قراردادي براي توسعه

براساس اظهارات وزیر راه و شهرسازی ایران، پروژه مدیریت و توسعه بندر تجاری چابهار
تا ماه آینده در یک قرارداد موقت به یک شرکت هندی واگذار خواهد شد
در روزهاي گذشته خبري روي خروجي برخي خبرگزاري‌ها قرار گرفت كه حاكي از واگذاري بندر چابهار به هندي‌ها تا يك ماه آينده بود. اين خبر كه به نقل از آخوندي وزير راه و شهرسازي منتشر شده بود، بسيار عجيب به نظر مي‌رسيد؛ چراكه واگذاري اداره بندر چابهار به هندي‌ها در شرايط فعلي مي‌تواند ضربه بسيار بزرگي براي اين بندر و اقتصاد كشور محسوب شود. اما خبر منتشر شده در خبرگزاري‌ها با واقعيت متفاوت بوده و طبق گفته حسام يوسفي، مدير روابط عمومي منطقه آزاد چابهار به خبرنگار «قانون» هدف از اين تصميم واگذاري بندر چابهار به هندي‌ها نيست بلكه سرمايه گذاري هندي‌ها در اين بندر به منظور اجراي طرح‌هاي توسعه‌اي است. در حالي كه در خبر منتشر شده در روزهاي قبل صحبت از واگذاري اداره بندر چابهار به ميان آمده بود كه گويا خبر مربوطه پس از تكذيب اداره كل بنادر و كشتيراني چابهار در خروجي خبرگزاري‌ها تصحيح شده بود.
يك طرح توسعه‌اي


خبرگزاري ايسنا در خبري كه به نقل از خبرگزاري فاينانشال تايمز منتشر كرد، نوشته بود: براساس اظهارات وزیر راه و شهرسازی ایران، پروژه مدیریت و توسعه بندر تجاری چابهار تا ماه آینده در یک قرارداد موقت به یک شرکت هندی واگذار خواهد شد. عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در سفر به دهلی نو، پایتخت هند، در دیداری با همتای خود بيان کرده است که پروژه مدیریت و توسعه بندر تجاری و راهبردي چابهار تا یک ماه آینده در یک قرارداد کوتاه مدت به یک شرکت هندی واگذار می‌شود. بندر چابهار که در استان سیستان بلوچستان ایران واقع شده، از اهمیت خاصی برای کشورهای ایران، هند، افغانستان، پاکستان و به طور کلی آسیای میانه برخوردار است و موجب تسهیل روابط تجاری و دسترسی این کشورها به یکدیگر می‌شود. آخوندی همچنین خاطرنشان کرده است که برای تکمیل و توسعه این بندر راهبردي تنها لازم است یک راه و کانال امن بانکی میان ایران و هند که مورد قبول بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است، ایجاد شود که تاکنون زیرساخت‌های آن فراهم شده و طرف هندی نیز آن را پذیرفته است.وی با اشاره به سرمایه‌گذاری‌های دوطرفه میان هند و ایران روی توسعه بندر چابهار، اعلام کرده است که ما هم‌اکنون به سمت و سوی بهره‌برداری از این بندر و پروژه پیش خواهیم رفت و تحویل آن به شرکت هندی در عرض یک ماه آینده صورت خواهد پذیرفت. نخستین مرحله از پروژه توسعه و مدیریت بندر چابهار در دسامبر سال گذشته ۲۰۱۷ میلادی توسط حسن روحانی، ریاست جمهوری ایران به بهره برداری رسید. وی در ادامه افزود: امیدواریم تحریم‌های خصمانه و اقتصادی ایالات متحده آمریکا علیه ایران، در روابط تجاری و تبادلات نفتی میان این دو کشور شکاف و اختلال ایجاد نکند. قرارداد همکاری میان ایران و هند برای مدیریت و توسعه بندر چابهار پس از دیدار تاریخی روسای بلندپایه دو کشور به دعوت ناندرا مودی، نخست وزیر هند از حسن روحانی، ريیس جمهوری ایران، در مه سال ۲۰۱۶ میلادی صورت گرفت. نخست وزیر هند در این دیدار وعده داد که در بندر شهید بهشتی چابهار ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری خواهد کرد. چابهار برای هندوستان اهمیتی سوق‌الجیشی دارد و نقطه اتصال این قدرت نوظهور اقتصادی با بازارهای هدفش در کشورهای آسیای میانه و در مراحل بعد هم با شرق اروپا و منطقه قفقاز است. البته هند برای اتصال به بازارهایش در آسیای میانه و قفقاز، از بنادر پاکستان نيز می‌تواند استفاده کند اما چابهار چه به لحاظ سیاسی و چه به لحاظ اقتصادی از بنادر پاکستان برای هند باصرفه‌تر و مطمئن‌تر است؛ بنابراین اهمیت ژئوپلتیکی و جغرافیایی بندر چابهار ایران موجب شده که هند برای توسعه و مدیریت این منطقه آزاد تجاری سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی کرده و با ایران در این خصوص همکاری کند.
واگذاري بندر چابهار به صلاح نيست
آنچه از خبر منتشر شده در خبرگزاري ايسنا برمي‌آيد، انعقاد قراردادي با كشور هند به منظور توسعه بندر چابهار است؛ نكته‌اي كه مسئولان وزارت راه و شهرسازي و همچنين روابط عمومي منطقه آزاد چابهار به آن اشاره كرده‌اند. در خصوص خبر منتشر شده در خبرگزاري‌ها يك منبع آگاه در وزارت راه و شهرسازي به «قانون» گفت: متن خبر منتشر شده در خبرگزاري‌ها در روزهاي گذشته در واقع متني ترجمه‌شده از يك خبرگزاري هندي بود و اشتباه اصلي در انتشار خبر از خود هندي‌ها بود كه تصوير خبر را نيز منتشر كردند. خبرگزاري‌هاي ايراني نيز عين به عين و به صورت تحت‌اللفظي خبر را ترجمه كردند و در واقع با اطلاعات اشتباه منتشر شد كه پس از آن نيز خبر را اصلاح كردند. در خبر منتشر شده واگذاري اداره بندر چابهار ذكر شده و اين در حالي بود كه در واقع طرح توسعه بندر چابهار و سرمايه‌گذاري هندي‌ها در اين بندر مطرح شده است. خبر مذكور تكذيب شده است منتهي چون در خروجي‌ خبرگزاري‌ها براي مدت زمان زيادي باقي ماند تا اندازه‌اي انعكاس پيدا كرد، در حالي‌ كه موضوع چيزي كه گفته شد، نبود. واقعيت اين است كه در حال حاضر و در اين دوره ظرفيت بندر چابهار از دو و نيم تن به هشت و نيم تن افزايش پيدا كرده و در چنين شرايطي داستان واگذاري موضوع بسيار خطرناكي براي اين بندر است و به هيچ عنوان به صلاح نيست.
طرف خارجي پول به كشور مي‌آورد
اين منبع آگاه ادامه داد: طرح توسعه بندر با واگذاري آن متفاوت است؛واگذاري يعني كل بندر در اختيار شماست، بفرماييد آن را اداره كنيد. وقتي مي‌خواهند بنادر را در اختيار خارجي‌ها قرار بدهند، طرح توسعه مطرح مي شود، مانند طرح توسعه بندر شهيد رجايي، بندر شهيد بهشتي و ... اين مورد زماني اتفاق مي‌افتد كه فاينانسور پيدا شده و خارجي‌ها مي‌آيند مبلغي سرمايه‌گذاري در بندر مربوطه انجام مي‌دهند.
به طور مثال به مدت سه يا چهار سال در بندر مربوطه سرمايه‌گذاري كرده و طرح‌هاي توسعه‌اي را در آن به اجرا در مي‌آورند. اين درواقع نوعي قرارداد سرمايه‌گذاري است كه آن كشور در بندرهاي ما انجام مي‌دهد. اما آن هم مشخصات خاص خود و همچنين ظرفيت مشخصي دارد. نكته مهم‌تر اين است كه طرف خارجي با خودش پول به كشور ما مي‌آورد. واقعيت اين است كه براي ورود هندي‌ها به بندر چابهار تلاش‌هاي بسياري صورت گرفت زيرا به‌خاطر فشارهاي آمريكا نمي‌خواستند به ايران بيايند و عمليات توسعه را انجام دهند. اين خبر بسيار مهم بود كه متاسفانه به سمت ديگري جهت‌دهي شد. شخص وزير نيز، راجع به اين موضوع دوباره صحبت خواهد كرد. همان‌طور كه در روزهاي گذشته نيز يكي از مشاوران وي، آقاي اشتهاردي در اينستاگرام خود از وضعيت انتشار خبر و از كساني كه اخباري را كه جاي حمايت دارد، تخريب مي‌كنند، انتقاد كرد.
رقابت بندر چابهار با بندر گوآدر پاكستان
در خصوص توسعه بندر چابهار نيز يك استاد دانشگاه در گفت‌و‌گو با «قانون» بيان كرد: بندر چابهار در حال حاضر در رقابت با بندر گوآدر پاكستان قرار دارد، از اين جهت بندر گوآدر پاكستان اكنون به مدت 43 سال طي قراردادي كه با چيني‌ها بسته شده به عنوان يك پروژه 46 ميليارد دلاري به اجاره چيني‌ها درآمده است؛ از اين جهت در فضاي رقابتي بين هندوستان و چين، چيني‌ها گرايش زيادي دارند كه از طريق چابهار بتوانند به بازارهاي بيشتري دسترسي پيدا كنند. از اين جهت توسعه بندر چابهار در شرايط فعلي امري بسيار ضروري است.