روزنامه اعتماد
1397/06/18
توطئه عليه دو همسايه
آنچه طي روزهاي جاري در بصره مي‌گذرد، اتفاقي بي‌ريشه و تصادفي نيست. همه ناظران و كارشناسان متفق‌القولند كه طي دهه‌هاي گذشته، بصره به عنوان يكي از غني‌ترين شهرهاي عراق، همواره به لحاظ خدمات دولتي و امكانات مورد تبعيض واقع شده و سوء مديريت خرد و كلان، معيشت را براي مردم اين استان سخت كرده است. موضوع كمبود و آلودگي آب شرب، بسيار جدي است، مساله كمبود برق و قطعي‌هاي مكرر برق شهروندان در روزهاي گرم تابستان، امري آزاردهنده است.بارها و بارها مردم بصره به اين تبعيض‌ها، سوءمديريت‌ها و كمبودها اعتراض كرده‌اند. اين تبعيض‌ها در دوره صدام حسين، براي تحت فشار گذاشتن جمعيت عمدتا شيعه اين منطقه انجام مي‌شد و بعد از سرنگوني ديكتاتوري پيشين عراق هم به شكل‌هاي مختلف مردم بصره تحت‌تاثير تبعيض و فساد قرار گرفته‌اند. فراموش نكنيم كه شيعيان بصره، پيشگام مبارزه با تروريسم و جلوگيري از تجزيه عراق بودند. مردم بصره تعداد زيادي شهيد در مسير مبارزه با داعش داده‌اند و همواره پشتيبان حفظ تماميت ارضي و وحدت عراق هستند. بصره در عين حال ميزبان بزرگ‌ترين ذخاير نفتي عراق و هاب تجارت دريايي عراق با جهان است. اما با همه اين احوال كاستي‌ها و كمبودها در اين شهر به شكل گسترده‌اي ادامه يافته است. من چه به عنوان ديپلمات و چه به عنوان كارشناس بارها و بارها مشكلات مردم بصره را از نزديك ديده‌ام و شهادت مي‌دهم كه در هر سفري كه به بصره داشته‌ام با اين كمبودها از نزديك مواجه شده‌ام. اعتراض‌ها به اين كمبودها و سوءمديريت‌ها طي دو ماه اخير، بيش از پيش گسترش يافته است؛ سر ريز شدن كاسه صبر و كلافگي مردم اين استان از بي‌توجهي‌ها به نيازها و مطالبات‌شان به شكل واضحي مشخص است.اما هيچ يك از اين مسائل، عامل حمله به كنسولگري ايران در بصره و سردادن شعارهاي ضدايراني در اين شهر نيست. آنچه در تحريك احساسات و افكار عمومي عليه ايران رخ مي‌دهد، اقدامي موازي با اين نارضايتي‌ها و مطالبات بحق است. هفته‌ها پيش از انتخابات ارديبهشت‌ماه در عراق، شاهد بوديم كه جريان‌هايي كه عمدتا از بيرون عراق هدايت مي‌شوند و از دولت‌هاي خارجي مانند ايالات متحده امريكا و عربستان‌سعودي خط مي‌گيرند، به نوعي به ايران‌هراسي در جنوب عراق دامن مي‌زنند.سيل اخبار جعلي براي تحريك افكار عمومي، با انگشت گذاشتن روي موضوعات تحريك‌كننده با روشي هدفمند، مدت‌هاي پيش از اين آغاز شده است. نمونه‌هاي بي‌شماري از اين خبرهاي جعلي و خبرسازي‌ها در ماه‌هاي گذشته مشاهده شده است. چند روز مانده به پايان تبليغات انتخاباتي در عراق بود كه تصاويري جعلي از كشف يك محموله پول نقد از مبدا ايران براي حمايت از تبليغات يك گروه خاص در عراق منتشر شد. منتشركنندگان اين ويدئوي ساختگي مدعي بودند كه عده‌اي از نيروهاي پليس عراق هستند كه اين اسكناس‌ها را كشف كرده‌اند. خبرهاي كذب و بي‌مبنا با منابع ناشناخته در فضاي مجازي به‌شكل گسترده‌اي در ماه‌هاي جاري گسترش پيدا كرده است. اخيرا شاهد خبرسازي‌هايي درمورد ناهنجاري‌هاي اخلاقي در بين زواري كه از ايران به عراق سفر مي‌كنند يا از عراق به ايران مي‌آيند، هستيم. اين جريان‌سازي هدفمند از يك‌طرف عراقي‌ها را نگران مي‌كند كه شهروندان اين كشور در سفر به ايران مورد تعرض و بي‌احترامي قرار مي‌گيرند و از سوي ديگر ايرانيان را نسبت به رفتار عراقي‌ها نگران مي‌كند.در سطح كلان‌تر هم گزارش‌هايي براي بر هم زدن روابط تهران و بغداد مطرح مي‌شود. اگر تحريك افكار عمومي از طريق شبكه‌هاي اجتماعي دنبال مي‌شود، تحريك دولت‌ها از طريق خبرگزاري‌هاي رسمي و شناخته‌شده بين‌المللي با جريان‌سازي‌ها و خبرسازي‌هاي كاملا بي‌مبنا اتفاق مي‌افتد. طي همين هفته‌هاي اخير گزارشي در يكي از خبرگزاري‌هاي بزرگ غربي منتشر شده‌بود كه ادعا مي‌كرد موشك‌هاي ايراني به خاك عراق منتقل شده‌اند و بلافاصله براي دامن زدن به نگراني مردم عراق، خبري از وزير دفاع رژيم‌صهيونيستي منتشر شد كه آماده است تا فراتر از خاك سوريه، در خاك عراق هم عليه مواضع ايران حمله كند. اين يك مساله اعلام شده و رسمي است كه جمهوري اسلامي ايران اصولا پايگاه نظامي مستقر در عراق ندارد، ايران نقطه استقراري در خاك عراق ندارد. در جريان عمليات مبارزه با داعش، جمهوري اسلامي ايران تعدادي نيروي مستشاري براي كمك به ارتش و گروه‌هاي عراق به خاك اين كشور اعزام كرده است و نيروي اصلي مبارزه با تروريسم، خود نيروهاي عراق بودند.كسي نمي‌گويد كه ايران در عراق نفوذ ندارد، مردم ايران ارتباط‌هاي فرهنگي گسترده و عميقي با مردم عراق دارند، دولت جمهوري اسلامي ايران نفوذ معنوي گسترده‌اي در عراق دارد، اما اين دليل نمي‌شود كه ايران پايگاه نظامي، فيزيكي و موشكي داشته باشد. طي همين دو ماهي كه از آغاز دور اول تحريم‌هاي امريكا بر ايران مي‌گذرد، ببينيد چند گزارش خبري از سوي رسانه‌هاي غربي منتشر شده است كه عراق را به عنوان محل دور زدن تحريم‌هاي امريكا از سوي ايران و محل قاچاق دلار به خاك ايران معرفي مي‌كنند و تا چه اندازه ذهن شهروندان عراقي را در مورد اثر تحريم‌هاي امريكا عليه ايران بر زندگي شهروندان عراقي مسموم مي‌كنند. همه اين خبرهاي ساختگي، گزارش‌هاي جعلي و جريان‌سازي‌ها، براي اين است كه مردم عراق و ايران را نسبت به رابطه ميان دو كشور بدبين كنند و اين تصور را در ميان مردم دو كشور ايجاد كنند كه عامل مشكلات و معضلات شهروندان يك كشور، كشور همسايه است.اما همه اينها باز هم نشان از انگيزه‌هاي اصلي در حمله روز جمعه به كنسولگري ايران ندارد. بايد ببينيم از روز چهارشنبه هفته گذشته، كدام مجموعه‌ها و گروه‌ها مورد هجوم اغتشاشگران قرار گرفتند. اگر فهرستي از ساختمان‌هاي آتش‌گرفته در طول سه روز آخر هفته گذشته جلوي‌مان بگذاريم، مشاهده مي‌كنيم كه تمامي احزاب و مجموعه‌هايي كه در خط مقدم مبارزه با تروريسم و جنگ با داعش بودند، تمام گروه‌هايي كه مخالف اشغالگري امريكا و خواهان خروج نيروهاي نظامي امريكا از عراق هستند، مورد هجوم واقع شدند. حضور نيروهاي نفوذي و گرايش‌هاي انحرافي در آتش‌افروزي‌هاي شبانه هفته گذشته بصره به‌حدي واضح بود، كه كميته هماهنگي بصره كه مسووليت راهپيمايي‌هاي مسالمت‌آميز را بر عهده داشت، به دليل نگراني از انحراف اعتراض‌ها و نفوذ گروه‌هاي غيرمردمي در تظاهرات، اعلام كرد كه روز شنبه راهپيمايي‌ها را متوقف مي‌كند و به نوشته بيانيه اين گروه «بعثي‌هاي سابق و داعشي‌ها» عامل اين اقدامات انحرافي در راهپيمايي‌هاي سه روز آخر هفته گذشته هستند.
آنچه به وضوح از حادثه اسفناك حمله به كنسولگري جمهوري اسلامي ايران در بصره برداشت مي‌شود، اين است كه در راستاي جوسازي‌ها براي اختلاف‌افكني ميان دو همسايه و گسترش ايران‌هراسي در ميان مردم عراق، عده‌اي از افراد از نارضايتي‌ها و مطالبات بحق مردم بصره سوءاستفاده كرده‌اند تا اين اعتراض‌ها را به حاشيه و انحراف بكشانند. به عقيده من، پشت اين رويداد به وضوح مي‌توان دست‌هاي امريكا و عربستان‌سعودي را مشاهده كرد.
