همزمان با روند پرشتاب سقوط اقتصادی در ونزوئلا، خبر دیدار مقامات آمریکایی برای حمایت از یک کودتا بر علیه مادورو تائید شد

ونزوئلا؛ از بحران اقتصادی تا کودتای سیاسی
محمدرضا ستاری
همین یک ‌ماه قبل بود که بولیوار به عنوان واحد پول ونزوئلا در آن وضعیت آشفته به یکباره 95 درصد از ارزش خود را از دست داد. در این میان جالب اینجا است که دولت با افزایش 3500 درصدی دستمزدها، تنها توانست حقوق ماهیانه را به چیزی نزدیک به 30 دلار برساند. اینها گوشه‌ای از مشکلاتی است که به عقیده ناظران ونزوئلا را به مفلوکی بی رقیب تبدیل کرده است.
ونزوئلا به تمام معنا درگیر یک بحران فراگیر است. بحران اقتصادی و توامان شدن آن با وضعیت سیاسی شکننده دولت باعث شده تا میلیون‌ها نفر از مردم این کشور علاوه بر گرفتار شدن در وضعیت بغرنج معیشتی، ناچار به مهاجرت و تامین مایحتاج خود از کشورهای همسایه شوند.


تقریبا همه روزه رسانه‌ها، صف‌های طولانی مردم را برای عبور از مرز برای اسکان و یا خرید به نمایش می‌گذارند؛ امری که ابتدا با انکار دولت مادورو روبه‌رو شد، ولی پس از چندی رئیس جمهوری ضمن قبول این واقعیت تلخ، باز هم از موضع خود کوتاه نیامد و در پیامی به مهاجران گفت: از شستن توالت‌ خارجی‌ها دست بکشید و به کشورتان برگردید.
حاکمیت ونزوئلا عامل تمامی مشکلات کشور را توطئه خارجی می‌داند و تاکید دارد که کشورهای خارجی به خصوص آمریکا و کلمبیا در صدد تخریب و متوقف کردن نوار موفقیت‌های دولت سوسیالیست کاراکاس هستند. هر چند این کشور تحت شدیدترین تحریم‌های خارجی قرار دارد، اما روند افول اقتصاد بیش از آنچه محصول دخالت خارجی باشد به کارکردهای داخلی و سیاست‌گذاری در ونزوئلا باز می‌گردد.
ارزش پول ملی ونزوئلا اکنون مقام نخست را از آخر جدول دارد و میزان تورم آنچنان بالا است که برخی از گمانه‌زنی‌ها از احتمال رسیدن آن به یک میلیون درصد حکایت می‌کند.
انفکاک اجتماعی و سیاسی با مبانی آرمانی چاوز
پایه این مشکلات به هر میزانی هم که در طی سال‌های اخیر تشدید شده باشد، باز به مفهوم قطبی‌سازی در اقتصاد و حاکمیت ونزوئلا از زمان گرفتار شدن به اقتصاد نفتی و رانتیر باز می‌گردد. درآمدهای سرشار نفتی در میان همسایگانی که تقریبا از این ذخیره طبیعی محروم هستند نه تنها کمکی به وضعیت سیاسی و اقتصادی ونزوئلا نکرده، بلکه با ورود اقتصاد ملی در چاله سیاست‌های ناکارآمد دولتی با پشتوانه نفت، موجب انفکاک شدید ایدئولوژیک و متمایل شدن طبقه ضعیف به سمت رهبری هوگو چاوز بود.
حدود یک دهه قبل چاوز رهبر فقید ونزوئلا سرمست از درآمدهای نفتی، با پشت کردن به اصول قانون اساسی موجبات افتراق سیاسی و اقتصادی را فراهم آورد. در ابتدا بودند تحلیل‌گران و اقتصاددانانی که با حمایت از برنامه‌های آرمانی چاوز او را تا سطح یک رهبر و منجی بزرگ بالا بردند. هنوز معلوم نیست هدف از این کار اشتباه محاسباتی آنها بود یا انداختن چاوز از آن سوی بام؟ هر چه بود وضعیت این کشور با مبانی چاوز اکنون به جایی رسیده که دوران او نسبت به جانشینش یعنی نیکولاس مادورو به عنوان دورانی طلایی تشبیه می‌شود.
مفلوک بی‌رقیب!
همین یک ‌ماه قبل بود که بولیوار به عنوان واحد پول ونزوئلا در آن وضعیت آشفته به یکباره 95 درصد از ارزش خود را از دست داد. در این میان جالب اینجا است که دولت با افزایش3500 درصدی دستمزدها، تنها توانست حقوق ماهیانه را به چیزی نزدیک به 30 دلار برساند. اینها گوشه‌ای از مشکلاتی است که به عقیده ناظران ونزوئلا را به مفلوکی بی رقیب تبدیل کرده است.
حال در چنین شرایطی که مادورو به هیچ عنوان زیر بار انتقادها نرفته و حتی در شرایط دشوار با تغییر قانون اساسی و انتخابات جنجال برانگیز بار دیگر شرایط را برای ماندن در قدرت فراهم کرده است، فشارهای خارجی نیز مزید بر علت شده تا تسمه از گرده مردم ونزوئلا بکشد. در این میان و در حالی که چند ماه قبل گروهی از نظامیان بر علیه مادورو قیام کرده بودند، اکنون خبر می‌رسد که گروهی از مقامات آمریکایی نیز با رهبر این نظامیان برای ساقط کردن مادورو دیدار کرده‌اند. این خبر را روزنامه نیویورک تایمز منتشر کرده و آورده است که در چندین نوبت دیدارهای صورت گرفته در نهایت تصمیم کاخ سفید بر عدم مداخله و حمایت از نظامیان متمرد قرار گرفته است.
در مورد این تصمیم کاخ سفید دو تحلیل متفاوت وجود دارد. نخستین تحلیل معتقد است که آمریکا به واسطه مداخلات فراوان خود در آمریکای لاتین و سابقه منفی در اذهان عمومی مردمان این منطقه، اکنون با موردی استثنایی مواجه شده که در نهایت تصمیم به عدم مداخله و حمایت از نظامیان شورشی گرفته است. از سوی دیگر تحلیل دوم بر این عقیده است که کاخ سفید با رصد تحولات داخلی به این نتیجه رسیده که دولت ونزوئلا با روند پرشتاب نزولی خود در آینده‌ای نزدیک ناچار به تغییرات اساسی خواهد شد و به همین واسطه عدم مداخله و حمایت از نظامیان برای طراحی یک کودتا امری طبیعی و کم هزینه برای واشنگتن محسوب می‌شود.
سایر اخبار این روزنامه
رهبر انقلاب در مراسم دانش‌آموختگی دانشگاه‌های ارتش در دانشگاه علوم دریایی نوشهر: محمدصادق جنان صفت بسته‌های خوشبختی نوبختی و چند ابهام و پرسش پرداخت ارز مسافران از طریق بانک‌ها، آژانس‌های گردشگری را از ورشکستگی نجات می‌دهد؟ «ابتکار» از چالش‌های افزایش حقوق کارکنان دولت برای دومین بار در سال جاری گزارش می‌دهد همزمان با روند پرشتاب سقوط اقتصادی در ونزوئلا، خبر دیدار مقامات آمریکایی برای حمایت از یک کودتا بر علیه مادورو تائید شد دست نگه‌دار! وقتی هنرهای شش گانه، حیاط خلوت سینماگران می شوند گرانفروشی سلبریتی ها با «کاپی»‌های بی‌کیفیت محمدرضا عارف: رقیب جریان اصلاحات نمی‌تواند پاسخگوی مطالبات مردم باشد رزیتا غفاری در گفت‌وگو با «ابتکار»: جای تفکر در سینما و تلویزیون ایران خالی است رئیس هیات کنسولی وزارت امور خارجه در حج: پرونده شهدای منا در مسیر حل و فصل نهایی است مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری گزارش داد با آمریکا چه کنیم؟