عدم ترخیص به مشکلات بازار کامپیوتر دامن زد

گروه فناوری- بازار دیجیتال در هفته‌های اخیر شاهد بیشترین افت و خیز قیمت بود چراکه واردات کالاهای سخت‌افزار کاهش بی‌سابقه‌ای یافته‌اند و حتی گفته می‌شود برخی کالاها در بازار نایاب شده است‌.
به گفته فعالان صنف کامپیوتر بسیاری از فروشگاه‌هایی که ویترینی از اجناس کامپیوتری داشتند به دلیل ناتوانی در تامین کالا در حال جمع‌آوری واحدهای خود یا خروج از این صنف هستند و برخی دیگر با اعلام ورشکستگی به کار خود در زمینه کامپیوتر پایان داده‌اند‌. بر اساس اعتراضات برخی از واردکنندگان تجهیزات رایانه‌ای، دولت در حال یافتن راهکاری برای ترخیص کالاهای کامپیوتری در گمرک است که به دلیل ناتوانی بازرگانان در پرداخت ما‌به‌التفاوت قیمت ارز در گمرک متوقف مانده‌اند‌. در ادامه آخرین قیمت برخی محصولات کامپیوتری در بازار داخل آورده شده است‌.
با وجود کاهش تعرفه واردات لپ‌تاپ، نوسانات ارز موجب شد قیمت‌ها باز هم رشد صعودی داشته و محصولات نیز با نرخ آزاد پیشین در گمرک مانده و ترخیص نشدند‌. این امر بازار را با کاهش محصولات و افزایش چشمگیر قیمت لپ‌تاپ مواجه کرد‌. نرخ تعرفه واردات لپ‌تاپ از 15 درصد به 5 درصد کاهش یافت که این امر ‌باید قیمت لپ‌تاپ را کاهش دهد اما با وجود وعده‌ای که اتحادیه صنف فناوران رایانه در رابطه به کاهش قیمت‌ها در اردیبهشت‌ماه داده بود، نوسانات نرخ ارز، تاثیر این کاهش تعرفه را خنثی کرد و اکنون نه تنها لپ‌تاپ ارزان نشده، بلکه به گفته متقاضیان برخی از انواع آن در بازار به زحمت یافت می‌شود‌.
در گذشته تعرفه واردات لپ‌تاپ به کشور به خاطر وجود تنها یک تولیدکننده داخلی از پنج درصد که کف تعرفه ممکن است، به ۱۵ درصد افزایش پیدا کرد. همین امر موجب افزایش جهشی قیمت لپ‌تاپ و وسایل جانبی آن شد، زیرا عمده بازار این محصول از طریق واردات تامین می‌شود‌. اما با کاهش استقبال مشتریان به بازار خرید لپ‌تاپ، مذاکراتی از طرف واردکنندگان و اتحادیه فناوران رایانه برای کاهش تعرفه انجام شد که نهایتا اوایل فروردین امسال اتفاق افتاد‌. نوسانات نرخ ارز مجددا قیمت لپ‌تاپ را افزایش داد. از سوی دیگر محصولاتی که پیش از این وارد شده‌اند پشت سد گمرک ماندند و اجازه ترخیص به آنها داده نشد، زیرا گمرگ ایران با تک‌نرخی شدن ارز، تنها ثبت سفارش و ترخیص کالا با شرایط بانکی را می‌پذیرد؛ بنابراین در چنین شرایطی احتمال کمبود این کالا در بازار وجود دارد‌.


از طرفی سیدمهدی میرمهدی، رییس صنف اتحادیه فناوران رایانه در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت»، با اشاره به تاثیر افزایش قیمت دلار بر بازار کالاهای آی‌تی بیان کرد: در یک ماه اخیر روی کالاهای IT بالغ بر ۵۰ درصد افزایش قیمت داشته و حتی پس از زمان افزایش دلار، باز هم افزایش قیمت داشتیم‌.
صرفا به این دلیل که ثبت سفارش این کالاها از همان زمان اعلام دلار ۴۲۰۰ تومانی در ۲۰ فروردین، متوقف شده است و واردکنندگان ما نتوانستند چه با دلار ۴۲۰۰ تومان و چه قیمتی بالاتر کالا وارد کنند‌.
وی در ادامه بیان کرد: بانک مرکزی اعلام کرده واردکنندگان تنها باید از طریق سیستم بانکی وارد شوند و حق ندارند واردات از طریق بدون انتقال ارز و اعتبار مدتی هم انجام دهند‌. در صورتی که در صنف ما بعضا از سه تا شش ماه از اعتبار مدتی استفاده می‌کردند اما الان دیگر نمی‌توانند از این اعتبار استفاده کنند‌. پ
بحث با بانک مرکزی و مسوولان وزارت صنعت است تا کاری کنند کسانی که می‌توانند از اعتبارشان استفاده کنند و اجازه ترخیص کالا دهند‌.
کالاها در بازار رو به اتمام است
میرمهدی با بیان اینکه کالاها اجازه ترخیص از گمرک دارند، افزود: حتی وقتی فروشنده تایید کند پولش را گرفته و کالا مجاز است از گمرک ترخیص شود، این اتفاق به دلیل دستور بانک مرکزی و وزارت صنعت نمی‌افتد‌. در صورتی که اگر این کالاها وارد بازار شود مطمئنا به ثبات بهتری می‌رسد و آرامش بیشتری خواهد داشت‌. ما اخطار دادیم اگر این امکانات را در اختیار واردکنندگان نگذارند نهایتا تا ۱۵ خرداد کالا داریم که این موضوع در بازار هم مشهود است و برخی کالاها به انتهای بار خود رسیده‌اند‌. تا ۱۵ خرداد هم بسیاری از کالاها که در انبار بوده، به کف انبار می‌رسد‌.
رییس اتحادیه فناوران رایانه با بیان اینکه به دلیل خلا دلار ۴۲۰۰ تومان و ثبت سفارش‌های کالا، با افزایش قیمت رو به رو هستیم، اظهار کرد: ما درخواست داریم دولت اجازه دهد بدون انتقال ارز کالا بیاوریم و حداقل از اعتباری که داریم استفاده کنیم تا کالا وارد کشور شود و مردم استفاده کنند‌. البته در آینده کالاها هنگام ثبت سفارش با دلار ۴۲۰۰ تومان وارد کشور می‌شود و با نظارت ما و سازمان حمایت و سازمان تعزیرات کالاها بر مبنای ۴۲۰۰ تومان محاسبه خواهد شد نه دلار آزاد‌.
میرمهدی با بیان اینکه قیمت یک کالا نباید تا 5 میلیون اضافه شود، گفت: تا قبل از این هم مردم خیلی توان خرید نداشتند و درآمد خود را صرف خورد و خوراک و پوشاک کرده و در IT سرمایه‌گذاری نمی‌کردند و جزو سبد خانوارشان نبود، اما الان قیمت کالاها به حدی افزایش پیدا کرده که یک کارمند و دانشجو توان خریدشان نسبت به سال گذشته، ۷۰ درصد کاهش پیدا کرده است‌.
وی در ادامه بیان کرد: در حال حاضر متاسفانه علاوه بر افزایش قیمت کالا، مساله افزایش روند بیکاری وجود دارد، زیرا شرکت‌ها درآمدی ندارند و نمی‌توانند هزینه‌هایشان را تامین کنند و مجبور به تعدیل افراد هستند‌. این موضوع از دو طرف به صنف ما ضربه می‌زند، زیرا ممکن است به لحاظ فنی چندین سال روی این افراد سرمایه‌گذاری شده باشد و آنها کار را می‌شناسند‌. اگر بخواهند از کار خارج شوند آسیب وارد می‌شود‌. میر مهدی افزود:لوازم جانبی کامپیوتر 200 درصد افزایش قیمت داشته.
تاثیر مشکلات ارزی در بازار لپ‌تاپ
نایب‌رییس اتحادیه فناوران رایانه در گفت‌وگو با خبرنگار موج گفت: در حال حاضر تغییرات به وجود آمده در بازار لپ‌تاپ ناشی از مشکلات ارزی برای واردات است تا جایی که کاملا تعادل عرضه و تقاضا را برهم زده است‌.
رضا پاک‌خیر درباره دلایل افزایش قیمت لپ‌تاپ و کاهش برخی برندها و مدل‌های آن در کشور افزود: لپ‌تاپ محصولی وارداتی است و وقتی در بازار داخلی به فروش می‌رسد باید از طریق واردات جایگزین شود که به دلیل گرانی دلار و کاهش تقاضا این روند با خلل مواجه شده است‌. به عبارت دیگر بازار راکد شده و تنها افرادی خرید می‌کنند که نیاز شدید به محصول داشته باشند‌.
کاهش 40درصدی تقاضا
یک عضو هیات‌مدیره مرکز کامپیوتر نیز در گفت‌وگو با موج ضمن تایید کاهش عرضه برخی مدل‌های لپ‌تاپ در بازار گفت: چند عامل در اتفاقات کنونی بازار تاثیر داشته؛ نخست افزایش قیمت است، وقتی محصولی گران می‌شود، تقاضای آن کاهش می‌یابد و کم‌کم واردات محصول نیز محدود می‌شود‌. از این رو امروز برخی واردکننده‌ها، محصولات گران را از فهرست واردات خود حذف کرده‌اند یا تعداد آن را کاهش داده‌اند‌. چراکه دولت به این بهانه که لپ‌تاپ کالایی لوکس است ارز 4200 تومانی به واردات لپ‌تاپ اختصاص نداده در حالی که تقاضای این محصول کاملا بر مبنای نیاز کاری است و لوکس محسوب نمی‌شود‌.
مجید حاجی‌خانی با تاکید بر اینکه تقاضا 30 تا 40 درصد کاهش یافته است افزود: امسال ثبت سفارش جدید از این محصول هنوز وارد بازار نشده و لپ‌تاپ‌هایی که وارد و در بازار عرضه شده‌اند با ثبت سفارش قبل بوده است‌. زیرا شرایط ورود کالا در گمرک عوض شده و ترخیص کالا از یک ماه و نیم به 3 ماه رسیده است و همین بی‌ثباتی در بازار باعث شده واردکننده‌ها محصول را با تاخیر وارد کنند و برخی نیز محصول را کمتر به بازار عرضه کنند، هرچند این عامل تحت تاثیر کاهش تقاضا نیز هست‌.
عضو هیات‌مدیره مرکز کامپیوتر با تاکید بر اینکه روند ترخیص کالا و مبادلات مالی از طریق حواله از مدت 5/1 به 3 ماه افزایش یافته است تصریح کرد: روند ترخیص کالا در گمرک تغییر کرده و مراجعه‌کننده شخصا باید به گمرک مراجعه کند و دیگر ترخیص کار نمی‌تواند محموله شرکت واردکننده را ترخیص کند‌. از طرف دیگر قبلا به صورت عادی حواله از طریق صرافی انجام می‌دادیم اما اکنون این امکان وجود ندارد، زیرا انجام مبادلات در صرافی‌ها ممنوع شده و امروز بسیاری از واردکننده‌ها از طریق افرادی در کشورهای دیگر مبادلات حواله را با شرکت فروشنده انجام می‌دهند و همه این عوامل باعث شده روند واردات کالا در ایران طولانی شود و به تغییر نوسانات قیمت دامن بزند چرا که فرد لپ‌تاپ را با قیمت دلاری حواله می‌کند و سه ماه بعد که جنس در ایران ترخیص کرد قیمت روز دلار متفاوت از نرخ روز ثبت سفارش است، به همین دلیل در زمان فروش نمایندگی‌ها قیمت لپ‌تاپ در بازار را براساس نرخ دلار اعلام می‌کنند‌.