روزنامه قانون
1397/06/27
وجود فقر مالی در حوزه کتاب
اگر همچنان بر این پندار باشیم که کتاب و مقوله کتابفروشی بخش پایه‌ای و مهم بسط و نشر فرهنگ است، نتیجه‌ای ساده پیش‌روی ما خواهد بود که با تعطیلی کتابفروشی‌ها، از تاثیر و کارکرد یکی از مهم‌ترین ابزار تولید و اشاعه فرهنگ که عمرش به میزان حضور انسان در روی کره خاکی است، کاسته می شود.از آن زمان که انسان اولیه برای انتقال مفاهیم از دیوار نگاشت‌ها در غارها، پیش از آنکه ماهیت زبان برای گفتار شکل بگیرد، استفاده می‌کرد نقش مکتوبات برای انتقال مفاهیم، ضرورتش عیان بود و با پیشرفت انسان و زندگی روزمره آن، نقش مکتوبات که به شکل‌های گوناگون در اختیار انسان قرار می‌گرفت و می‌گیرد، در جهت دهی ذهنی و زندگی انسان‌ها مشهود بود تا جایی که آن‌ها در نقش رسانه‌ای فراگیر ظاهر شدند اما در تمام این مکتوبات پدیده‌ای است به نام کتاب که انتظار بیشتری از آن می‌رود تا تاثیرات و تحولات بنیادی‌تری را در روند جهان ایجاد کند. با آنکه حال حاضر عصر سرعت و دیجیتال است و شبکه‌های مجازی خود را بر زندگی انسان‌ها تحمیل کرده اند، اما باز هم نتوانسته اند از کارکرد ماهیتی کتاب بر زندگي روزمره انسان بکاهند.از دیرباز محل ارائه کتاب به مخاطبان، فروشگاه‌های کتابفروشی بود که شخصیت و کاراکتری خاص را جدای از هر فعالیت اقتصادی دیگر برای خود تعریف کرده و ساخته بود. همچنان که در کشورهای پیشرفته نیز این کاراکتر روزبه‌روز جایگاه رو به رشدی را برای خود تعریف می‌کند اما در ایران با توجه به اینکه ضرورت کتاب و حضور آن در سبد کلای خانواده‌ها بیش از پیش احساس میشود، متاسفانه با درپیش گرفتن سیاست‌های غلط از سوی متولیان این عرصه شاهد به حاشیه راندن آن هستیم.با اجرای غلط سیاست های تولید و عرضه و عدم حمایت از بخش خصوصی توسط دولت به عنوان متولی فرهنگ، روزبه‌روز شاهد عدم رجوع مردم به کتاب، به عنوان یک کالای ضروری هستیم.از آنجایی که اکثر کسانی که به موضوع افتتاح کتابفروشی می‌پردازند، دغدغه این کار را دارند و از اهالی فرهنگ هستند، بی‌شک تمایلی ندارند برای تعطیلی یا تغییر کاربری آن، اما باید توجه داشت که به دلیل فقرمالی که در حوزه کتاب وجود دارد، عدم حمایت نهادهای متولی فرهنگ بی‌شک به تعطیلی روزافزون کتابفروشی‌ها می‌انجامد و باعث میشود ارتباط مردم با کتاب در یک محل دلچسب فرهنگی کمرنگ و کمرنگ‌تر شود و تعطیلی هر کتابفروشی، نابودی پایگاهی است برای اشاعه فرهنگ که بی‌شک معضل این روزهای ماست. با کمی توجه به آمار بزه و خشونت، اعتیاد، نابلدی‌های رفتار مدنی توسط افراد جامعه و... در می یابیم که تاثیر این فاجعه فرهنگی «تعطیلی کتابفروشی‌ها» تا چه حد می‌تواند فجیع و دردناک‌تر باشد.از آنجا که کتاب نقش تربیتی و سازنده فکر، رفتار و منش انسان‌ها در جامعه را دارد، با تعطیلی این مراکز، ما محیط‌های در دسترس مردم برای در اختیار داشتن این «معلم خاموش» را کاهش داده‌ایم و به حداقل رسانده‌ایم و در عوض با توجه به نابه‌هنجاری‌های موجود در جامعه و البته فضای مجازی، عرصه را برای پرورش بزهکاری به سمت مطلوب پیش برده‌ایم.شاید بتوان از گوشه‌ای از معظلاتی که در راه افزایش کتابفروشی‌ها یا حتي ادامه کار همان‌هایی که موجود هستند این‌گونه برشمرد که کتابفروشی‌ها به دلیل آنکه محکوم به اداره مجموعه خود هستند و اغلب آن‌ها نیز استیجاری هستند، در ظاهر عنوان کتابفروشی را با خود یدک می‌کشند در صورتی که تبدیل به فروشگاه لوازم تزيینی، سرگرمی یا لوکس شده اند که در نتیجه نمی‌توانند به پوشش هزینه‌های خود با ارائه کتاب بپردازند که در نتیجه یا مجبور به تغییر ماهیتی فروشگاه می‌شوند یا تعطیلی آن و تبدیل به مشاغل دیگر.اما از دلایل دیگر می‌توان به فروش اینترنتی که خود ناشرها به راه انداخته‌اند که از قضا گزینه راحت‌تری برای مخاطبان کتاب است اشاره کرد که این موضوع می‌تواند با درایت حتي توسط خود کتابفروشی‌ها مدیریت و اجرا شود.دیگر معضلی که در کتابفروشی‌ها به چشم نمی‌آید اما برای کتابفروش جزو مشکلات اساسی است، کتاب‌هایی بوده که توسط کتابفروش خریداری شده است و پس از یک سال ولو بیشتر نتوانسته است تبدیل آن را به نقدینگی بدل کند و این خواب سرمایه برای کتابفروش بسیار زیان رسان است چرا که کتاب به ذات خودش کالای پرگردشی نیست.یکی از موضوعات دیگر این است که هر ناشرِ جدی در حوزه فرهنگ باید بتواند فروشگاهی را برای عرضه محصولات تولیدی خود راه بیندازد که این مهم با توجه به هزینه‌های بالای ملک و همچنین عدم حمایت از سوی نهادهای متولی فرهنگ امکان‌پذیر نیست. به عنوان مثال وزارت فرهنگ برای راه اندازی فروشگاه کتاب، مبلغ دو میلیارد ریال وام در اختیار متقاضی می‌گذارد، حتي اگر تصور کنیم با شرایط مطلوب این موضوع رخ بدهد، آیا با اوضاع اقتصادی موجود حتي کفاف تجهیز اولیه یک فروشگاه را می‌‌دهد؟عدم حمایت دولت به عنوان متولی فرهنگ معضل بزرگی است که سر راه رونق بازار کتاب قرار دارد که باید با دعوت از اهل فکر و متخصصان مستقل در این حوزه کارگروهی برای گره‌گشایی این معضل ایجاد كرد و با برطرف کردن کاستی‌های اقتصادی و حمایت از فعالان کتاب و کتابفروشی روزهای روشن‌تری را برای این مقوله ترسیم کرد.
سایر اخبار این روزنامه
طغيان از دست افول‌گرايان
موبايل با ارز دولتي در دسترس نيست
اقدام عليه جانبازنماها
گره‌گشايي كه خودش گره شد
آنتن دزدي ميسر نشد
بيان مسائل جناحي درمجالس مذهبي سبب تيره شدن دل‌ها مي‌شود
دوزخ بازنشستگی برای تشنگان خدمت
تـرس از كلمه!
وجود فقر مالی در حوزه کتاب
لزوم جدی گرفتن نشانه ها
دیدارهای ظریف و کری رسمی نبوده‌اند
