«همه می‌دانند» اصغر فرهادی از راه‌یابی به مراسم اسکار ۲۰۱۹ بازماند بایکوت ماتادورهای اسپانیایی

سیدحسین رسولی
فیلم «قهرمانان» به کارگردانی «خاویر فِسر» نماینده اسپانیا شد و فیلم «همه می‌دانند» اصغر فرهادی با حضور ستاره‌هایی مانند «خاویر باردم» و «پنه‌لوپه کروز» از راه‌یابی به نود و یکمین مراسم اسکار بازماند.
به گزارش اسکرین، کمدی-درام «قهرمانان» به کارگردانی «خاویر فِسر» در حالی به عنوان نماینده سینمای اسپانیا در اسکار ۲۰۱۹ از سوی آکادمی فیلم این کشور انتخاب شد که دو فیلم «همه می‌دانند» به کارگردانی اصغر فرهادی و «غول پیکر» ساخته مشترک «آیتور آرگی» و «ژان گارانو» نیز دو نامزد دیگر نمایندگی سینمای اسپانیا در این رویداد سینمایی بودند. فرهادی بعد از فیلم «فروشنده» که دومین اسکار سینمای ایران را به ارمغان آورد مدتی کار نکرد و در نهایت فیلم «همه می‌دانند» را در کشور اسپانیا جلوی دوربین برد. فیلمی که در ابتدا «پدرو آلمادوار» بزرگ‌ترین کارگردان سینمای اسپانیا در دهه‌های اخیر پشت آن بود؛ ولی پس از مدتی از این گروه جدا شد و «آلوارو لونگوریا» و «الکساندر ماله‌گی» تهیه‌کنندگی آخرین فیلم فرهادی را در دست گرفتند. این فیلم برای اولین بار افتتاح‌کننده جشنواره کن بود و در عین حال در مسابقه نخل طلایی کن نیز حاضر شد که در نهایت دست خالی به خانه بازگشت. اما دیگر سینماگر ایرانی یعنی جعفر پناهی توانست در بخش فیلمنامه موفق عمل کند و امتیاز بسیار بالایی هم از منتقدان حاضر در کن گرفت. سینمای ایران همچنان نماینده خود را برای اسکار معرفی نکرده است. آخرین مهلت ارسال و معرفی فیلم‌ها از سوی کشورهای مختلف برای رقابت در شاخه بهترین فیلم خارجی اسکار ۲۰۱۹ روز اول اکتبر( ۹ مهرماه) است. همچنین بر اساس قوانین آکادمی اسکار تمامی فیلم‌های واجد شرایط برای رقابت در این شاخه باید بین تاریخ ۹ اکتبر ۲۰۱۷ (۹ مهر ۱۳۹۶) تا ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۸ (۸ مهر ۹۷) حداقل به مدت ۷ روز در سینماهای کشور مبدا اکران شده باشند. مراسم اعطای جوایز نود و یکمین دوره‌ اسکار نیز روز ۲۴ فوریه (۵ اسفند) در لس آنجلس برگزار می‌شود.
چرا فرهادی حذف شد؟


در ابتدا باید این نکته را روشن کنیم که «لئوناردو کوهن» خواننده و آهنگساز بزرگ کانادایی ترانه‌ای به نام «همه می‌دانند» (۱۹۸۸) دارد. او در جایی از شعرش می‌گوید: «همه می‌دانند که مبارزه ثابت شده است/ فقرا فقیرتر می‌شوند، ثروتمندان ثروتمندتر.» نام فیلم فرهادی ما را یاد این ترانه می‌اندازد ولی شاید در مضمون و محتوای اثر او دخالتی نداشته باشد. «اریک کوهن» منتقد سایت «ایندی‌وایر» درباره فیلم فرهادی نوشته است: «دانش قدرت است، اما در «همه می‌دانند»، هیچ کسی کاملا تمام حقیقت را نمی‌داند.» این نکته کلیدی را باید محور تمام قصه‌های اصغر فرهادی بدانیم. «جاستین چانگ» هم در نشریه «لس‌آنجس تایمز» می‌نویسد: «داستان به قدر کافی جذاب است، ولی فاقد حس واقعی آشکارسازی [حقایق و گره‌های ماجرا] است.» نقدهایی که برای فیلم فرهادی نوشته شده بود به شدت نسبی است و اکثر سینمادوستان پیگیر فیلم او را دیده و برایش نقد نوشته‌اند. اما، وب‌سایت «ورایتی» از شهر مادرید دیروز گزارش داد که: «فیلم «قهرمانان» پرفروش‌ترین فیلم گیشه اسپانیا توسط آکادمی علوم و هنرهای سینمایی اسپانیا به عنوان نماینده این کشور در اسکار برگزیده شده است. این فیلم ۱۸.۵ میلیون دلار (از ۲۱.۴ میلیون دلار فروش کلی) خود را در کشور اسپانیا به دست آورده است. فیلم «قهرمانان» بر دو حریف خود غلبه کرده است که یکی از آن‌ها فیلم «همه می‌دانند» فرهادی است.» این وب‌سایت سینمایی در ادامه تاکید می‌کند که: «فیلم «قهرمانان» جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره بین‌المللی فیلم سن‌سباستین و ۱۰ جایزه «گویا» (آکادمی هنرهای سینمایی و علوم اسپانیا) را برنده شده است.» تمام این‌ها نشان می‌دهد که فیلم «قهرمانان» در اسپانیا بسیار موفق بوده است؛ بنابراین اسپانیایی‌ها تصمیم گرفته‌اند که به «خاویر فِسر» کارگردان بومی این فیلم اعتماد کنند. «قهرمانان» جوایز بسیاری را کسب کرده و شانس‏اش برای کسب اسکار بیشتر است.
دستان خالی اسپانیا در ۲۰ سال اخیر
فیلم اسپانیایی زبان «همه می‌دانند» که از تاریخ بیست و یکم شهریورماه (۱۲ سپتامبر) در ۲۳۶ سینمای اسپانیا اکران عمومی خود را آغاز می‌کند به سبب دارا بودن عوامل عمدتا اسپانیایی شانس حضور به عنوان نماینده سینمای اسپانیا را در شاخه بهترین فیلم خارجی اسکار داشت. اما فیلم «قهرمانان» موقعیت را از «همه می‌دانند» ربوده است. البته مشخص نیست که به بخش نامزدهای نهایی مراسم اسکار راه یابد. فیلم «قهرمانان» اولین نمایش جهانی خود را در جشنواره فیلم مادرید ۲۰۱۸ تجربه کرده است. این فیلم درباره یک مربی بسکتبال است که پس از ارتکاب به جرمی به انجام خدمات عمومی محکوم می‌شود و باید یک تیم بسکتبال متشکل از معلولین ذهنی را هدایت کند. بسیاری از بازیگران این فیلم نابازیگر هستند. این فیلم که در بستری رئالیستی روایت می‌شود با انبوهی از آماتورها و افراد دارای معلولیت جلوی دوربین رفته است. سینمای اسپانیایی برای آخرین بار در سال ۱۹۹۹ با فیلم «همه چیز درباره‌ مادرم» ساخته «پدرو آلمادوار» جایزه اسکار خارجی را به دست آورد که در مجموع چهارمین تندیس طلایی اسکاری این کشور است.
ایتالیا، یکه‌تاز اسکار خارجی
پر افتخارترین سینما در ربودن اسکار فیلم خارجی، سینمای ایتالیاست که با غول‌هایی مانند «فدریکو فلینی»، «ویتوریو دسیکا» و «جوزپه تورناتوره» توانسته با کسب 14 جایزه در بخش بهترین فیلم خارجی جوایز اسکار رکورددار شود. این کشور برای آخرین بار در سال 2014 با فیلم «زیبایی بزرگ» ساخته «پائولو سورنتینو» موفق به کسب این جایزه شد. تاریخچه جوایز اسکار ایتالیا هم نمایی از برترین فیلم‌های تاریخ سینماست: «واکسی» ساخته «ویتوریو دسیکا» (1947)؛ «دزد دوچرخه» از «ویتوریو دسیکا» (1950 )؛ «دیوارهای مالاپاگا» ساخته «رنه کلمنت» (1951)؛ «استرادا» ساخته «فدریکو فلینی» (1957)؛ «شب‌های کابیریبا» ساخته «فدریکو فلینی» (1958)؛ «هشت‌ونیم» به کارگردانی «فدریکو فلینی» (1964)؛ «دیروز، امروز، فردا» به کارگردانی «ویتوریو دسیکا» (1965)؛ «بازپرسی درباره یک شهروند دور از سوءظن» به کارگردانی «الیو پتری» (1971)؛ «باغ خانواده فینتسی کونتینی» ساخته «ویتوریو دسیکا» (1972)؛ «آمارکورد» از «فدریکو فلینی» (1975)؛ «سینما پارادیزو» به کارگردانی «جوزپه تورناتوره» (1990)؛ «مدیترانه» از «گابریل سالواتوره» (1992)؛ «زندگی زیباست» به کارگردانی «روبرتو بنینی» (1999) است جایزه را برای ایتالیایی‌ها به ارمغان آورده بودند. فرانسه هم با کسب ۱۲ جایزه در این بخش در جایگاه دوم قرار دارد.
ژاپن در صدر آسیا
«فدریکو فلینی» و «ویتوریو دسیکا» هنرمندان ایتالیایی هستند که هر کدام با دریافت چهار اسکار پیشتاز بی‌رقیب این بخش از جوایز اسکار هستند. «اینگمار برگمن» کارگردان بزرگ سینمای سوئد نیز سه بار برای «چشمه باکره» (۱۹۶۰)، «هم‌چون در یک آینه» (۱۹۶۱) و «فانی و الکساندر» (۱۹۸۳) این جایزه تاریخی را به دست آورده است.
اسپانیا و ژاپن با چهار جایزه، سوئد، اتحادیه جماهیر شوروی و هلند با سه اسکار خارجی و مجارستان، آلمان، آرژانتین، چک‌اسلواکی، سوئیس، اتریش و ایران نیز با ۲دو جایزه پرافتخارترین کشورهای عرصه اسکار خارجی هستند. با این تفاسیر، سینمای ژاپن از قاره آسیا با کارگردان‌های تاثیرگذاری مانند «آکیرا کوروساوا» که یک بار در سال ۱۹۵۱ برای فیلم «راشامون» و بار دیگر در سال ۱۹۷۵ برای فیلم «درسو اوزالا» اسکار گرفته است، بهترین سینمای این قاره می‌شود. تنها اصغر فرهادی از ایران است که دو بار اسکار را دریافت کرده است.