روسیه نسبت به تدارک آمریکا، انگلیس و فرانسه برای حمله به سوریه هشدار داد ادلب، نقطه تقابل جاه‌طلبان ژئوپلتیک

محمدرضا ستاری
طی ماه‌های گذشته با پیشروی بی‌سابقه ارتش سوریه در مناطق جنوب و جنوب غربی سوریه و آزادسازی استان‌های درعا و قنیطره از دست مخالفان، جایگاه بشار اسد بیش از هر زمان دیگری تثبیت شده است. در این میان تنها دو منطقه یعنی شمال سوریه که توسط ترکیه اشغال شده و همچنین استان ادلب باقی مانده است که با حمله نیروهای دولتی به این استان و تصرف احتمالی آن، روند بحران در سوریه حالتی متفاوت‌تر از هفت سال گذشته پیدا خواهد کرد.
در حالی که سازمان ملل متحد روز جمعه از ایران، روسیه و ترکیه دعوت کرد تا برای شرکت در مذاکرات قانون اساسی سوریه حضور داشته باشند، روز گذشته ژنرال کوناشنکوف سخنگوی وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که سه کشور آمریکا، فرانسه و انگلیس قصد حمله هوایی به سوریه را دارند.
پیش از این، سه کشور سال گذشته در قالب یک مثلث، حملات هوایی وسیعی را به مواضع دولت بشار اسد در سوریه انجام داده بودند که هر چند به گفته مقامات دمشق و مسکو این حملات نتوانست خسارت‌های قابل توجهی را وارد سازد اما ناظران در همان زمان تاکید داشتند که همگرایی این سه کشور در حمله مشترک به سوریه حامل پیام مهمی برای سایر بازیگران حاضر در صحنه میدانی سوریه است. این کارشناسان معتقد بودند که با توجه به نظم اروپایی حاکم بر خاورمیانه که برآمده از پیمان سایکس- پیکو در زمان جنگ جهانی اول است، حضور آمریکا در این مثلث بیانگر نوعی توافق میان این سه کشور برای چیدمان یک نظم جدید در خاورمیانه است.


سخنگوی وزارت دفاع روسیه از صحنه‌سازی در ادلب خبر می‌دهد
در همین رابطه دیروز سخنگوی وزارت دفاع سوریه، با بیان اینکه این سه کشور غربی در تدارک حمله‌ای جدید به سوریه به بهانه استفاده دمشق از سلاح‌های شیمیایی هستند، گفت که این اقدام به وخیم‌تر کردن اوضاع و اختلال در فرآیند صلح منجر خواهد شد. برخی از کارشناسان تاکید دارند که بازیگران غربی و متحدان عرب آنها قصد دارند تا با صحنه‌سازی از یک حمله شیمیایی جدید در ادلب زمینه لازم برای چنین حمله‌ای را فراهم کنند.
در همین رابطه کوناشنکوف می‌گوید که گروه تحریر‌الشام هشت تانکر گاز کلر به روستایی در ادلب منتقل کرده و شرکت «اولایو» به عنوان یک شرکت نظامی خصوصی انگلیسی نیز برای آموزش کار با مواد شیمیایی وارد استان ادلب شده تا شبه‌نظامیان اقداماتی نمایشی برای نجات جان قربانیان شیمیایی را پس از حمله صورت دهند. همچنین روس‌ها اعلام کرده‌اند که آمریکایی‌ها ناو یو‌اس‌اس سالیوانز و چندین هواپیمای بمب افکن را در پایگاه هوایی خودشان واقع در قطر مستقر کرده و آماده حمله به تاسیسات مهم دولتی سوریه هستند.
ادلب نقطه برخورد نهایی در بحران سوریه
پیش از این خبرگزاری بلومبرگ به نقل از چند مقام مطلع گزارش داده بود که در دیدار هفته گذشته جان بولتون با نیکولای پاتروشف در ژنو سوئیس، او به همتای روس خود هشدار داده بود که اگر اسد بخواهد از تسلیحات شیمیایی در ادلب استفاده کند، بار دیگر با حمله سراسری آمریکا و متحدانش روبه‌رو خواهد شد. آمریکایی‌ها مدعی هستند که بنابر اطلاعات موجود اسد قصد دارد برای فتح آخرین سنگر شورشیان در سوریه و یکدست کردن تصرفات خود از سلاح‌های شیمیایی استفاده کند و به همین دلیل باید پاسخی بسیار شدیدتر از آنچه در حملات قبلی متوجه او شده است، ببیند.
طی ماه‌های گذشته با پیشروی بی‌سابقه ارتش سوریه در مناطق جنوب و جنوب غربی سوریه و آزادسازی استان‌های درعا و قنیطره از دست مخالفان، جایگاه بشار اسد بیش از هر زمان دیگری تثبیت شده است. در این میان تنها دو منطقه شمال سوریه که توسط ترکیه اشغال شده و همچنین استان ادلب باقی مانده است که با حمله نیروهای دولتی به این استان و تصرف احتمالی آن، روند بحران در سوریه حالتی متفاوت‌تر از هفت سال گذشته پیدا خواهد کرد.
ادلب اکنون تحت کنترل هیات تحریر‌الشام است که به عنوان بخشی از جبهه النصره شاخه‌ای از القاعده محسوب می‌شود. هر چند به جز‌ تحریرالشام، گروه‌های دیگری نیز در این استان حضور دارند، اما با توجه به اختلافات اساسی میان این گروه‌ها، رسماً جدالی سنگین میان آنها وجود داشته و دولت اسد نیز با استفاده از همین درگیری داخلی میان مخالفان، بهترین زمان ممکن برای تصرف ادلب با کمک روسیه را در اختیار دارد. در همین راستا است که کارشناسان معتقدند با تصرف ادلب زمینه برای گفت‌وگوهای صلح آتی به میزان زیادی به نفع اسد و همپیمانان او تغییر خواهد کرد و اکنون که دمشق با تصرف درعا و قنیطره دست بالا را در گفت‌و‌گوهای آتی دارد، برای غرب و متحدان عرب آن ادلب می‌تواند امتیاز مهم و حیاتی بر سر میز مذاکره با مسکو و دمشق باشد. به همین دلیل است که روس‌ها می‌گویند یک حمله سراسری به مواضع نیروهای دولتی از سوی آمریکا، انگلیس و فرانسه بیشتر به منظور گروکشی برای کاستن از روند پیروزی‌های اسد در حال تدارک است.
مسکو به آمریکا، انگلیس و فرانسه هشدار داد
به همین دلیل دیروز سرگئی ریابکوف معاون وزارت خارجه روسیه تهدید کرد که عواقب هرگونه حمله احتمالی به سوریه متوجه غرب خواهد بود و مسکو به زبان تهدید که زبان حال حاضر آمریکا است با آنها سخن خواهد گفت. این دیپلمات ارشد روسیه مدعی شد که غرب همچنان به دنبال تغییر نظام در سوریه است و هیچ تمایلی برای خاتمه جنگ در سوریه ندارد. به همین دلیل ما وارد تنش خطرناکی شده‌ایم و هشدار می‌دهیم که این جاه‌طلبی ژئوپلتیک برای بهانه حمله شیمیایی دمشق به ادلب باید هر چه زودتر خاتمه یابد. به گفته تحلیل‌گران هر چند این زبان تند از روس‌ها نمی‌تواند به طور قطع موید جدی بودن مسکو در مقابله با اقدامات آتی باشد، اما به دلیل موازنه‌سازی نیروهای دخیل در بحران سوریه توسط روس‌ها، هرگونه حمله جدید و یا تضعیف مواضع اسد اکنون برای روس‌های ضررهایی را در پی دارد که آنها را واداشته با استفاده از افشاگری و متوسل شدن به افکار عمومی و زبان تهدید، هر گونه روند اخلال در آزادسازی ادلب را از سوی غرب و متحدان آن خنثی کند. این در حالی است که آنها طی روزهای گذشته مذاکرات سطح بالایی را با مقامات ترکیه بر سر ادلب داشته و به گفته وزیر خارجه ترکیه پس از دیدار با ولادیمیر پوتین و سرگئی لاوروف، دو کشور به این نتیجه رسیده‌اند که بحران ادلب را با مذاکره حل و فصل کنند.