روزنامه قانون
1397/06/22
امیدی به اجرای حکم بین المللی علیه آمریکا نیست
ایران در واکنش به عمل دونالد ترامپ در خروج از برجام بدون هیچ‌گونه دلیل حقوقی، از آمریکا شکایت کرد. دیوان بین المللی لاهه از روز پنجم شهريور بررسی شکایت ایران از ایالات متحده آمریکا در مورد خروج غیر قانونی از معاهده برجام و نقض عهد و اعمال تحریم‌ها را در دستور کار خود قرار داد که روند رسیدگی به این شکواییه تا هشتم شهريور ادامه داشت و طرفین دعاوی خود را در جلسات دادگاه ارائه دادند كه راي دادگاه تا يك ماه پس از اين تاريخ ارائه خواهد شد.تحریم‌های جدید واشنگتن علیه تهران با هدف تخریب اقتصاد ایران و با شدیدترین حد ممکن، ناقص پيمان مودت سال ١٩٥٥ است.آمریکا در واکنش مکتوب اولیه خود که در دادگاه ارائه شد، اظهار کرد که دیوان بین المللی دادگستری را فاقد صلاحیت قضایی برای رسیدگی به این پرونده می‌داند و اظهارات ایران خارج از مرزهای این پیمان است.
درهمين راستا با داوود آقايي،كارشناس روابط و حقوق بين الملل،گفت و گويي داشته ايم كه درادامه مي خوانيد:
به نظر شما شکایت ایران در ديوان بين‌المللي دادگستري،فرصتی برای حفظ برجام ایجاد می کند؟
دیوان بین المللی دادگستری عالی ترین مرجع قضایی برای رسیدگی به اصلاحات حقوقی میان دولت هاست. دولت‌های قدرتمندی که می‌توانند با استفاده از اهرم‌های قدرت شرایط و خواسته‌های‌شان را بر کشورهای دیگر تحمیل کنند، دیوان تنها امید و مرجع برای ديگر كشورها است. ديوان بين المللي دادگستري، در بین نهادهای بین المللی، از جمله نهادها و مراجعي برای کشورهایی مي تواند باشد که احساس می‌کنند در نهادهای دیگر حق آن‌ها ضایع میشود یا حق‌شان تامین نمی شود؛امکان ارجاع پرونده به این دیوان بوده و امید بر این است که حکم عادلانه صادر شود. بنابراین از نظر من ارجاع پرونده تحریم‌ها به دیوان بین‌المللی دادگستری بهترین عملی بود که دولت ایران در این زمینه می‌توانست انجام دهد.
با توجه به اینکه برجام یک معاهده چند‌جانبه و بین المللی است ،به نظرشما آیا با شکایت ایران در لاهه از آمریکا، موضوع را دوطرفه نمی‌کند؟
پیش از آنکه ما بر نقض برجام تکیه کنیم ،در این دیوان بر پیمان مودت ۱۹۵۵ بین ایران و آمریکا تکیه کردیم که در موارد مختلفی اصل بر این است که هر یک از طرفین (ایران و آمریکا )هرگونه موانع تجاری اقتصادی و کنسولی را مرتفع کنند و در این زمینه ها مانع تراشی نکنند.
در لاهه ادعای ما این است که پیمان مودت از سوی آمریکا نقض شده است.
اگر دادگاه لاهه رای منفی برای آمریکا صادر کند، آیا از لاهه خارج خواهد شد؟
نه؛ قبلا هم شاهد چنین سابقه ای بودیم .در سال ۱۹۸۶ در طرح دعوای نیکاراگوئه علیه آمریکا در قضیه کنتراها ،دیوان علیه آمریکا حکم صادر کرد و اين كشور همچنان عضو دیوان است و دلیلی ندارد که خارج شود.
دیوان بین المللی دادگستری بارها مورد هجوم آمریکا قرار گرفت؛علیه ایران در قضیه گروگانگیری دیپلمات های آمریکایی در تهران و سکوهای نفتی. در اين دو مورد آمریکا علیه ایران به دیوان مراجعه کرد و طرح دعوا کرد، پس دلیلی برای خروج آمریکا نیست.
آیا نتیجه دادگاه لاهه ضمانت اجرایی خواهد داشت؟
بله ؛ احکام صادره از سوی دیوان ضمانت اجرایی دارد،منتهي ممکن است از سوی دولت مدعی علیه كه حکم علیه آن صادر شده رعایت نشود يا به اجرا درنيايد. در این صورت دولت مدعی می‌تواند طبق ماده ۹۴ منشور سازمان ملل، به شورای امنیت شکایت کند و تصمیمات شورای امنیت می‌تواند ضامن اجرای احکام دیوان باشد. البته در این مورد آمریکا یکی از اعضای دايم و دارندگان حق وتو است و می تواند از حق وتو استفاده کند؛ لذا از این بابت اگر حکم به نفع ما صادر شود،امیدی به اجرای حکم دیوان نداریم اما به لحاظ تبلیغی و روانی یک اثر تعیین کننده علیه آمریکا در اذهان و افکار عمومی بین المللی برجا می‌گذارد.
بعد از ۱۴ آبان و اعمال تحريم های نفت و بانک، ماندن در برجام تصمیم مناسبی است یا ایران باید سیاست جدیدی را در پیش بگیرد؟
ما باید تمام جوانب امر را در نظر بگیریم. هنوز امیدواری هست كه کشورهای اروپا از جمله آلمان،انگلیس و فرانسه که طرف مذاکره با ما بودند و خارج از اروپا روسیه و چین ،اصرار بر ماندن ایران در برجام دارند و برجام به حیات خود ادامه دهد. با توجه به این شرایط به نفع ما نیست که في البداهه و باري به هر جهت از برجام خارج شویم. خروج از برجام بهانه ای را به آمریکا و دیگر طرف‌های مذاکره‌کننده ١+٥ می‌دهد که علیه ایران شکایت کنند و دوباره قطعنامه های تحریمی بازگردد.
مانند قطعنامه ماشه، اگر ایران برجام را نقض کند، قطعنامه ها علیه ایران دوباره اعمال میشود و تحریم ها در چارچوب شورای امنیت لازم الاجرا خواهدبود. حداقل در این مقطع ما انتظار داریم روسیه،چین و اروپا با ما همکاری و رابطه اقتصادی تجاری داشته باشند كه در صورت خروج ما هیچ امیدی به اینکه بتوانیم یک شرایط متعادل با دولت‌ها داشته باشیم، وجود نخواهد داشت.
سایر اخبار این روزنامه
اسفند یار در بند
آژيرقـرمز بر اي بانك‌ها
تلاش برای معاش زنان سرپرست خانوار
چهره دوست داشتني تيم كي‌روش
امیدی به اجرای حکم بین المللی علیه آمریکا نیست
وداع با صدای‌جاودان
استاد انتظامی؛ نماد خودآگاهی در هنر
برنامه‌هاي تيم‌ملي لطمه خورد
آيا خودکشی مرگ قشنگی است؟!
تاکید مراجع تقلید به اتحاد و رفع مشکلات اقتصادی
