ايران- اروپا و بحران يمن

طي روزهاي اخير براي سومين بار مذاكراتي ميان نمايندگان ايران و اتحاديه اروپا و 4 كشور اروپايي در حول محور بحران يمن برگزار شد. نفس برگزاري اين مذاكرات مي‌تواند مفيد باشد. زيرا هم اروپايي‌ها و هم ايران بخشي از قدرت‌هايي هستند كه مي‌توانند در حل مناقشه و درگيري در يمن كمك كنند و طبيعي است كه اروپايي‌ها انتظار دارند كه ايران از نفوذ خود بر انصارالله يمن استفاده كند تا آنها وارد مذاكره براي حل بحران در اين كشور شوند. همچنين يكي از موضوعاتي كه ميان ايران و اروپايي‌ها مورد مذاكره قرار مي‌گيرد، سياست خاورميانه‌اي ايران است كه يمن هم بخشي از آن محسوب مي‌شود. اما اگر بخواهيم در خصوص نقش اروپا در كمك به حل بحران يمن و نفوذ اين اتحاديه بر عربستان سعودي براي جلوگيري از ادامه حملات عربستان به اين كشور سخن بگوييم، بايد گفت كه اروپايي‌ها ابزار لازم براي چنين اقدامي را در اختيار ندارند، اما مي‌توانند تسهيل‌كننده روند مذاكرات صلح باشند و براي پايان دادن به اين بحران كمك كنند. زيرا اروپايي‌ها از لحاظ بين‌المللي به دليل حضور فرانسه و انگليس به عنوان دو عضو دائم شوراي امنيت از نقش مهمي برخوردار هستند و...
از نظر اقتصادي نيز توانايي كمك‌هاي مالي و تكنولوژي به لحاظ انساني و بازسازي يمن دارند، قطعا مي‌توانند نقشي مهم ايفا كنند. اما از لحاظ سياسي و نظامي در حاشيه قدرت‌هاي بزرگ‌تري مانند امريكا قرار مي‌گيرند.
اگر اروپايي‌ها قصد ميانجيگري در بحران يمن داشته باشند، سوال اصلي اينجاست كه آيا عربستاني‌ها اين موضوع را قبول مي‌كنند يا خير؟ كه اين موضوع نيز بستگي به شرايط حاكم بر بحران يمن دارد. روندي كه براي صلح يمن در نظر گرفته شده، روندي تحت نظر سازمان ملل است كه اروپايي‌ها نيز بخشي از اين روند هستند. اگر عربستاني‌ها قصد داشته باشند كه به روند مذاكره بازگردند، طبيعتا اروپايي‌ها در اين روند صاحب نقش هستند، اما در جنگ طبيعي است كه اروپايي‌ها توان اين را نخواهند داشت كه بتوانند چه طرف عربستاني و چه طرف يمني را وادار به پايان دادن جنگ كنند .
در حال حاضر يك واقعيت ميداني وجود دارد كه هيچ يك از طرف‌هاي جنگ يمن نمي‌تواند پيروز قطعي نبرد باشد. در حقيقت حوثي‌ها از نظر نظامي و پشتيباني در شرايطي نيستند كه بر عربستان و متحدين اين كشور به همراه قبايلي كه در جنوب يمن حضور دارند فايق آيند. از سويي ديگر با توجه به شرايط و جغرافيايي كه در يمن وجود دارد، عربستاني‌ها هم قادر نيستند كه در اين جنگ پيروز شوند. با ادامه اين روند جنگ مي‌تواند سال‌هاي متمادي ادامه پيدا كند. اينكه تغيير سياست از سوي عربستان از فاز نظامي به سوي فاز سياسي چگونه رخ دهد، بستگي به آن دارد كه كه تا چه حد فشار سياسي به عربستان سعودي وارد شود. اروپايي‌ها مي‌توانند نقش مهمي در اعمال اين فشار داشته باشند تا عربستان را مجاب كنند به ميز مذاكره بازگردند و به يك راه‌حل نسبتا ميانه‌تري كه هم رضايت عربستان و هم رضايت حوثي‌ها برآورده شود دست پيدا كنند تا در نهايت جنگ خاتمه پيدا كند. اما اينكه عربستاني‌ها نيز علاقه‌مند به آن هستند كه ايران در روند حل بحران يمن مشاركت داشته باشد تا يك طرف درگيري را به پاي ميز مذاكره بياورند نيز بستگي به شرايط دارد. به طور عادي هيچ جناحي از اعراب به خصوص عربستان و كشورهاي حاشيه خليج فارس علاقه‌مندي به حضور ايران و نقش‌آفريني در جهان عرب ندارند. تفاوتي ندارد، يمن، عراق، سوريه يا لبنان باشد. اما اين موضوع نيز بستگي به شرايط دارد تا در ارزيابي‌هاي خود ببينند كه آيا تمايل به پذيرش نقش ايران در حل بحران يمن خواهند داشت يا خير؟ در شرايط فعلي به نظر مي‌رسد كه عربستاني‌ها علاقه‌اي به نقش‌آفريني ايران در حل بحران يمن ندارند و اساسا هم يكي از دلايل مداخله آنها در يمن اين بوده است كه احساس كردند نفوذ ايران به يمن هم در حال گسترش است.


اما اين ديدگاه در اروپايي‌ها متفاوت است. زيرا آنها نقش ايران در منطقه را پذيرفته‌اند. نه‌تنها اروپايي‌ها بلكه امريكايي‌ها نيز پذيرفته‌اند كه ايران به عنوان يك قدرت منطقه‌اي صاحب نقش و نفوذ در منطقه است. اما اين نقش در چه جهتي باشد كماكان جاي بحث وجود دارد. آنها معتقدند كه نقش ايران به سمت سازنده بودن سوق پيدا كند تا به امنيت و منافع اروپا در منطقه نيز كمك كند.