با حمایت اکثر گروه‌های عراقی و مراجع تقلید، روند انتخاب رئیس دولت و خروج از بن‌بست سیاسی کلید خورد

عادل عبدالمهدی در یک قدمی نخست وزیری
محمدرضا ستاری
عادل عبدالمهدی 76 ساله در حالی قرار است سکان نخست‌وزیری عراق را در شرایط دشوار فعلی در اختیار بگیرد که پیش از این پست وزارت نفت، دارایی و نیز حضور در مجلس اعلای اسلامی عراق را در کارنامه خود دارد. البته او در سال 2005 نیز در یک قدمی نخست وزیری قرار داشت که در آن سال تنها با یک رای عرصه را به نوری المالکی واگذار کرد.
پس از کش و قوس‌های فراوان بر سر انتخاب نخست وزیر در عراق، روز گذشته رسانه‌ها خبر دادند که به احتمال زیاد عادل عبدالمهدی به عنوان نخست وزیر عراق معرفی خواهد شد. این امر زمانی اهمیت می‌یابد که پس از گذشت ماه‌ها از انتخابات جنجال‌برانگیز پارلمانی در عراق و حواشی که پیرامون آن ایجاد شد، بسیاری از کارشناسان با مقایسه شرایط عراق با سال 2010 و خلاء 9 ماهه در انتخاب نخست وزیر، معتقد بودند که این وضعیت به احتمال فراوان در عراق امروز نیز دوباره تکرار خواهد شد.


منابع آگاه در عراق اعلام کرده‌اند که پس از مطرح شدن گزینه عبدالمهدی به عنوان نخست وزیر، مراجع با نفوذ عراقی نسبت به این انتخاب واکنش منفی نشان نداده و با توجه به اینکه پیش از این از سوی آنها اعلام شده بود که نخست وزیر نباید از چهره‌های سابق در قدرت باشد، به احتمال فراوان عبدالمهدی نخست وزیر آینده عراق است. این امر زمانی تقویت می‌شود که رهبران دو فراکسیون مهم عراقی یعنی سائرون به رهبری مقتدی صدر و الفتح به رهبری هادی العامری انتخاب او را مناسب دانسته و حیدر العبادی نیز از کاندیداتوری برای احراز مجدد نخست وزیری انصراف داده است.
از حزب کمونیست تا مجلس اعلای اسلامی عراق
عادل عبدالمهدی 76 ساله در حالی قرار است سکان نخست‌وزیری عراق را در شرایط دشوار فعلی در اختیار بگیرد که پیش از این پست وزارت نفت و نیز حضور در مجلس اعلای اسلامی عراق را در کارنامه خود دارد. او هم اکنون معاون دبیرکل مجلس اعلای اسلامی عراق است و پس از سقوط صدام در پست‌هایی از قبیل وزارت دارایی و نیز معاونت ریاست جمهوری در ساختار سیاسی عراق نقشی فعال ایفا کرده است.
هر چند او در سال 2005 نیز در یک قدمی نخست‌وزیر قرار داشت و تنها با یک رای در مقابل نوری المالکی شکست خورد، اما بنا به سابقه خانوادگی خود دارای نفوذی زیاد در جامعه عراق است. در مورد او گفته می‌شود که با سکونت در فرانسه و تحت تاثیر گروه‌های فکری عرب فعال در این کشور در دهه 1970 میلادی گرایشات کمونیستی پیدا کرده و حتی از اعضای برجسته حزب کمونیست عراق بوده است. پس از این عبدالمهدی با چرخش نسبت به مواضع اولیه خود و با پیوستن به مجلس اعلای اسلامی عراق یکی از طرفداران انقلاب اسلامی ایران شد.
البته گفته می‌شود که او همچنان از اعضای برجسته مجلس اعلای اسلامی عراق است، اما در سوی مقابل عده‌ای معتقدند عبدالمهدی با انشقاقی که دو سال پیش در مجلس اعلای اسلامی عراق پدید آمد از این جریان فاصله گرفته و با گرفتن ژست تکنوکرات برگ برنده خود را برای متقاعد کردن جریان‌های مختلف عراق برای تصدی پست نخست وزیری رو کرده است.
ورود عراق به فاز جدید سیاسی
وارد شدن عراق به فاز تازه خود پس از انتخابات پارلمانی با انتخاب رئیس جدید پارلمان کلید خورد. محمد الحلبوسی به عنوان رئیس جدید پارلمان این کشور سیاست‌مداری جوان است که سابق بر این در سمت استانداری الانبار مشغول به فعالیت بوده و حضور او در راس پارلمان علاوه بر نشانه توافق نسبی میان جریان‌های مختلف عراقی برای شکل دادن ساختار جدید قدرت، نشان دهنده حمایت آمریکا از این سیاست‌مدار 37 ساله عراقی است.
هر چند با انتخاب الحلبوسی به عنوان رئیس پارلمان و همچنین نخست وزیری احتمالی عبدالمهدی دیگر گزینه بن‌بست سیاسی در عراق کم‌رنگ‌تر از گذشته شده است، اما در این میان برخی از ناظران با توجه به اعتراضات گسترده مردمی و نیز عدم هماهنگی‌های موجود میان احزاب عراق، هشدار داده‌اند که ممکن است این امر آرامش پیش از توفان در عراق باشد. استدلال این ناظران بر این مبناست که ممکن است انتخاب رئیس پارلمان و همچنین قریب‌الوقوع بودن تائید عبدالمهدی برای تصدی نخست‌وزیری امری برای عبور از بن‌بست سیاسی و فاقد پشتوانه قدرتمند برای به ثبات رسیدن دولت عراق باشد.
در همین راستا عبدالمهدی در آخرین پست اینستاگرامی خود با اشاره به مشکلات انتخاب نخست وزیر در عراق آن را مساله‌ای برای ایجاد تنگنا برای مردم قلمداد کرده که هر دوره ساختار سیاسی عراق با آن دست به گریبان است. او در این پست به انتظارات مردم از یک سوپرمن که باید تمامی مشکلات را یک تنه حل کند پرداخته است که به صورت تلویحی می‌تواند اشاره‌ای به وظیفه سنگین و دشوار رئیس دولت در شرایط کنونی عراق داشته باشد.
با این حال تمامی گمانه‌زنی پیش از اعلام رسمی عبدالمهدی در مورد اینکه پیشینه او حکایت از نزدیکی‌اش به ایران می‌دهد یا اینکه آمریکایی‌ها از وی برای تشکیل کابینه حمایت کرده‌اند، امری است که به صورت پیش‌فرض‌های مختلف مطرح می‌شود و باید تا روزهای آینده و تشکیل دولت برای بررسی و تحلیل صحت و سقم این گمانه‌زنی‌ها منتظر ماند.