هدایت بورس توسط 70 شرکت

گروه بورس- در حالی که در بازار سهام ایران نزدیک به 500 شرکت مشغول فعالیت هستند و جامعه سهامداری 10 میلیونی را تشکیل داده‌اند اما یک تحلیل تازه بر مبنای تحرک داد‌و‌ستدهای همه شرکت‌ها در تالار شیشه‌ای مشخص می‌کند که رشدهای عجیب و غریب بورس در چند وقت اخیر تنها وابسته به حمایت 20 درصد شرکت‌ها ‌حدود 70 شرکت‌ که اکثرا صادرات‌محور هستند بوده است و نزدیک به 80 درصد شرکت‌ها عملا هیچ تاثیر‌پذیری مثبت و قابل اعتنایی در بورس از خود نشان نداده‌اند. این آمار ساده به خوبی سطح و عمق کم بازار سهام را نشان می‌دهد و باز هم ثابت می‌کند که جهش بورس به صورت همگانی و بنیادی نیست و بر بستر شرکت‌های محدود پتروشیمی، معدنی،‌ فلزی و‌.‌.‌. ایجاد شده و در واقع بیش از 35 صنعت تالار شیشه‌ای در فیلم تازه اکران شده بورس هیچ نقشی ندارند یا دست کم در حاشیه قرار دارند.
اهمیت تصمیم آگاهانه
در خصوص این آمار یک تحلیلگر بازار سهام معتقد است: 90 درصد رشد بازار سرمایه مربوط به حدود 20 درصد شرکت‌هاست. علی اسلامی‌بیدگلی رییس هیات‌مدیره شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان آتی در گفت‌و‌گو با سنا اظهار داشت: سرمایه‌گذاران باید توجه کنند افزایش قیمت ارز سودآوری همه شرکت‌ها را افزایش نمی‌دهد. به همین دلیل از سرمایه‌گذاران در‌خواست می‌کنیم آگاهانه تصمیم‌گیری و سرمایه‌گذاری کنند. وی در ادامه با تاکید بر اینکه رشد بازار در هفته‌های گذشته به دلیل مسائل بنیادی بوده، در خصوص صعود شاخص تصریح کرد: اگر مروری بر دلایل رشد بازار سرمایه در ماه‌های گذشته داشته باشیم مهم‌ترین عامل این جهش، افزایش قابل توجه ارزش ارزهای خارجی در مقابل ریال است که دو پیامد را به دنبال داشته است. رییس هیات مدیره شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان‌آتی‌، افزایش فزاینده سود شرکت‌هایی که درآمد ارزی دارند را قابل توجه دانست و گفت: شرکت‌هایی که درآمد آنها تاثیر مثبتی از ارز دارند، با شرایط جدید درآمدشان به صورت فزاینده‌ای افزایش پیدا خواهد کرد. به طور مثال شرکت‌هایی که حاشیه سود 40 درصدی داشته‌اند با افزایش 10 درصد بهای ارز، درآمدشان 25 درصد بیشتر می‌شود. اسلامی‌بیدگلی انتظار افزایش درآمدی شرکت‌ها را باعث افزایش قیمت سهام دانست و افزود: با فرض تداوم قیمت ارز، ثبات آن و عدم کاهش آن شرکت‌ها می‌توانند به رشد درآمدی مورد انتظار برسند. این کارشناس بازار سرمایه با توجه به دلایل فوق، رشد هفته‌های گذشته بازار سرمایه را واقعی دانست و افزود: موضوع دیگر که باعث رشد بازار شده بحث ارزش جایگزینی است. به طور طبیعی در بحث ارزش جایگزینی هم شرکت‌ها شاهد رشد هستند.
ریشه‌های رشد هیجانی


اسلامی‌بیدگلی در ادامه تاکید کرد: اگر شرایط به سمتی رود که جریان نقدی ورودی بازار سرمایه به سمت شرکت‌هایی هدایت شود که رشد بهای ارز بر آنها تاثیر منفی دارد، ممکن است در بلند‌مدت این گروه‌ها را دچار حباب کند. وی با اظهار خرسندی از اینکه اتفاق فوق امروز رخ نداده است، گفت: رشد بازار در هفته‌های اخیر کاملا متاثر از شرکت‌هایی است که با افزایش قیمت ارز، رشد درآمدی دارند. اسلامی‌بیدگلی‌ رشدهای نجومی بازار سرمایه را مربوط به بخش‌هایی دانست که درآمد صادراتی دارند و گفت: متغیرهایی مانند افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی و رشد قیمت‌های جهانی باعث شده بسیاری از کالاها نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش قابل توجه قیمت فروش داشته باشند. وی به شرکت‌های گروه معدنی، فلزی و پتروشیمی‌ها اشاره کرد و افزود: این گروه‌ها افزایش انتظاری درآمد دارند که منجر به رشد قیمت سهام می‌شود. اسلامی‌بیدگلی‌ تعیین تکلیف ابهامات نحوه اجرایی شدن ارزهای تخصیص یافته به شرکت‌های صادراتی در سامانه نیما و تصمیم بر معاملات توافقی ارزهای صادراتی در بورس را برای رفع ابهام و شفافیت بازار سرمایه مثبت ارزیابی کرد و گفت: در ماه‌های گذشته منابع جامعه بین بازارهای ارز، سکه و مسکن سیال شده بود که با توقف روند صعودی این بازارها بخشی از منابع انگیزه پیدا کردند تا وارد بازار سرمایه شوند که تورم تقاضا را به دنبال داشت. وی ورود نقدینگی‌ها به بازار سرمایه را اتفاق مبارکی دانست و گفت: با هدایت پول‌های جدید به بازار سرمایه باعث رونق بخش تولید، صنایع و رشد اقتصادی شود. رییس هیات مدیره شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان آتی به تجربه سال‌های گذشته به خصوص سال 92 اشاره کرد و گفت: نباید برخی تجربه‌های گذشته را فراموش کرد. رشد جهشی بازار در سال 92 هم رخ داد اما در آن دوران به دلیل عدم فرهنگ‌سازی صحیح شاهد خسران سرمایه‌گذاران بی‌تجربه و تازه‌وارد بودیم‌. وی به کارشناسان و مشاوران سرمایه‌گذاری توصیه کرد: با هدایت صحیح سرمایه‌گذاران کم‌تجربه و غیر‌حرفه‌ای، رشد بازار سرمایه را به یک صعود آرام و پایدار تبدیل کنند.
هشدار به سهامداران
این کارشناس بازار سرمایه به سرمایه‌گذاران توصیه کرد به صورت مستقیم وارد بازار سرمایه نشوند و از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری و مشورت با متخصصان وارد بازار سهام شوند. وی با تاکید بر اینکه سرمایه‌گذاران آگاهانه نسبت به خرید سهام اقدام کنند، گفت: رشد نرخ ارز و قیمت‌های جهانی همانند شمشیر دو‌لبه است. برخی شرکت‌ها از این اتفاق منتفع و برخی متضرر می‌شوند. گروهی از شرکت‌ها نیز نفع و ضررشان پیچیدگی محاسباتی دارد چراکه قیمت محصول و مواد اولیه همزمان رشد کرده است‌. این شرایط نیاز به کارشناسی دارد و باید به صورت آگاهانه سرمایه‌گذاری کرد تا اتفاق سال 92 رخ ندهد. اسلامی‌بیدگلی، درباره اصلاح قیمت‌ها در بازار سرمایه گفت: تجربه‌های بسیار در سال‌های گذشته ثابت کرده زمانی که بازار سرمایه در یک بازه بسیار کوتاه‌مدت رشدهای چند ده درصدی را تجربه می‌کند، روندهای رشد کوتاه‌مدت است و پس از مدتی رشدهای پرشتاب اصلاح می‌شود‌ اما به طور معمول، پس از چنین اصلاح‌هایی بازار با رشد آرام و پایدار مواجه می‌شود.
چشم‌انداز تالار
از سوی‌ دیگر ‌نادی قمی‌ کارشناس بازار سرمایه به ایرنا گفت: حجم نقدینگی در سال‌های اخیر بسیار بالا رفته به طوری که باید در جایی متراکم و سیال می‌شد که این اتفاق در اواخر پارسال رخ داد. وی اضافه کرد: بر این اساس‌ نقدینگی نخست به سوی بازار ارز رفت و سپس روانه بازار طلا، خودرو و مسکن شد. این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: در نهایت این نقدینگی پس از تاثیرگذاری بر بازارهای مختلف، وارد بورس شد و شاخص را تحت تاثیر قرار داد. نادی قمی افزود: بر این اساس‌ رشد شتابان بازار سرمایه در ماه‌های اخیر در درجه نخست ناشی از واکنش گسترده نسبت به رشد نرخ ارز است که همچنان ادامه دارد. وی افزود: البته برای رشد بورس، زمینه‌ها و بسترهای دیگری نیز وجود داشته که از جمله آنها می‌توان به رشد قیمت کامودیتی‌ها (مواد پایه و معدنی) اشاره کرد. این کارشناس بازار سرمایه یادآور شد: بر این اساس‌ حتی اگر نرخ ارز نیز افزایش نمی‌یافت، به علت بالا رفتن قیمت برخی از کامودیتی‌ها، شاخص بورس روندی صعودی در پیش می‌گرفت که البته مانند ماه‌های اخیر نبود و از شدت کمتری برخوردار بود. نادی قمی یادآور شد: در صورت بهبود تعاملات بین‌المللی، شاهد رشد دو برابری شاخص بورس تا پایان امسال خواهیم بود. وی اضافه کرد: معمولا بازار سهام می‌تواند تا 60 درصد از تغییر قیمت دلار را در کوتاه‌مدت جذب کند و برای جذب همه تاثیرات ناشی از نرخ دلار، نیاز به گذشت زمان و یک دوره زمانی میان‌مدت است. این کارشناس بازار سرمایه افزود: اکنون محرک اصلی بورس، نرخ ارز است اما باید توجه داشت که هر محرکی روزی توان خود را از دست خواهد داد. بر این اساس در آینده سایر محرک‌ها و عوامل می‌توانند مسیر حرکت بورس را مشخص کنند. نادی قمی اضافه کرد: اگر بتوانیم در ارز به ثبات قیمتی دست یابیم آنگاه شاهد تاثیرگذاری سایر محرک‌ها و عوامل خواهیم بود که امکان دارد مثبت یا منفی باشد.
ارزش جایگزینی شرکت‌ها
این کارشناس بازار سرمایه درباره ارزش جایگزینی شرکت‌ها نیز گفت: در رشد کنونی شاخص بورس شاهد تاثیر تدریجی ارزش جایگزین شرکت‌ها نیز هستیم. نادی قمی افزود: بالا رفتن بهای ارز به شکل افزایش سودآوری شرکت‌ها یا افزایش ارزش جایگزینی، بر بورس تاثیر می‌گذارد. وی اضافه کرد: به عنوان نمونه کارخانه‌ای که ساخت آن به 200 میلیون دلار نیاز دارد پس از رشد چند‌برابری ارز، ارزشش چند برابر می‌شود که رشد قیمت سهام آن را در پی دارد.
دلایل رشد شاخص بورس
این کارشناس بازار سرمایه درباره برخی ادعاها مبنی بر حبابی بودن شاخص بورس گفت: رشد کنونی بورس با توجه به کاهش ارزش پول، واقعیات اقتصادی و نرخ ارز، تحقق یافته بنابراین آن را می‌توان روندی طبیعی و فاقد حباب دانست. وی یادآور شد: البته در صورتی که فشارهای خارجی بر کشور تشدید شود امکان دارد تاثیر منفی بر بازار سرمایه داشته و شاهد عقب‌نشینی گسترده شاخص بورس باشیم. این کارشناس بازار سرمایه درباره چشم‌انداز بازار سرمایه و بورس نیز گفت: حتی در صورت کاهش نرخ ارز و عقب‌نشینی دلار به مرز هفت هزار تومان، همچنان زمینه برای رشد شاخص بورس فراهم است. نادی قمی ادامه داد: حتی امکان دارد بورس تا پایان امسال 15 تا 20 درصد دیگر نیز افزایش یافته و به رکوردهای بی‌سابقه‌ای دست یابد.
مدیریت ریسک‌ها
وی گفت: در صورتی که بتوانیم ریسک‌های سیاسی در بخش بین‌الملل را مدیریت کنیم شاهد رشد بیشتر در بازار سرمایه و بورس خواهم بود. این کارشناس بازار سرمایه درباره احتمال رشد نرخ سود بانکی و تاثیر آن بر بازار سرمایه‌ گفت: بالا بردن نرخ سود بانکی برای مهار نقدینگی می‌تواند مُسکن کوتاه‌مدت و موقت باشد اما ضمن ایجاد ریسک‌های منفی برای بازار سرمایه، اقتصاد کشور را با خطرات جدی مواجه می‌کند. نادی قمی با بیان اینکه برای مهار نقدینگی باید برنامه‌های میان‌مدت و بلند‌مدت داشته باشیم، افزود: مهار نقدینگی از طریق حل مشکلات نظام بانکی ممکن است.
طراحی سیاست پولی و مالی منسجم
وی با بیان اینکه معضلات نظام بانکی از طریق طرح‌ریزی یک سیاست پولی و مالی منسجم حل خواهد شد، اضافه کرد: محورهای اصلی اصلاح نظام بانکی و طرح‌ریزی یک سیاست پولی و مالی منسجم باید شامل تزریق نقدینگی به بانک‌ها، ادغام بانک‌ها، ریشه‌کنی فساد، برقراری ارتباطات بین‌المللی، اصلاح نظام مدیریتی، برقراری نظام مالیاتی منصفانه و افزایش انظباط مالی و جلوگیری از هدر‌رفت منابع باشد. این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: معمولا، زمانی که نقدینگی بسیار افزایش می‌یابد، برای مهار آن اقدام به بالا بردن نرخ سود بانکی می‌کنند که پیامدهایی دارد. نادی قمی افزود: اکنون وضعیت نقدینگی در کشور به جایی رسیده که روزانه یک هزار میلیارد تومان بدون اینکه هیچ فعالیتی در کشور انجام شود وارد بازار می‌شود. وی گفت: بالا بردن نرخ سود بانکی برای مهار نقدینگی می‌‌تواند ریسک‌های منفی برای بازار سرمایه ایجاد کند.