روزنامه همدلی
1397/06/20
بر اساس اعلام بانک مرکزی حجم نقدینگی با 20 درصد افزایش به یک هزار و 600 هزار میلیارد تومان رسید
16 و خیلـی صفرکابوس این روزهای اقتصاد، صفرهای سرسام‌آوری است که هرروز مقابل عدد نقدینگی کشور رژه می‌روند. دیروز بر اساس آخرین آمارهای بانک مرکزی، حجم نقدینگی به یک هزارو و 600 هزارمیلیارد تومان رسید. آنطور که بانک مرکزی در گزارش خود به آن اشاره کرده، این رقم در مقایسه با یکسال منتهی به تیرماه 97 در حدود 20 درصد رشد داشته است.
در حالی بر حجم نقدینگی کشور لحظه به لحظه افزوده میشود که این سوال پیش روی بسیاری از تحلیلگران و اقتصاددان قرار دارد که راهکار کنترل و هدایت نقدینگی چیست؛ آن هم در شرایطی که نقدینگی به طور معمول در مسیری حرکت می‌کند که جذاب‌تر است. پاسخ به این پرسش زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که مشاهده کنیم تولید در کشور همچنان در رکود به سر می‌برد و بنگاه‌ها شانس زیادی برای جذب نقدینگی‌های سرگردان ندارند.
کارشناسان چه می‌گویند؟
کامران ندری، کارشناس پولی و بانکی در این باره به «همدلی»، می‌گوید: « برای مهار نقدینگی باید شبکه بانکی کشور را اصلاح کرد. هم اکنون در تراز مالی بانک‌ها بی‌نظمی‌های بسیاری میان درآمد و هزینه‌ها دیده میشود که بدون شک بر اقتصاد فشار می‌آورد.» او برای مصداقی‌تر شدن اظهار نظر خود اینطور توضیح می‌دهد: «بهترین راه برای مهار نقدینگی پرداخت بدهی‌های دولت به سیستم بانکی و همچنین پرداخت بدهی پیمانکاران است. »
همچنین لطفعلی بخشی از دیگر تحلیلگران اقتصادی بر این باور است: «افزایش حجم فعلی نقدینگی در نتیجه انباشت سرمایه است.» او در گفت‌و‌گو با«همدلی» اینطور توضیح می‌دهد: « رشد نقدینگی غول آسا شده و حالا دیگر فرقی نمی‌کند که درصد آن چقدر است، چرا که این حجم آثار زیانباری در اقتصاد ایران خواهد داشت.»
به گفته این تحلیلگر اقتصادی: «تا پیش از کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی عمده این پول‌ها در بانک‌ها حبس شده بود، اما تغییراتی که در خصوص نرخ سود سپرده بانکی اتفاق افتاد موجب شد تا پول ها از بانک بیرون آمده و سرگردانی آن بیش از هر زمان دیگری مشخص شود.»
نقدینگی ثانیه‌ای بالا می‌رود. همین چند روز پیش بود که سایت جماران در گزارشی نوشته بود نقدینگی ثانیه‌ای 8.6 میلیون تومان رشد می‌کند.
در بخشی از این گزارش آمده بود با محاسبه میزان افزایش حجم نقدینگی در یکسال حدفاصل خرداد 96 تا خرداد 97 شاهد رشد 267 هزار و 800 میلیارد تومان هستیم. بنابراین طی این مدت ماهانه نقدینگی 22 هزار و 316 میلیارد تومان و روزانه 743 میلیارد تومان رشد کرده است.
حال با محاسبه مقاطع زمانی کوتاه‌تر رشد نقدینگی بیشتر خودنمایی می‌کند. با این حساب در هرساعت نقدینگی 30میلیارد و 900 میلیون تومان، در هر دقیقه 516 میلیون تومان و در هر ثانیه 8 میلیون و 600 هزار تومان افزایش یافته است. درسه ماهه اسفند 96 تا خرداد سال‌جاری نیز نقدینگی با رشد 52 هزار و 770 میلیارد تومان مواجه شده است که این میزان رشد برای هر روز 567 میلیارد و 419 میلیون تومان بوده است. دراین فصل ساعتی 23.6 میلیارد تومان، دقیقه‌ای 394 میلیون تومان و ثانیه‌ای 6.5 میلیون تومان به حجم نقدینگی افزوده شده است. به باور بسیاری از تحلیلگران اقتصادی، از جمله مهمترین عوامل به‌ریختگی‌های اقتصاد در بازارهایی همچون ارز، طلا، سکه، مسکن و خودرو، نقدینگی است و هر روز در یکی از این بازارها خلل ایجاد می‌کند.
گزارش‌ها نشان می‌دهد حجم نقدینگی طی سال‌های 1380 تا 1396 به‌طور میانگین سالانه 28 درصد رشد داشته است و براساس آخرین گزارش‌های بانک مرکزی، حجم آن در حدود 1600 هزار میلیارد تومان ارزیابی میشود؛ رقم سرسام‌آوری که اهمیت مدیریت آن را چند برابر کرده است. این در شرایطی است که ارقام نقدینگی و تولید ناخالص داخلی به ماخذ بانک مرکزی گویای عبور حجم نقدینگی از تولید ناخالص داخلی است.
آخرین آماری که بانک مرکزی درخصوص حجم نقدینگی اعلام کرده، مربوط به پایان خرداد ماه امسال است که دراین مقطع حجم نقدینگی به بیش از یک‌هزار و 582 هزار میلیارد تومان رسیده که 3.4 درصد بیش از اسفند سال قبل و 20.4 درصد بیشتر از خرداد سال گذشته است. نقدینگی از حدود یک‌هزار و 530 هزار میلیارد تومان در پایان اسفندماه سال گذشته، رشدی حدود 50 هزار میلیارد تومان تا پایان خردادماه داشته است. آنچه کارشناسان اقتصادی بر آن اتفاق نظر دارند آن است که نقدینگی، اصلی‌ترین چالش اقتصاد است به بدون شک از یک دستپاچگی اقتصادی خبر می‌دهد. مهدی تقوی، تحلیلگر اقتصادی در این باره به «همدلی» می‌گوید: « نفس رشد نقدینگی اتفاق بدی نیست، به این مفهوم است که میزان تقاضی خرید کالا در جامعه بیشتر شده و اگر دولت بتواند مدیریت درستی در زمینه هدایت آن داشته باشد شرایطی پیش می‌آید که این سیگنال‌های منفی حس نشود. »
بیشترین رشد حجم نقدینگی بعد از انقلاب، مربوط به سال 80 تا 84
پیش از این مسعود نیلی مشاور اقتصادی رئیس جمهور با اشاره به اینکه پیامدهای رشد نقدینگی در حال حاضر به عنوان مسئله اصلی درآمده، گفته بود:«بیشترین رشد حجم نقدینگی در دولت های بعد از انقلاب مربوط به سال های 80 تا 84 است.»
نیلی متوسط رشد سالانه نقدینگی بعد از جنگ را 27 درصد عنوان کرد و گفت این رشد به معنای آن است که هر 4 سال یک بار، نقدینگی در کشور بیش از 2.6 برابر شده است. او می‌گوید: « متوسط رشد سالانه پایه پولی در سال های بعد از جنگ، 21 درصد بوده است.»
این استاد دانشگاه همچنین در این باره که چه عواملی طی سال‌های گذشته تاکنون موجب افزایش حجم نقدینگی شده است نیز صحبت کرده است. آنطور که او توضیح می‌دهد:« پایه پولی مهمترین دلیل افزایش نقدینگی در اقتصاد به شمار می آید.»
بدهی دولت به بانک ها و افزایش حجم نقدینگی
او همچنین بر این باور است: « از مهمترین دلایل افزایش پایه پولی در کشور می توان به بدهی بانک ها به بانک مرکزی، خالص بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی و خالص دارایی های خارجی به بانک مرکزی اشاره کرد.»
این اقتصاددان دلیل تاثیر بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی بر رشد پایه پولی را ناترازی نظام بانکی دانست و افزود: خالص بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی و خالص دارایی های خارجی به بانک مرکزی نیز بر ترازنامه دولت بر رشد پایه پولی اثر گذار است، به این صورت که مورد اول در زمان کاهش قیمت نفت باعث کسری تراز مالی شده و مورد دوم در زمان افزایش قیمت های نفت خام در بازارهای جهانی زمینه کسری تراز عملیاتی را فراهم می کند.
او با اشاره به اینکه این موارد در سال‌های بعد از انقلاب از اصلی ترین دلایل افزایش نقدینگی در کشور بوده است، تاکید کرد: « تا برنامه سوم توسعه، خالص بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی عامل مسلط در پایه پولی بوده و کسری بودجه دولت ها را دامن زده است.»
به گفته مشاور اقتصادی رئیس جمهور، از سال 80 به بعد اما افزایش قیمت نفت و به دنبال آن افزایش خالص دارایی خارجی بانک مرکزی در این مورد اثرگذار بوده و طی سال های اخیر بدهی بانک ها به بانک مرکزی به دلیل کاهش قیمت نفت و تحریم ها بر پایه پولی اثر گذاشته است.
حرف آخر...
صفرهای نقدینگی در حالی در حال افزایش است که با توجه به حال ناخوش اقتصاد مانند پتکی محکم بر سر اقتصاد ایران کوبیده میشود. دلیل افزایش حجم نقدینگی سرگردان هر چه باشد، سریعترین و روشن‌ترین نتیجه‌اش، دمیدن بر آشوب اقتصادی در کشور است.
سایر اخبار این روزنامه
جزئیات صید فانوس‌ماهی‌ها و شائبه فعالیت کشتی‌‌های چینی در آب‌های ایران جاروی چینی‌ها جمع نشد؛ مخفی شد
۱۳۱ نفر از جوانان استان خوزستان در نامه‌ای اعتراضی به استاندار، خواستار جوان‌گرایی و لزوم اجرای قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان شدند
گزارش همدلی از نخستین جایزه آکادمی سینماسینما عطاران در آینه!
بر اساس اعلام بانک مرکزی حجم نقدینگی با 20 درصد افزایش به یک هزار و 600 هزار میلیارد تومان رسید
«همدلی» رخدادهای فیضیه به بهانه رویارویی «حجتی‌کرمانی» با «مصباح‌یزدی» را بازخوانی کرد
آملی لاریجانی: برخی تصور می‌کردند اگر بست بنشینند، قوه قضاییه عقب نشینی می‌کند
عارف در جمع اعضای حزب هدا: دولتی روی کار آوردیم که مجبوریم با سیلی صورتمان را سرخ کنیم
برای سالروز «ناین ایلون» که 90 کشور را داغدار کرد
پراید و وجه ناپیدای مردم
