واکنش رسمی از این توافق استقبال کرد و آن را «خوب و معقولانه» خواند.
2- آمار مردم غیرنظامی ساکن ادلب و تعداد تروریست هایی که بین مردم حضور دارند، حجم انبوه سلاح های سنگین و نیمه سنگین تروریست ها در این منطقه و ... باعث شده تا شرایط نبرد با تروریست ها بسیار پیچیده و سخت باشد از این رو آزادسازی این منطقه نیاز به گام های اولیه نظیر خروج تسلیحات سنگین و تروریست ها از مناطق غیرنظامی دارد. در این زمینه در توافق میان ترکیه و روسیه دو بند مهم وجود دارد. بندهایی که ظاهرا ترجمه پیشنهادی است که ایران در نشست تهران برای پایان مجادله روسیه و ترکیه مطرح و تاکید کرد که «همه تروریست ها باید سلاح های شان را بر زمین بگذارند»؛ براساس این دوبند:
- باید «تمام گروه‌های افراطی تروریستی تا ۱۵ اکتبر (23 مهر) از منطقه غیرنظامی خارج شوند». این به معنای آن است که بعد از این تاریخ اگر تروریست ها در مناطق غیرنظامی بمانند، ترکیه به عنوان ضامن طرف های معارض مسلح به وظیفه خود عمل نکرده و دیگر نمی تواند بهانه ای برای جلوگیری از برخورد با تروریست ها داشته باشد.


- همچنین «تمامی تانک‌ها، سیستم‌های راکت‌انداز چندگانه، توپخانه‌ها و خمپاره‌اندازهای متعلق به طرف‌های درگیر تا ۱۰ اکتبر (18 مهر) باید از مناطق غیرنظامی خارج شوند». این بند به صورت 2 گانه به نفع جریان مقاومت در سوریه است، چه این که اگر این بند اجرا نشود (که ظاهرا براساس خبرهای رسیده، تروریست های مستقر در ادلب آن را نپذیرفته اند) پیامی که برای طرف های دیگر در ماجرای سوریه و نیز افکار عمومی دارد، این است که تروریست ها کماکان حاضر نیستند به هیچ چارچوبی تن دهند تا بدون جنگ این منطقه آزاد شود. اگر هم این بند اجرا شود عملا منطقه غیرنظامی از سلاح های سنگین خالی شده و در صورتی که در آینده نبردی درگیرد (که پیش بینی می شود باید منتظر نبرد بزرگ و سرنوشت ساز در این منطقه باشیم) منطقه غیرنظامی  گزند کمتری خواهد دید.
3-  آن چه درباره کلیات توافق ادلب حائز اهمیت است خروجی این توافق است که برای ارزیابی آن باید حدود سه هفته صبر کرد. یا اردوغان به عنوان ضامن توافق از سوی معارضان مسلح می تواند آن ها را وادار به خروج سلاح ها و تروریست ها از مناطق غیرنظامی کند یا نمی تواند، راه سومی برایش وجود ندارد. برهمین اساس شاید راهبردی ترین تحلیل را در این باره سید حسن نصرا... دبیرکل حزب ا... لبنان بیان کرد: «توافق روسیه و ترکیه درباره ادلب خوب و معقولانه است و در گرو نتایج آن است». نتایجی که همه می دانند در سوریه، روی زمین و با سلاح رقم می خورد و نه فقط روی کاغذ.