کاهش صادرات استان در صورت خود تحریمی افغانستان

چند روز پیش اطلاعیه ای از سوی گمرک کشور افغانستان منتشرشد که بر اساس آن واردات چهار کالا؛ "مواد نفتی"، "سیمان سیاه"، "آهن‌آلات" و "کاشی و سرامیک" از کشور ایران از طریق گمرک "فراه"  به داخل افغانستان از امروز(25 شهریور) ممنوع می شود. موضوعی که رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان  آن را تایید کرد و درباره  علت آن، به خبرنگار خراسان رضوی گفت: این دستورالعمل از سوی کابل پایتخت کشور افغانستان منتشر شده است. آن ها ظاهراً مدعی هستند که این دستور به این دلیل بوده که امکان کنترل فساد گسترده در گمرک (ابونصر فراهی) یا "فراه" افغانستان وجود ندارد؛ بنابراین واردات پنج کالای اساسی را که از این گمرک وارد کشور افغانستان می‌شود، ممنوع کردند.
تجار و مردم افغانستان متضرر می شوند
محمود سیادت درباره  تأثیر این دستورالعمل گفت: بیشترین خریداران کالاهای ایرانی درواقع خود تجار افغانستانی هستند که خودشان کالا را در ایران خریداری و به کشورشان منتقل می‌کنند. لذا بیشترین ضرر در این باره، متوجه تجار افغانستانی می شود و از سوی دیگر مردم افغانستان از کالاهای ارزان‌قیمت محروم خواهند شد.
وی تأکید کرد: درواقع انتظار می‌رود اگر بناست با فساد مبارزه شود در گمرک‌های هم‌جوار مانند پاکستان که در برخی موارد عملاً رهاشده هستند، این اتفاق رخ دهد؛ زیرا این موضوع باعث کاهش قدرت رقابت کالاهای ایرانی با کالاهای دیگر کشورها خواهد شد.
مسیر خروجی 40 درصد کالاهای ایران به افغانستان مسدود می‌شود
رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان درباره  تأثیر این دستورالعمل بر صادرات استان به افغانستان، بابیان این که این ممنوعیت فعلاً در گمرک " فراه " که طرف مقابل گمرک "میل 78 " در استان خراسان جنوبی است اعمال می شود، گفت: حدود 40درصد خروجی کالاهای ایرانی به مقصد افغانستان از طریق این گمرک ثبت می‌شود. درواقع به دلیل این که کالاهای حجمی و وزنی مانند سیمان، آهن‌آلات و کاشی و سرامیک متأثر از قیمت حمل‌ونقل هستند؛ ممکن است در گمرک‌هایی مانند گمرک مشهد اظهار شوند اما مسیر خروجی آن‌ها مرز "میل 78" به مقصد گمرک فراه در افغانستان ثبت شود. دلیل دیگر موضوع این است که مقصد بیشتر این کالاها، بخش‌های داخلی کشور افغانستان و کابل هستند.وی با بیان این که این تصمیم باعث می‌شود بیش از 60 درصد خروجی‌های این مرز به دوغارون منتقل شود، تأکید کرد: البته ما در صادرات سیمان به کشور افغانستان رقابت تنگاتنگی با کشور پاکستان داریم که این تصمیم باعث پایین آمدن قدرت رقابت ما با کشور پاکستان در حوزه صادرات این محصول به افغانستان می شود. رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان تأکید کرد: منتقل شدن این حجم از خروج کالا به مرز دوغارون باعث ایجاد ترافیک سنگین خواهد شد. لذا باید مدیران استان هرچه سریع‌تر تصمیمات لازم مانند افزایش نیروی انسانی و امکانات سخت‌افزاری را در مرز دوغارون در برنامه خود داشته باشند تا دوباره شاهد صف‌های چند کیلومتری کامیون در این مرز نباشیم و به‌نوعی دوباره غافل گیر نشویم.
هنوز رسماً اعلام‌نشده است
ناظر گمرکات استان نیز در واکنش به این تصمیم کشور افغانستان بابیان این که هنوز این موضوع به‌صورت رسمی به گمرک استان اعلام‌نشده است، به خراسان رضوی گفت: درصورتی‌که این دستورالعمل صحت داشته باشد، بدون شک در حجم صادرات استان تأثیر گذار خواهد بود. امید جهان خواه افزود: درصورتی‌که این دستورالعمل که هنوز رسماً به ما ابلاغ نشده است، مربوط به همان گمرک " فراه" باشد، حجم خروجی کالاهای کشور به مقصد افغانستان به دیگر گمرک‌ها مانند دوغارون منتقل می شود.
این تصمیم یعنی خود تحریمی افغانستان
رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی نیز در واکنش به این اطلاعیه به خراسان رضوی گفت: اعمال چنین دستورالعملی در درجه اول، برای کشور افغانستان ممکن نیست زیرا این تصمیم دولت افغانستان درواقع خود تحریمی است. درواقع این تصمیم بیشتر از این که به ضرر ایران باشد به ضرر خود  افغانستان است.محمدحسین روشنک افزود: افغانستان در مرزهای دیگر خود با کشورهای هم‌جوار  مانند کشورهای آسیای مرکزی و پاکستان مشکلات عدیده ای دارد؛ و واردات و ترانزیت کالا از مرزهای ایران، بهترین موقعیت را در اختیار این کشور قرار داده است. لذا این تصمیم به ضرر خود افغانستان است. البته این اطلاعیه‌ها و خبرها بیشتر حالت خودنمایی در عرصه بین الملل را دارد ولی در عمل قادر به انجام آن نخواهند بود.رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی استان، درباره  تأثیر این تصمیم بر میزان صادرات استان گفت: بدون شک عملی شدن این دستورالعمل، بر حجم صادرات استان تأثیرگذار خواهد بود و ممنوعیت ورود کالاهایی مانند سیمان، باعث دو برابر شدن قیمت این محصول در افغانستان خواهد شد.
ظرفیت پذیرش طرف افغانستانی در دوغارون پایین است
از سوی دیگر مدیرکل امور اقتصادی استانداری در واکنش به این اطلاعیه ضمن بیان این که این تصمیم مشمول گمرک‌های خراسان رضوی با افغانستان نمی‌شود، گفت: این تصمیمات هدفمند هستند؛ اما با این دستورالعمل، خروجی کالاها از مرز میل 78 به مرزهای استان یعنی دوغارون منتقل می شود. از سوی دیگر ما این موضوع را قبول نداریم که 40 درصد خروجی‌ها از مرز میل 78 انجام می‌شود، زیرا مرز دوغارون به‌مراتب ظرفیت بیشتری دارد. علی رسولیان افزود: متأسفانه موضوعی که وجود دارد پایین بودن پذیرش در گمرک طرف افغانستانی است. ما پیشنهاد دادیم گمرک طرف ایرانی در افغانستان یعنی گمرک اسلام قلعه هم مانند گمرک دوغارون تا زمانی که کالا برای خروج وجود داشته باشد، فعال باشد که آن‌ها قول‌هایی دادند که در این زمینه همکاری داشته باشند.
وی درباره تأثیر این دستورالعمل بر صادرات استان نیز گفت: به‌هرحال مسدود شدن یک مرز، بدون شک در میزان صادرات تأثیرگذار خواهد بود. بیشتر کالاها به مقصد کابل یا قندهار از طریق گمرک " فراه" پذیرش می‌شوند اما با توجه به این که این حجم به دیگر مرزها مانند دوغارون منتقل می شود، باید تلاش کنیم با طرف افغانستانی به توافق‌هایی برسیم که مرز دوغارون- اسلام قلعه باز باشد تا کالا پشت مرز نماند. لذا اگرچه این موضوع در میزان صادرات کشور تأثیر منفی خواهد گذاشت و بار ترافیکی را در مرز دوغارون افزایش خواهد داد اما می‌توان از این موقعیت پیش‌آمده به‌عنوان فرصت استفاده کرد.شایان توجه است که آژانس خبری پژواک افغانستان روز جمعه 23 شهریور موضوع مسدود شدن این مرز را به نقل از رئیس گمرک فراه افغانستان منتشر کرد که پس از آن رئیس و شورای ولایتی ولایت فراه افغانستان و تجار افغانستانی به شدت به این موضوع معترض بودند.
 
خبر مرتبط
رئیس اتحادیه تاجران جوان ولایت هرات افغانستان:
تصمیم به دلیل فساد در گمرک فراه اتخاذشده است



حمیدی/ رحیمی رئیس اتحادیه تاجران جوان ولایت هرات افغانستان، روز گذشته ​در کنفرانس مشترک فرصت‌های سرمایه‌گذاری ایران و افغانستان که در مشهد برگزار شد، در واکنش به این موضوع اظهار کرد: این تصمیم تنها محدود به گمرک فراه افغانستان است که دلیل آن، وجود فساد گسترده در گمرک فراه  و مشکلات امنیتی شدید در ولایت فراه است و به‌زودی این مشکلات برطرف می شود. از سوی دیگر بیشتر کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی خراسان رضوی در ولایت هرات یا دفتر نمایندگی دایر کرده‌اند یا سرمایه‌گذاری در شهرک صنعتی هرات انجام داده‌اند که نشان‌دهنده عمق روابط اقتصادی دو کشور است.
نماینده و عضو اتاق بازرگانی ولایت هرات ضمن اعلام این که امسال کشور ایران با پشت سر گذاشتن کشور پاکستان تبدیل به شریک اول تجاری افغانستان شده است، درباره این دستورالعمل دولت افغانستان نیز گفت: این تصمیم دولت افغانستان به دلیل وجود فسادهای گسترده در گمرک فراه اتخاذشده است؛ زیرا دولت مرکزی افغانستان دسترسی کامل به این گمرک برای حل مشکلات امنیتی و فسادهای موجود نداشته است. به همین دلیل تصمیم گرفته است فعلاً واردات از این گمرک را ممنوع کند تا مشکلات برطرف شود. از سوی دیگر مرز بین ایران و افغانستان تنها محدود به مرز فراه نبوده و این اقلام کالایی ممنوع شده می‌توانند از دیگر مرزها مانند نیمروز و دوغارون وارد افغانستان شوند.فرهاد سلام تأکید کرد: این ممنوعیت ‌زمان محدودی دارد و به‌زودی برطرف خواهد شد.