روزنامه خراسان

فرازهایی از زندگی دکتر عبدالحسین زرین کوب در سالروز درگذشتش

گروه ادب و هنر- نام دکتر عبدالحسین زرین کوب، یکی از نام های ماندگار بر پیشانی ادبیات فارسی است. زرین کوب بیش از چهار دهه در دانشگاه تهران، ادبیات فارسی، تاریخ اسلام و تاریخ ایران تدریس کرد. او پس از انقلاب با مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی همکاری کرد و  هم دوره بزرگانی مانند محمد معین، پرویز ناتل خانلری و عباس زریاب خویی بود. «پله پله تا ملاقات خدا» درباره زندگی و سلوک مولانا، «با کاروان حله» مجموعه ای از نقدهای ادبی و «دو قرن سکوت» درباره سرگذشت ایران در دو قرن اول اسلام، از معروف ترین کتاب های اوست. زرین کوب در زمینه تاریخ نگاری، نقد ادبی، نویسندگی و مترجمی، آثار قابل دفاعی دارد و همین دلیلی شد تا در نوزدهمین سالروز درگذشت او در 77سالگی، فرازهایی از زندگی پرثمرش را مرور کنیم.
 
دو روز از نوروز پیرترم
زرین کوب در شرح زندگی خود در «نقش بر آب» می گوید: «با آن که نوروز خیلی پیراست اما من هر سال یک دو روز از نوروز پیرترم چرا که درست یک دو روز قبل از ولادت سال 1302 بود که من در بروجرد چشم به دنیا گشودم.» همزمان با تعطیلی تنها دبستان بروجرد، او راهی تهران شد. دوران دبیرستان عبدالحسین در سال1319 در تهران به پایان رسید و او به سرزمین مادری اش بروجرد بازگشت. زرین کوب تدریس را از دبیرستان های خرم آباد و بروجرد شروع کرد و در همین دوره، نخستین کتابش به نام فلسفه شعر را به چاپ رساند.  
شاگرد اول تمام دورانِ دانشگاه
زرین کوب در سال 1324 در امتحان ورودیِ «دانشکده علوم معقول و منقول» و «دانشکده ادبیات» رتبه اول را به دست آورد و دوران دانشجویی خود در رشته ادبیات فارسی را هم با رتبه یک به پایان رساند. او در کنکور دکترا هم خوش درخشید و رتبه اول را از آن خود کرد.  دوران دانشجویی زرین کوب به جرئت یکی از دوره های طلایی زندگی اوست و آشنایی او با قمر آریان همسرش هم در همین سال ها اتفاق افتاد. آن ها در سال 1332 با هم ازدواج کردند و با هم دوره دکترا را به پایان رساندند.


«عبدی» رقیب نداشت
قمر آریان که در گفت وگوهایش عبدالحسین زرین کوب را «عبدی» خطاب می کند، درباره او می گوید :«عبدی جزو بهترین شاگردها بود. من هم توی کلاس شاگرد خوبی بودم. با بعضی ها احساس رقابت می کردم. با خودم فکر می کردم  زبان پهلوی بلد نیست. اصلا در این کار، من از او جلوتر هستم. من بیچاره هم رفتم سر کلاس دکتر صادق کیا که بدبختانه پهلوی درس می داد. دیدم که این آقا بلند شد و گفت: فلان فرنگی این را گفته. در فلان کتاب این جوری نوشته... دکتر کیا گفت: آقا شما زحمت کلاس را نکشید. لازم نیست سر کلاس بیایید. من با خودم گفتم: بابا این دیگر کیست؟با او اصلا نمی شود مبارزه کرد.»
تدریس در دور دنیا
زرین کوب در سال 1334 از رساله دکترای خود که زیر نظر بدیع الزمان فروزانفر تالیف شده بود، دفاع کرد. یک سال بعد او با رتبه دانشیاری، کار خود را در دانشگاه تهران آغاز و برای مدتی تدریس در «دانشسرای عالی تهران» و «دانشکده هنرهای دراماتیک» را تجربه کرد.  زرین کوب در فواصل تدریس خود در دانشگاه‌های آکسفورد، سوربن، هند و پاکستان و در سال‌های ۱۳۴۷ تا سال ۱۳۴۹ در آمریکا به‌عنوان استاد مهمان در دانشگاه‌های کالیفرنیا و پرینستون مشغول تدریس بود.
نویسنده کتاب های باارزش
زرین کوب طی سال های تدریس، آثار زیادی در حوزه نقد ادبی، تاریخ اسلام و ایران ، ترجمه و مقاله ادبی منتشر کرد. او در چهار کتاب بامداد اسلام، کارنامه اسلام، دو قرن سکوت و تاریخ ایران بعد از اسلام، به بررسی تاریخ اسلام پرداخته که «دو قرن سکوت» جنجالی تر از همه بوده است. او در سال ۱۳۳۶ در چاپ دوم کتاب بسیاری از قسمت های کتاب را که به گفته خودش ناشی از خامی و تعصبش بوده، حذف کرد. شهید مرتضی مطهری در کتاب« خدمات متقابل اسلام و ایران» مقاله ای در نقد دو قرن سکوت نوشت و این مقاله اکنون جزو مقدمه کتاب زرین کوب است.
چندی پیش عظیم زرین کوب، برادر عبدالحسین با اشاره به نبود حقوق مولف از انتشار غیر قانونی آثار برادرش انتقاد کرد که در شماره 19892 همین صفحه روزنامه درباره آن نوشتیم.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اسراييل‌ضربه راهبردي خورده است (اعتماد) افتتاح ابرپروژه سد و نیروگاه ایرانی در سریلانکا (جوان) اخبار ویژه (کيهان) عیارسنجی طرح مالیات بر عایدی سرمایه (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
اشپیگل: اروپا به دنبال تاسیس نهاد مالی برای رابطه با ایران است اولین بار پس از هخامنشیان به مدیترانه رسیده ایم عزاداری هایی در تضاد با «سبک زندگی حسینی» چگونگی جواب دادن به سوالات کودکان درباره خدا و عزاداری امام حسین(ع) آیا کسی بازخواست خواهد کرد؟ بی خبری مسئولان از سرنوشت 2 یارانه مهم فرازهایی از زندگی دکتر عبدالحسین زرین کوب در سالروز درگذشتش قیف وارونه ؛ توزیع رانت به جای یارانه! ضرب الاجل برای خداحافظی با مدیران بازنشسته نذر شیرخواره کربلا اجرای طرح آزمایشی مقابله با ریزگردهای سیستان از امروز رفع توقیف خودروهای لیزینگی بدون پرداخت بدهی! روایت بی پرده مجله «تایم» از اقتصاد آمریکا صعود پدیده و سلاحی به نام سعید صادقی ! الگوبرداری «دم اسبی» از خوانندگان رپ و رمان های جنایی صدای جنگ در ادلب