احمدی‌نژاد دنبال چیست

دکتر صلاح‌الدین هرسنی* - به نظر می‌رسید با توجه به توصیه مقام معظم رهبری و نامه احمدی‌نژاد به ایشان، او دیگر در انتخابات ریاست‌جمهوری 96 به‌عنوان نامزد حضور نخواهد داشت اما در دومین روز ثبت‌نام، حضور خود را به‌عنوان نامزد ریاست‌جمهوری اعلام کرد. احمدی‌نژاد در توضیح چرایی ثبت‌نامش با وجود توصیه رهبر نظام اظهار کرد که سفارش رهبری مبنی بر عدم حضور به‌عنوان نامزدی در انتخابات صرفا یک توصیه بوده و معنای نهی نمی‌دهد.
در نگاه نخست نمایش چنین رفتاری آن هم از سوی کسی که خود را ولایتمدار می‌داند و تاکید دارد که همواره در فعالیت‌های سیاسی خود در مسیر قانون‌گرایی و اخلاق‌مداری حرکت می‌کند و رهبری و اوامرش خط قرمز زندگی و فعالیت سیاسی‌اش است، غیرمنتظره به نظر می‌رسد. این کنش احمدی‌نژاد به معنای آن است که عملی نامتعارف و خلاف عادت در سپهر سیاسی عمومی کشور مرتکب شده و البته تلاش دارد نشان دهد چنین رفتار‌ و کنش‌هایی خاص خود اوست و تنها او جرات اقدام چنین عملی را دارد. بنابراین مهم‌ترین پیام این کنش را می‌توان عبور از خطوط قرمزی دانست که او بار‌ها بر آن تاکید می‌کرد.بدون تردید اصرار احمدی‌نژاد بر نامزدی در انتخابات دلایل و پیام‌های دیگری هم دارد. اولین پیام متوجه اصولگرایان است. اگرچه او از منظر تعلق سیاسی به جریان اصولگرای رادیکال منتسب است اما می‌خواهد بگوید که اصولگرایان بدون او فاقد پایگاه اجتماعی هستند. بنابراین اصرار او برای حضور و نامزدی در انتخابات به معنای آن است که ثابت کند فقط خودش می‌تواند با چهره‌هایی چون روحانی یا هر نامزد پوششی و مطرح اصلاح‌طلبان رقابت کند. در چنین شرایطی او چاره را در تضعیف اصولگرایان می‌بیند تا گزینه موردنظر آنان رای نیاورد. البته چنین رویکردی در کنش‌های احمدی‌نژاد مسبوق به سابقه است، او در سال 92 آشکارا اعلام کرده بود هر کاری انجام خواهد داد تا محمدباقر قالیباف، رییس‌جمهور نشود.دومین دلیل در محبوبیت پوپولیستی و کاریزماتیک او در بین اقشار زیرین جامعه ریشه دارد. بنابراین با حضور خود می‌خواهد اعلام کند این طبقات می‌توانند روی او برای تحول در زندگی‌شان حساب باز کنند. در حال حاضر احمدی‌نژاد نیز شانس دوباره خود را البته با عبور از سد شورای نگهبان و احراز صلاحیت می‌خواهد با حمایت همین طبقات به آزمون بگذارد. البته احمدی‌نژاد سخت آگاه است که طبقات زیرین جامعه قائل به هیچ منطقی بین محبوبیت پوپولیستی با عملکردش نبوده و هیچ‌گاه حاضر نیستند قبول کنند که عملکرد او در فراگرد حیات سیاسی و سپهر عمومی سیاست چه هزینه‌هایی بر کشور تحمیل خواهد کرد. نکته دیگر در واکنشی است که از سوی شورای نگهبان صورت می‌گیرد. به واقع احمدی‌نژاد می‌خواهد رویکرد این شورا را نسبت به حضور خود بسنجد. به واقع این بعد قضیه کمک خواهد کرد که احمدی‌نژاد و همفکرانش بدانند که جریان و تفکر منتسب به او تا چه میزان پایگاه مردمی، مشروعیت و مقبولیت دارد.مهم‌ترین پیام کنش احمدی‌نژاد اما قبل از هر چیز تلاش برای ماندن و بقا در سپهر سیاست کشور است. او و همفکرانش آنچنان که با وجود منع و نهی‌هایی که از آنها شده، تلاش دارند تفکرشان جایی و مجالی برای انعکاس داشته باشد. البته او امید به حضور و نامزدی در انتخابات 96 را کسب اخذ آرایی دانسته که در سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۸ به سبدش ریخته شده بود. از طرف دیگر او و همفکرانش به فراست دریافته‌اند که پذیرفتن عدم حضور در انتخابات یا کنار کشیدن از فعالیت‌ انتخاباتی به معنی پایان حیات سیاسی‌شان خواهد بود. به این ترتیب همان‌گونه که انتخابات ۸۴ سرنوشت سیاسی احمدی‌نژاد را برای همیشه تغییر داد، انتخابات ۹۶ هم چرخش دیگری در مسیر زندگی سیاسی او خواهد بود، البته چه‌بسا با نتیجه این انتخابات او و تفکرش برای همیشه از سپر سیاست عمومی کشور حذف شوند.
* مدرس علوم سیاسی و روابط بین‌الملل
S.Harsani.k@gmail.com