«ابتکار» از احتمال رفع محرومیت دانشجویان ستاره‌دار با لایحه دولت گزارش می‌دهد وقت چیدن ستاره ها

معصومه معظمی
خبر آمد قرار است به واسطه مصوبه هیات وزیران جلوی ممنوعیت حق تحصیل «دانشجویان ستاره‌دار» گرفته شود. به واسطه این مصوبه از این پس هیچکس را نمی‌توان به عذری غیر از عدم صلاحیت علمی از تحصیل محروم کرد. خبری که به خودی خود برای برخی دانشجویان که سال‌های زیادی به دلیل ستاره‌دار بودن، از حق تحصیل محروم بوده‌اند از اهمیت بالایی برخوردار است. دانشجوی ستاره‌داری که طی سال‌های طولانی حتی وجودش توسط برخی مسئولان انکار می‌شد و تازه چند سالی است که با روی کار آمدن دولت روحانی و مجلس دهم برخی نمایندگان از جمله فاطمه سعیدی و محمود صادقی نمایندگان تهران برای حل مشکل آنها گام‌هایی برداشته‌اند. وزارت علوم هم به دنبال این پیگیری‌ها وعده‌هایی برای برداشتن ستاره‌های مقابل نام این دانشجویان داده است. هر چند که با وجود این وعده در سال تحصیلی جدید و اعلام نتایح کنکور ارشد و دکترا، باز هم افرادی هستند که با بهانه‌هایی مثل نقص پرونده مواجه شده و اجازه ثبت نام به آنها داده نشده است و به اصطلاح «ستاره‌دار» شده‌اند.
اصطلاح «ستاره‌دار» از تابستان ۱۳۸۵ در اولین سال ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد مطرح شد. زمانی که تعدادی از دانشجویان کارشناسی ارشد، با دیدن ستاره‌هایی در مقابل نام خود و پرس‌وجو متوجه شدند با محرومیت‌های تحصیلی مواجه شده‌اند. یا حتی دانشجویانی که اغلب به دلایل غیرعلمی و صرفا انتقاد از عملکرد مسئولان مشمول این محکومیت می‌شدند و علت محرومیت بسیاری از آنها شرکت در تجمعات دانشجویی و انجام فعالیت‌های غیرعلمی بود.
ستاره‌هایی که دردسر آفرینند


موضوع دانشجویان ستاره‌دار را تا قبل از سال 88 مسئولان وقت به راحتی بیان می‌کردند ولی پس از سال 88 و شرایط خاصی که به وجود آمد و افزایش تعداد این دانشجویان محروم از تحصیل، به دلیل ملاحظات سیاسی باز هم صحبت از ستاره‌های این دانشجویان، به حد انکار رسید. در حالی که طبق اصول متعدد قانون اساسی محروم کردن دانشجویان از حق ادامه تحصیل نقض صریح اصول قانون اساسی است.
مجید دری، دانشجوی محروم از تحصیل دانشگاه علامه یکی از همین دانشجویان محروم از تحصیل است که سال گذشته در واکنش به اظهارات منصور غلامی، وزیر علوم که منکر وجود دانشجویان ستاره‌دار شده و گفته بود: «در حال حاضر هیچ دانشجوی ستاره‌داری در کشور نداریم»، مقابل وزارت علوم پلاکارد به دست ایستاد و اعلام کرد که 10 سال است ستاره‌ دارد و در اعتراض به این روند تحصن کرد. او در گفت‌وگو با «ابتکار» اعلام کرد که با وجود وعده‌هایی که سال گذشته وزیر علوم مبنی بر حل مشکل او داده است هنوز هم ستاره‌دار و محروم است. این دانشجوی محروم از تحصیل دانشگاه علامه در این باره توضیح داد: «از سال 86 در بحث بسته شدن انجمن‌های اسلامی تجمع و تحسنی در دانشگاه داشتیم که 2 ترم من را تعلیق کردند و طبق قانون داخلی دانشگاه هم باز خود دانشگاه من را 2 ترم دیگر تعلیق کرد. این موضوعات به اتفاقات سال 88 رسید و در این ماجراها 5 سال نبودم و وقتی بیرون آمدم دیگر کسی جوابم را نداد. در نهایت گفتند از نظر آموزشی سنواتم پرشده است، ولی هیچ نامه مکتوبی مبنی بر اخراج به من ندادند. به آموزش دانشگاه مراجعه کردم ولی در پرونده تحصیلی من هیچ سابقه تحصیلی وجود نداشت.»
دری ادامه داد: «سال گذشته وقتی مقابل وزارت علوم تحصن کردم، وزیر علوم به من قول داد که مشکل ستاره‌دار بودنم را تا بهمن ماه 96 حل کند ولی با گذشته یک سال همچنان مشکل محرومیتم از تحصیل به قوت خود باقی است. با وجود پیگیری‌های فراوان تیرماه امسال از وزارت علوم با من تماس گرفتند و گفتند که به جای دانشگاه علامه به پیام نور بروم ولی من این مسئله را قبول نکردم. در نهایت قرار شد تا شهریور مسئله را حل کنند و با من تماس بگیرند که هنوز هیچ تماسی گرفته نشده است. همچنان منتظرم وزیر علوم به وعده و قول خود در این باره عمل کند.»
ابراز نگرانی از ستاره‌های
دانشجویان فرقه ها و دراویش
این دانشجوی ستاره‌دار با ابراز نگرانی از وضعیت سایر دانشجویان محروم از تحصیل به «ابتکار» گفت: «برخی از دانشجویانی که قبل از 86 ستاره‌دار شده بودند هنوز مشکل‌شان حل نشده است. همچنین دانشجویان بهایی یا حتی اخیرا دراویش هم در هر مقطعی که هستند از تحصیل محروم یا ستاره‌دار می‌شوند. حتی اخیرا شنیده‌ام که حدود 40 نفر از دانشجویان اهل کتاب که فرقه فکری- مذهبی هستند ستاره‌دار شده‌اند و اجازه ورود به دانشگاه به آنها داده نشده است.» دری همچنین تاکید کرد: «دانشجویانی هم که در اعتراضات اخیر یا آنهایی که در اقدامات پیشگیرانه بازداشت شده‌اند، احکام سنگین گرفتند و قرار بود احکام‌شان اجرا نشود، ولی اجازه ورود به دانشگاه را ندارند و در شرایط خطرناکی هستند. قرار بود وزارت علوم به آنها کمک کند ولی این اتفاق نیفتاده است و نیازمند کمک و حمایت دولت و مجلس و قوه قضائیه هستند.»
البته به نظر می‌رسد با تصویب لایحه حمایتی دولت در خصوص حق تحصیل برای همه، قرار است خبرهای خوشی به گوش برسد که مستلزم کمک و حمایت مجلس و خصوصا کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس است. در جلسه هفته گذشته هیات وزیران، یک تبصره به قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور جهت تقدیم به مجلس الحاق و به تصویب رسید. به موجب این اصلاحیه حق آموزش جزو حقوق اساسی افراد است و هیچکس را نمی‌توان به عذری غیر از عدم صلاحیت علمی مقرر از آموزش در مقاطع مختلف تحصیلی محروم کرد. در برخورداری از حق آموزش در مقاطع تحصیلی افراد دارای سابقه محکومیت قطعی کیفری به جرائم سازمان یافته، قاچاق انسان، محاربه و جاسوسی مستثنی هستند. لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس جمهوری درباره لایحه اخیر معاونت حقوقی ریاست جمهوری برای حمایت از حق تحصیل دانشجویان اظهار کرده است: «بعد از اینکه موضوع دانشجویان ستاره‌دار مطرح شد، گزارشی را سال گذشته بر اساس قانون اساسی به آقای رئیس جمهوری ارائه دادیم و راه حل‌هایی را نیز بیان کردیم. مراجع تصمیم‌گیری متعدد، آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها که در آنها نکات محدود کننده وجود دارد را هم بررسی کردیم. وقتی در مورد دانشجویان به ویژه در مقطع تحصیلات تکمیلی استعلام می‌شود از تمام این مقررات استفاده شده و مرجع مورد نظر موظف بوده تا از این مقررات بهره بگیرد. لازم به ذکر است که ما بخشی از این مقررات محدود کننده را تا پیش از این گزارش نمی‌دانستیم.»
جنیدی خاطرنشان کرد: «نظر معاونت حقوقی این بود که به طور مطلق آموزش برای همه است و هرگونه مقررات مغایر، ملغی است. دستگاه‌های مرتبط در نظرخواهی که ما از آنها کرده بودیم نظرات‌شان را بیان کردند.» وی تصریح کرد: «هیات دولت هم سر جمع این موضوعات را تعدیل کرد و الان اصل را بر حق آموزش قطعی گذاشته است. در یکی دو الی سه جرم خیلی سنگین، آن هم در صورت حکم قطعی بر محکومیت و نه اتهام‌، استعلامات و عقاید فرد؛ دانشجو از تحصیل باز می‌ماند.»
اسلام برای علم‌آموزی ارزش قائل است
البته در این باره محمد قمی، عضو فراکسیون آموزش و تحقیقات مجلس به «ابتکار» گفت: «اسلام برای علم ارزش قائل است و تاکید دارد ز گهواره تا گور دانش بجوی. هیچ دینی مثل اسلام به تحصیل توجه نکرده است. در صدر اسلام وقتی یک غیرمسلمان اسیر می‌شد در صورتی که 10 نفر مسلمان را با سواد می‌کرد آزاد می‌شد. پس علم آموزی برای همه لازم است و ما هم در نظام اسلامی حق تحصیل را برای همه لازم و ضروری می دانیم.» نماینده مردم پاکدشت در مجلس ادامه داد: «البته الان هم در کشور دکتر زرتشتی و کارشناس حقوقی یهودی و مهندس مسیحی و ... داریم که به کشور خدمت می‌کنند و منعی برای تحصیل آنها وجود نداشته است ولی برخی افراد معاند و معارض اگر علیه نظام اسلحه بردارند، باید با آنها برخرد شود. ولی اینکه کسی نظر و عقیده سیاسی خود را ابراز کرده و حالا هم پشیمان است، نباید به دلیل بیان عقیده سیاسی او را از تحصیل محروم کرد.»
بنابراین با توجه به صحبت‌های سال گذشته رئیس‌جمهوری در روز 16 آذر و حمایت از دانشجویان ستاره‌دار که گفت: «جای ستاره در آسمان است نه در دانشگاه» و همچنین لایحه و مصوبه اخیر هیات دولت در حمایت از حق تحصیل برای همه آحاد جامعه و دانشجویان ستاره‌دار، به نظر می‌رسد که دولت روحانی در تلاش است مسئله ستاره‌های دانشجویان محروم از تحصیل را حل کند و باید دید که سایر نهادها تا چه حد علاقه‌مند به همراهی با دولت در این زمینه هستند.
قمی، عضو فراکسیون امید هم درباره احتمال حمایت مجلس از لایحه فوق به «ابتکار» گفت: «احتمال حمایت مجلس از این لایحه وجود دارد چرا که در مورد تعلیق حضور سپنتا نیکنام در شورای شهر یزد توسط شورای نگهبان مجلس ایستادگی کرد و مجمع تشخیص مصلحت حکم به بازگشت این فرد اقلیت مذهبی به شورای شهر شهر یزد را داد. احتمال حمایت نمایندگان از این لایحه هم بسیار زیاد و امیدوارکننده است.»