مسافربری شدن فرودگاه پیام چقدر اقتصادی است

گروه حمل‌ونقل- فرودگاه پیام کرج که از سال‌ها پیش به عنوان یکی از فرودگاه‌های غیرمسافری ایران فعالیت می‌کرد، سرانجام پس از دوران طولانی گمانه‌زنی به صف فرودگاه‌هایی پیوست که می‌توانند مسافران هوایی را نیز جابه‌جا کنند‌. فرودگاه پیام کرج از چند سال پیش به عنوان گزینه‌ای برای کاهش فشار ترافیکی موجود بر فرودگاه‌های تهران مطرح شده بود و در طول این مدت همواره مسائل حاشیه‌ای امکان اجرایی شدن طرح ورود پروازهای مسافری به این فرودگاه را متوقف می‌کردند‌.
نبود ناوگان کوچک موردنیاز برای فعالیت در این فرودگاه اصلی‌ترین عاملی بود که طرح مسافری شدن پیام را همواره به تاخیر می‌انداخت؛ موضوعی که با ورود ۱۳ فروند هواپیمای ‌ای‌تی‌آر در طول دو سال گذشته به ناوگان کشور برخی از دغدغه‌های مربوط به آن حل شده است‌. هرچند ایران‌ایر به دلیل بازگشت تحریم‌های آمریکا نتوانست تمامی هواپیماهای خریداری شده خود در چارچوب این قرارداد را وارد کشور کند اما همین هواپیماهای معدود وارد شده نیز توانسته‌اند در طول ماه‌های گذشته بسیاری از فرودگاه‌های کوچک کشور را فعال کنند و با اجرایی شدن این طرح‌ها حالا نوبت به آن رسیده که فرودگاه پیام نیز سهم خود را در جابه‌جایی مسافران ادا کند‌. بر اساس اطلاعاتی که مدیرکل عملیات فرودگاهی استان البرز ارائه کرده، فرودگاه پیام در گام نخست قصد دارد به عدد ۵۰۰ هزار مسافر در سال برسد و پس از آن در گام بعدی یک میلیون مسافر سالانه هدف‌گذاری شده است‌. در صورتی که فرودگاه پیام بتواند در گام نخست به این عدد برسد قطعا اولین فرودگاهی که از این اتفاق سود خواهد برد فرودگاه مهرآباد تهران است‌. این فرودگاه قدیمی پایتخت در طول سال‌های گذشته سالانه به حدود ۲۰ میلیون مسافر خدمت‌رسانی کرده و اگر فرودگاه کرج بتواند حتی بخشی از این بار را کاهش دهد قطعا شرایط برای مهرآباد بهبود خواهد یافت‌. از سوی دیگر در صورتی که این فرودگاه توان انجام پروازهای بین‌المللی را نیز پیدا کند بخشی از فشار فرودگاه امام نیز کم خواهد شد و در کوتاه‌مدت هر دو فرودگاه تهران نفسی به راحتی خواهند کشید‌.
هر چند افزایش قیمت ارز و به دنبال آن جهش قیمت بلیت هواپیما باعث شده فرودگاه‌های تهران در هفته‌های گذشته روزهای نسبتا آرامی را پشت سر بگذارند و با وجود قرار داشتن در یکی از پرمسافرت‌ترین ماه‌های سال بسیاری از پروازها با ظرفیت کامل خود انجام نشدند اما به نظر می‌رسد بهبود شرایط زیرساختی برای خدمات‌رسانی به مسافران طرحی بلندمدت است و از این رو ورود رسمی پیام به باشگاه فرودگاه‌های مسافربری می‌تواند تنوع گزینه مسافران را بالا برده و ظرفیت جابه‌جایی مسافران را به عنوان عاملی مهم در شاخصه‌های توسعه هوایی بالا ببرد‌.
زیاندهی هما بیشتر می‌شود؟


یکی از دلایل اصلی زیاندهی هما، دو فرودگاهی بودن این شرکت هواپیمایی است‌؛ یعنی انجام پروازهای داخلی از فرودگاه مهرآباد و انجام پروازهای بین‌المللی از فرودگاه امام خمینی(ره) همواره از دلایل ‌زیاندهی ‌هما برشمرده شده است‌. به عنوان مثال ایرباس هما ابتدا پرواز شیراز-تهران را انجام می‌دهد و سپس این هواپیما باید برای پرواز بعدی از تهران به یکی از کشورهای منطقه آماده شود که باید برای این پرواز از فرودگاه مهرآباد بلند شود و به فرودگاه امام‌خمینی‌(ره) برود که همین نشست و برخاست اضافه، هزینه زیادی به ایرلاین تحمیل می‌کند‌.
از سوی دیگر با وجود آنکه ایران‌ایر آشیانه تعمیر و نگهداری هواپیما در فرودگاه امام‌خمینی‌(ره) دارد، ضرورت دارد چکاپ برخی هواپیماهای هما در آشیانه مهرآباد انجام شود‌ و این هم برای ایرلاین هزینه دارد‌. مدیرعامل سابق هما در این‌باره به فارس گفت: یک موتور بوئینگ 747 قدیمی در یک سیکل پروازی حدود یک‌هزار دلار هزینه دارد و چهار موتور آن چهار هزار دلار هزینه روی دوش ایرلاین می‌گذارد تا بخواهیم از فرودگاه امام به فرودگاه مهرآباد یا برعکس پرواز کنیم‌.
فرهاد پرورش همچنین بیان کرد: انجام پروازهای عمره از شهرهای ایران هزینه بالایی برای شرکت هواپیمایی هما دارد، زیرا هواپیماهای ایرلاین باید از تهران تا شهرستان مقصد بدون مسافر پرواز کند تا از آن شهرستان به انجام پروازهای عمره بپردازد‌.
به گفته مدیرعامل سابق هما ‌به دلیل اینکه حرکت هواپیماها از تهران به شهرستان برای انجام پروازهای حج عمره غیربرنامه‌ای است، نمی‌توان برای آن بلیت فروخت زیرا بستگی به ساعت پروازی دارد که کشور عربستان ارائه می‌دهد، بنابراین چون ساعت پرواز قابل پیش‌بینی نیست، قابلیت فروش بلیت نیز از تهران به شهرستان مقصد وجود ندارد‌. مدیرعامل سابق ایران‌ایر در تشریح میزان زیان یک پرواز هما برای انجام پرواز حج عمره در شهرستان توضیح داد: این‌گونه پروازها ابتدا از تهران به سمت شهرستان موردنظر بدون مسافر می‌روند، سپس از آنجا مسافر به سمت مدینه جابه‌جا می‌شود، سپس هواپیمای مذکور دوباره از مدینه به سمت جده بدون مسافر پرواز می‌کند تا حجاجی که قبلا در جده بوده‌اند را از آن نقطه به سمت شهرستان موردنظر جابه‌جا کند، دوباره از شهرستان تا تهران این هواپیما بدون مسافر پرواز می‌کند بنابراین همین یک پرواز موجب بروز زیان زیادی برای هما می‌شود‌. به گفته پرورش یکی دیگر از دلایل زیان‌دهی هما تنوع ناوگان ‌و نیروی انسانی است که هزینه‌های هما را افزایش داده است‌.
حضور ایران‌ایر در فرودگاه پیام با هواپیماهای ATR
موضوع چند فرودگاهی بودن هما به عنوان یکی از دلایل زیان‌دهی این شرکت در حالی مطرح است که روز سه‌شنبه ۲۷ شهریور ۱۳۹۷ ‌مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران «ایران‌ایر» اعلام کرد که به زودی هواپیماهای این شرکت از طریق فرودگاه بین‌المللی پیام البرز به مسافران خدمات‌دهی می‌کنند‌.
فرزانه شرفبافی‌ در بازدید از منطقه ویژه اقتصادی و فرودگاه بین‌المللی پیام البرز گفت: ‌در اولین فرصت، پرواز مسافربری «ایران‌ایر» را از طریق فرودگاه پیام انجام خواهیم داد و تلاش بر این است که از هواپیماهای جدید و به روز «ATR» در این فرودگاه استفاده کنیم‌.
به گفته مدیرعامل ایران‌ایر پشتیبانی پروازهای سایر شرکت‌های هواپیمایی از دیگر برنامه‌های شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در فرودگاه بین‌المللی پیام البرز است. در طول یک سال گذشته کارهای بزرگی در فرودگاه پیام به لحاظ زیرساختی انجام شده که مسافربری شدن آن یکی از این اقدام‌های مهم است‌. شرفبافی گفت امکانات فرودگاه بین‌المللی پیام مورد بررسی قرار گرفت تا در اولین فرصت، پروازهای مسافری ایران‌ایر را در این فرودگاه برقرار کنیم‌.
به اعتقاد مدیرعامل هما انجام پروازهای مسافری از طریق این فرودگاه با استقبال زیادی مواجه خواهد شد که منتج به کاهش ترافیک فرودگاه‌های دیگر است و اثر مثبتی در عملیات حمل‌‌و‌نقل هوایی کشور دارد‌.
البته اگر بپذیریم ATR بخواهد به فرودگاه پیام برود، مجددا موضوع نشست و برخاست‌‌های اضافه و پروازهای خالی بین مهرآباد و پیام رخ می‌دهد‌‌. از سوی دیگر نبود آشیانه تعمیرات ATR در فرودگاه پیام ‌از دیگر معضلات هما خواهد بود، به هر حال این هواپیما اگر در فرودگاه پیام دچار مشکل شود، ناچار است در نبود آشیانه تعمیر و نگهداری پرواز اضافه به فرودگاه مهرآباد داشته باشد و این نیز موجب تحمیل هزینه‌های گزاف به ایران‌ایر می‌شود‌.