استیضاح روش‌های اقتصادی دولت

مجلس شورای اسلامی در جلسه استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی، با ۱۳۷ رأی موافق، ۱۲۱ رأی مخالف و دو رأی ممتنع، رأی خود را از مسعود کرباسیان پس گرفت. این دومین وزیر اقتصادی دولت دوازدهم است که با استیضاح در خانه ملت از قطار دولت پیاده می‌شود. درواقع این روش‌های اقتصادی دولت است که استیضاح می‌شود نه افرادی با نام وزرای اقتصادی!
در حالی که مشکلات اقتصادی، نابسامانی‌های بازار ارز و سکه و قاچاق به مهم‌ترین مسئله روز کشور تبدیل و تغییر در تیم اقتصادی به مطالبه‌ای عمومی و نخبگانی تبدیل شده است، دولت روحانی ترجیح داد، تنها با برکناری رئیس کل بانک مرکزی بر این مطالبات سرپوش بگذارد. برخی خبر‌ها حاکی از این است که دولت به این جمع‌بندی رسیده که اگر دست به ترکیب کابینه بزند، اعتراف به نوعی ناکارآمدی است، بنابراین تصمیمی برای تغییر ندارد و می‌کوشد هزینه آن را به دوش مجلس بگذارد. این در حالی است که نمایندگان مجلس در دونوبت در نامه‌های جداگانه ابتدا با ۱۸۵ رأی و سپس با بیش از ۲۰۰ رأی از روحانی خواسته بودند که نسبت به تغییر تیم اقتصادی دولت اقدام کند، لیکن، چون پاسخی به درخواست خود نگرفتند، تصمیم گرفتند خود دست به تغییر بزنند.
اما روز گذشته در خانه ملت چه گذشت؟ در حالی که اغلب فراکسیون‌های مجلس به دلیل در پیش بودن حضور روحانی در مجلس با ابقای کرباسیان در سمت وزارت اقتصاد موافق بودند، نطق الیاس حضرتی سبب شد ناگهان همه‌چیز به ضرر کرباسیان پیش برود و در نهایت دولت دوم روحانی دومین اخراجی خود را در سال جاری بشناسد. برخلاف پیش‌بینی‌ها نکته جالب توجه در جلسه دیروز استیضاح این بود که فضای حاکم بر فراکسیون‌ها مخالف استیضاح وزیر بود و ناگهان در ساعت‌های پایانی رأی نمایندگان به سمت استیضاح چرخید. مشخص نیست که تأثیر این رأی بر حضور روحانی در مجلس در روز سه‌شنبه چه خواهد بود، اما نتیجه هر چه باشد مشکلات اقتصادی روز‌های اخیر دومین قربانی خود را شناخت.
بایگانی گمرک چرا آتش گرفت؟


عمده سخنان موافقان استیضاح مسعود کرباسیان، وزیر اقتصاد و دارایی معطوف به عملکرد این وزارتخانه در خصوص مدیریت ارز و سکه بود. سخنانی که اغلب کارشناسان اقتصادی کشور به آن اشاره و بی‌تدبیری دولت را عامل آن عنوان می‌کردند. هدایت‌الله خادمی، نماینده مردم ایذه و باغملک از جمله کسانی بود که در موافقت با استیضاح وزیر اقتصاد به مشکلات موجود در این وزارتخانه اشاره کرد و گفت: متأسفانه این وزارتخانه نه برای پیشبرد مسائل کشور استراتژی داشته و نه برای سازمان‌های تابع برنامه‌ای ارائه کرده است. ضمن اینکه نبود دانش، انگیزه، ناهمگونی مدیریتی و استفاده از مدیران بی‌انگیزه و خسته در رأس امور از دیگر معایب این وزارتخانه است. وی در ادامه برخی سوءاستفاده‌ها را مورد تأکید قرار داد و تصریح کرد: دختر یکی از مسئولان خودروی ۳۵۰ میلیونی را با ۱۰۰ میلیون تخفیف به قیمت ۲۵۰ میلیون و با وام ۴ درصد دریافت کرده، در حالی که در این مملکت فوق‌لیسانس‌ها به دنبال نظافتچی بودن هستند. امروز اگر آقای خاوری نیست، اما روحیه اشرافی‌گری او در بدنه مدیران اقتصاد جاری است. خادمی با طرح این سوال که فرزند بیست و چند ساله مشاور رئیس جمهور در شرکت زیرمجموعه وزارت اقتصاد چه می‌کند، اظهار کرد: اختلاس، قاچاق و تخلفات گسترده در گمرک بیداد می‌کند. در سال‌هایی که آقای کرباسیان در گمرک بود چه گذشت که بازرسی پرده از قاچاق سازمان یافته ۱۵ تریلیون دلاری برداشت و چرا بایگانی گمرک و اسناد سال ۹۲ و ۹۳ آتش گرفت. حسینعلی حاجی دلیگانی نیز در موافقت با استیضاح وزیر امور اقتصاد و دارایی خطاب به وی و با اشاره به حراج ده‌ها میلیارد دلار از منابع ارز و طلای کشور گفت: نقش شما در تهیه و ابلاغ بسته اول ارزی کشور چیست؟ اگر نقش داشتید بر چه اساسی مفاد آن را تهیه کردید. ۹ تا ۱۸ میلیارد دلار ارز کشور را به تاراج دادید و ۵۷ تن طلا و سکه را از دست دادیم. اگر نقش نداشتید شما چه وزیر اقتصادی هستید که در تیم اقتصادی دولت نقشی ندارید. وی با اشاره به تناقض ادعا‌های وزیر با شاخص‌های اقتصادی گفت: جایگاه بین‌المللی کشور در شاخص آزادی اقتصادی ۱۳ پله و در فلاکت اقتصادی ۱۵ رتبه بهبود یافته است. اما شما که وزیر شدید دلار ۳۸۰۰ تومان به ۱۲ هزار تومان رسید و متوسط قیمت یک متر مسکن با حداقل ۶۵ درصد افزایش به متری ۸ میلیون تومان رسید. روزانه یک هزار میلیارد تومان به نقدینگی کشور افزودید. بالاترین میزان نقدینگی کشور یعنی ۱/ ۶ تریلیون تومان را تجربه کردیم. رشد اقتصادی را به ۳ تا ۴ درصد کاهش دادید. نرخ تورم نقطه به نقطه نشان می‌دهد در خردادماه به ۱۳ /۷ رسیده است، یعنی ۹۵ درصد افزایش قیمت داشتیم. این رشد در برخی زیربخش‌ها که تأثیر زیادی از تلقی مردم از تورم دارد بسیار قابل توجه است.
نمی‌توانیم بی‌تفاوت باشیم
اما شاید در میان تمام نطق‌هایی که در موافقت با استیضاح وزیر بیان شد، نطق آتشین الیاس حضرتی بود که فضای مجلس را به نفع استیضاح کرباسیان دگرگون کرد. حضرتی که به رأی فراکسیون امید در خصوص ابقای وزیر اقتصاد معترض بود، ابتدا در جمع خبرنگاران از استعفای خود در فراکسیون امید خبر داد و از بازگو کردن برخی ناگفته‌ها در نطق خود خبر داد. وی سپس به فشار‌های گسترده به وی برای انصراف از استیضاح وزیر اشاره کرد و گفت: جزو طراحان طرح استیضاح آقای کرباسیان نبودم، اما جزو امضاکنندگان بودم. حضرتی با اشاره به اعتماد چند باره ملت به تیم روحانی گفت: تورم و تک‌نرخی شدن آن مهم‌ترین موضوعی بود که ما به آن افتخار می‌کردیم، اما الآن که در شهریورماه هستیم، تورم ۱۵ درصد است و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال به ۴۰ درصد برسد. ما با این ملت چه‌کار کردیم، این ملت چه گناهی کردند جز اینکه انقلاب کردند و شهید دادند، ما ملت را بیچاره و بدبخت کردیم و آن‌ها را به ذلت کشاندیم. قشر متوسط جامعه امروز به سمت فقر و فلاکت رفتند بنابراین ما نمی‌توانیم نسبت به مردم بی‌تفاوت باشیم، توان و قدرت خرید ملت پایین آمده و ملت احساس بی‌پناهی می‌کنند. حقش بود آقای رئیس‌جمهور، آقای جهانگیری، آقای نوبخت، آقای سیف و آقای نهاوندیان استیضاح می‌شدند ولی ما مجبوریم وزیر اقتصاد را استیضاح کنیم.
وارد جنگ همه جانبه اقتصادی شده‌ایم
مسعود کرباسیان، وزیر اقتصاد و دارایی نیز در دفاع از کارنامه خود در دولت گفت: سال۱۳۹۶ یکی از سال‌های خوب کشور بود، اما تلاطم‌های به وجود آمده باعث وضعیت فعلی شد که تنها تحت کنترل وزارت اقتصادی نیست و ریشه آن متأثر از بدعهدی نظام سلطه است. وی با اشاره به تلاطم‌های اقتصادی در حوزه اقتصادی گفت: ریشه تلاطم اقتصاد را باید در گذشته و حال جست‌وجو کرد که همه آن تحت کنترل این وزارتخانه نیست. ریشه تلاطم اقتصادی متأثر از بدعهدی نظام سلطه است. وی ادامه داد: دشمن تمام خاکریز‌های اجتماعی و اقتصادی را مورد هدف قرار داده است. امریکا با تحریم سیستم بانکی در صدد مسدود کردن سیستم اقتصادی کشور است. باید باور کنیم وارد جنگ اقتصادی تمام عیار شده‌ایم تا ناآرامی‌های اجتماعی در ایران را بیشتر کنند. دشمنان ملت ایران به خصوص امریکا با صرف میلیارد‌ها دلار علیه ایران اقدام می‌کنند. آنان در تلاش هستند تور تحریم را بر سر ایران بگسترانند.
کرباسیان از باب همایون به خانه رفت
با اتمام سخنان موافقان، مخالفان و دفاع وزیر در نهایت رأی‌گیری برای نتیجه استیضاح وزیر انجام و مشخص شد بر خلاف تمام پیش بینی‌ها کرباسیان از وزارت اقتصاد رفتنی شد. بر این اساس نمایندگان با ۱۳۷ رأی موافق و ۱۲۱ رأی مخالف و دو رأی ممتنع از مجموع ۲۶۰ رأی مأخوذه، با استیضاح کرباسیان موافقت کردند و بدین ترتیب وزیر اقتصاد برکنار شد. باید دید زنجیره تغییر ترکیب کابینه با این برکناری قطع خواهد شد یا این دومینو همچنان ادامه خواهد یافت. اکنون دکتر روحانی در حالی مهیای حضور در مجلس برای پاسخ به سؤالات اقتصادی نمایندگان می‌شود که طی دو ماه گذشته دو تن از وزرای اقتصادی خود را از دست داده است.