حرف‌هایی از جنس اقتصاد

سجاد وجدانیان- محرم امسال در حالی می‌آید که مردم تشنه رفاه هستند و بیکاری، فقر و تورم عطش آنها را به مرز بی‌تحملی رسانده است. مردم امروز در برزخ اقتصادی یا شاید هم به گفته رییس‌جمهورشان، در جنگ اقتصادی هستند. البته این مردمی که در جنگ ناخواسته اقتصادی وارد شده‌اند، زخمی سیاست‌های نادرست هم هستند- قابل توجه رییس دولت. و این محرم می‌تواند فرصتی باشد که بیندیشیم چرا جنگ و اگر جنگ، چگونه بجنگیم. اما ماه محرم می‌تواند یک فرصت باشد و الزاما یک فرصت نیست. برای اینکه محرم تبدیل به یک فرصت واقعی شود، باید پیش از هر چیز، ایرادهایی که بر آن وارد است را برطرف کرد. یکی از این ایرادها، اقتصاد محرم است. در سال‌های اخیر اقتصاد محرم همانند اقتصاد سایر بخش‌ها، لبریز از کالاهای وارداتی بوده است. باید در این محرم هر اندازه که می‌شود، از به کارگیری کالاهای چینیِ وارداتی کاست. در این راه، هر تلاشی که شود و با هر هزینه‌ای، ارزش دارد. ایراد دوم که از اهمیت بیشتری برخوردار است، گفتمان محرم است. در سال‌های گذشته بعضا سخنرانی‌ها و مداحی‌هایی شده است که صدای اعتراض همه را درآورده است. کربلا یک حماسه تاریخی بوده و سخنرانی و مداحی حماسی نیاز دارد نه افسانه‌ای. انتظار می‌رود امسال بیش از هر زمان دیگری این موضوع مورد بررسی قرار گیرد و روایت‌های حماسی بر مبنای عنصر عقلانیت از کربلا نقل شود. وقایع و رفتارهای جنگ نابرابر کربلا باید بر اساس عقلانیت تفسیر شود. این خیلی مهم است چرا که امروز و در وانفسای بحران‌ها، رفتارهایی که بروز می‌کند به ویژه رفتارهای اقتصادی، اصلا بر مبنای عقلانیت نیستند و هیجانی و بر مبنای احساسات هستند. توضیح بیشتر اینکه از یک طرف دولت در مواجهه با بحران ارزی چنان بی‌تفاوت رفتار می‌کند که انگار نه انگار که مردمی هم هستند که باید این وضعیت را تحمل کنند؛ دریغ از دو کلمه حرف حساب! از طرف دیگر عموم مردم هم ناخواسته و تحت تاثیر بدبینی‌های موجود و برای حفظ ارزش دارایی‌هایشان، به سوداگری روی آورده‌اند که این هم خلاف اقتصاد ملی است. با وجود اینکه سهم دولت از این نابسامانی خیلی بیشتر است ولی مهم این است که رفتارها عقلانی باشد و مردم هم سهم خود را بپذیرند. مثلا همین چند وقت اخیر و به دنبال تیرگی روابط آنکارا-واشنگتن، مردم ترکیه دلارهای خود را در جهت تقویت اقتصاد ملی‌شان، به لیر تبدیل می‌کردند. این اقدام تاثیری در اقتصاد کلان نداشت ولی نوع رفتار خیلی مهم بود. امید است در فرصت محرم، رفتارهای درست اقتصادی تبلیغ شود. همچنین با ملاحظه هدف قیام کربلا، باید در نظر داشت که امروز پاسخگو نبودن دولت، دلخوش بودن به آمارهای تخیلی، وجود نهادهای موازی با دولت و چندصدایی بودن حکومت نیز از جمله منکرات است.
s.vojdanian@chmail.ir