«ابتکار» از رونق برخی مشاغل در ماه محرم گزارش می‌دهد وضعیت سبزِ بازار سیاه‌پوش!

پویان خوشحال
ماه محرم به اوج خود رسیده است. تاسوعا و عاشورای حسینی در پیش است و هیات‌های محبان حضرت در این روزها و شب‌ها بیش از روزهای دیگر برای امام خود عزاداری می‌کنند. همزمان با آغاز محرم، مشاغلی ایجاد می‌شوند و ازرونق خوبی نیز برخوردار هستند. «بیرق»‌دوزان هنر دستان خود را برای فروش نمایان و مغازه‌هایی برای فروش ابزارآلات برپایی دسته‌های عزاداری شروع به کار می‌کنند. مشاغل بسیاری وجود دارند که مختص به این ماه بوده و مجموعه این‌ها بازار بزرگ محرم را تشکیل می‌دهد؛ بازاری که سیاه‌پوش شده است برای نام حسین.
چندی پیش گزارشی در باب نذر در ماه محرم به چاپ‌ رساندیم. موضوعی در این گزارش مطرح شد از گامی برای جایگزینی نذرهای اجتماعی به جای نذرهای پر زرق و برق محرمی. حتما شما هم برخی از خرج‌های چند ده میلیونی برخی هیات‌ها را پر زرق وبرق می‌دانید! هیات‌هایی که برای رقابت بایکدیگر «علم‌» های چندین و چند شاخه خریده یا محوطه‌ بزرگی را برای در چشم بودن، اشغال می‌کنند. حال اینکه همین عزاداری با هزینه های کمتر نیز ممکن بوده و افراد می‌توانند نذورات خود را در راه کمک به محرومان هزینه کنند.
خرید و فروش بسیاری از اقلام در ماه محرم‌الحرام با‌ ایام دیگر سال متفاوت است. نذری‌های بسیاری در این ماه توسط مردم دلسوز کشورمان اهدا می‌شود. عده‌ای در ایام این ماه غذاهای متنوعی را پخش می‌کنند و عده‌ای نذر چای و ... دارند. برخی عَلم می‌خرند و فروش برخی وسایل مانند طبل، زنجیر، سنج و ... در این ایام رو به افزایش می‌رود. همین موضوع بسیاری از افراد را وارد بازار کار می‌کند. بازاری یک ماهِه که پیش از آغاز محرم شروع شده و تا اواسط آن طول می‌کشد. بسیاری از هیات‌های مذهبی این روزها جهت برپایی دسته‌های زنجیر و سینه‌زنی برای تهیه لوازم موردنیازشان به بازار مراجعه می‌کنند و خرید این لوازم به معنی افزایش میزان رد و بدل شدن پول در بازار است. اتفاقی که باعث شده تا محرم نیز به عنوان ماهی که چرخه مالی خوبی در آن به ثبت می‌رسد، موجب رونق بازار شود.


محرم این روزها بیش از گذشته در ظاهر افراد نیز به چشم می‌خورد. مدل‌های موی ماه محرم در آرایشگاه برای مردان ارائه می شود. مدل‌هایی که در آن پسران روی بخشی از سرشان اسامی مقدس این ماه را می‌تراشند یا در مثالی دیگر برخی آرایشگاه‌های زنانه در این ماه طرح‌هایی از ماه محرم ارائه می‌کنند؛ طرح‌هایی برای ناخن خانم‌ها که قطره‌های خون و یا اسامی مقدس این ماه حک می‌شود. این موضوع به پوشش نیز رسیده است، دیگر تنها نماد مشکی برای عزاداری استفاده نمی‌شود. اگر جست‌وجوی مختصری در فضای مجازی داشته باشید، با سایت‌ها، کانال‌های پیام‌رسان‌ها و صفحات شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو می‌شوید که طرح‌های محرمی، از وقایع عاشورا، علم، دست خونین و تصاویری از حرم امام حسین(ع) را روی پیراهن‌ها و تی‏شرت‌ها به چاپ رسانده‌اند. ابتکاری که این روزها بیشتر مشتریان آن پسران نوجوان هستند و ظاهری عاشورایی به روزها و شب‌های عزاداری داده است.
مراسم‌های متفاوتی که دراین ماه برگزار می‌شود نیز در رونق بازار تاثیر گذار است. یک طراح بیرق در گفت‌وگو با «ابتکار» می‌گوید: «نزدیک محرم که میشه، ما دست به کار می‌شویم. کارهای قبلی را که بیشتر به طراحی و دوخت و دوز می‌شود، تعطیل می‌کنیم و به استقبال محرم می‌رویم. از طرف هیات‌های مذهبی سفارش می‌گیریم و برای دسته‌ها و هیات‌های عزاداری طرح‌های مخصوص ماه محرم را می‌زنیم. بخشی از این کار دلی است و به عشق آقا امام حسین(ع) انجام می‌شه اما بحث دستمزد هم هست. خداروشکر حجم سفارشات در این ماه بالاست و کار وکاسبی هم رونق داره.»
گفتنی است تولیدکنندگان لباس در این ماه علاوه بر طراحی‌های مخصوص محرم برای پیراهن و تی‌شرت به حوزه کودکان نیز وارد شده‌اند. برای مراسمی که مخصوص شیرخوارگان‌حسینی برگزار می‌شود، برخی تولید کنندگان با طراحی لباس‌های مخصوص کودکان زیبایی خاصی به این مراسم داده‌اند. مراسمی که هرساله با شکوه فراوان برگزار و تصاویر زیبایی نیز از آن منتشر می‌شود.
این در حالی است که نذوراتی که شامل غذاها می‌شود در بازار روزمره کشور نیز تاثیرگذار است. یک فروشنده برنج در بازار تهران در این باره به «ابتکار» می‌گوید: « مصرف برنج در دو ماه رمضان و محرم بیشتر می‌شود، این را از روی آمار فروش می‌گویم. مردمی که نذورات می‌دهند برای خرید برنج از صد کیلو تا چند تن به ما مراجعه می‌کنند. خداروشکر ماه با برکتی است. درست است که به دلیل افزایش مصرف ممکن است، قیمت‌ افزایش پیدا کند اما من بازاری اگر بی‌انصافی نکنم، هم ثوابش را خواهم برد و هم سودش را.»
این تنها برنج نیست که در ماه محرم فروش بیشتری دارد، اقلامی چون روغن، مرغ و حبوبات نیز با توجه به افزایش مصرف در نذورات بیشتر می‌شود. دولت هر ساله با تزریق مقادیری از اقلامی که پیش‌بینی می‌کند، مصرف آن‌ها و طبعاً قیمت آن افزایش یابد، سعی در کنترل بازار دارد. هرچند در شرایط اقتصادی کنونی که بسیاری از اقلام در بازار با افزایش قیمت مواجه بوده، کنترل شرایط از دست دولت نیز خارج شده و شاهد افزایش قیمت برخی اقلام پر مصرف در محرم، در حال حاضر هستیم. موضوعی که پیش از آغاز محرم مسئولان باید به دنبال حل مسئله آن می‌بودند.
مهمترین درس محرم آزادگی است. آزادگی اگر آنچنان که باید و شاید به‌جا آورده شود، محرم ماهی می‌شود برای مبارزه با فساد در همه حوزه‌ها. آزادگی حسینی اگر در جامعه راه‌یابد، دست بسیاری از فسادهای اقتصادی و اجتماعی و سیاسی قطع خواهد شد. محرم هم رونق بازار اقتصادی است و هم رونق اجتماعی؛ کمک به محرومان و گرفتن دست انسانی که نیاز به کمک هم نوع خود دارد.