پل الله‌وردی خان را عاقبت به خیر می‌کنند؟ سی و سه پل سیم پیچ شده

گروه ایرانشهر: معاون میراث فرهنگی کشور به اصفهان رفت و فرآیند طرح بستن دهانه‌های سی‌وسه پل را پایش کرد و قول و قرارهای فنی وکارشناسانه برای نهائی شدن این پروژه مطرح شدند تا شاید آخرِ داستانِ سی‌وسه پل که چیزی حدود ۴۰۰ سال بعد از ساخت‌اش در دستِ ایمن‌سازی قرار می‌گیرد، به خیر تمام شود.
ماجرا از سقوط‌های پیاپی و دست و پاهای شکسته‌ گردشگرانی آغاز شد که برای دیدن سی‌وسه پل اصفهان و گرفتن عکس سلفی از این بنای تاریخی به پایین پل پرت شدند و به جای شنا در آب رودخانه سرشان به زمین خشک رودخانه زاینده‌رود خورد. گرچه «ترس سقوط از پل و افتادن» در دل آب‌های خروشانی که دیگر نیستند، سال‌هاست که تن اصفهانی‌ها را می‌لرزاند و هر از گاهی قربانی می‌گیرد اما سقوط یک کودک دو ساله از بالای سی‌وسه پل اصفهان آخرین باری بود که سبب شد تا مسئولان برای این اتفاق چاره‌ اندیشی کنند. ۲۰ مهر امسال بود که سازمان میراث فرهنگی استان اصفهان یکی از دهانه‌های این پل تاریخی را نرده چوبی نصب کرد تا با بررسی این اقدام، راهکاری مناسب برای جلوگیری از بروز هر مشکلی روی این بنای تاریخی پیدا کند. اما بعد از گذشت دقیقا یک ماه، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان اعلام کرد که «در طول این مدت فقط یکی از دهانه‌های سی و سه پل را نرده نصب کرده‌اند تا عکس‌العمل‌ها و راهکارهای دیگر را برای جلوگیری از بروز هر اتفاق مشابهی بررسی کنند. اما نرده‌کشی در دهانه‌های سی و سه پل تایید نشده و شورای فنی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان در جلسات بیشتر راهکارهای دیگر را بررسی خواهند کرد.» در آن زمان بود که ذهن دوست‌داران میراث فرهنگی که تا پیش از این اعتراضات خود را درباره این طرح مطرح کرده‌ بودند، آرام گرفت اما با گذشت 3 ماه از آخرین تصمیم شورای فنی میراث فرهنگی، به دنبال سقوط یک دانش‌آموز هنگام گرفتن عکس سلفی از روی پل خبر از رای مثبت این شورا برای نصب نرده‌های چوبی و فلزی آن هم در برخی از دهانه‌هایی که به نمای پل راه داشته و حالت پرتگاه دارند و به بخش بیرونی پل ارتباط پیدا می‌کنند، با هدف ایمن‌سازی به گوش می‌رسد. طاهری، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان که این خبر را به ایسنا داده در این رابطه گفته است: «قرار نیست این حفاظ‌ها برای همه‌ دهانه‌های سی وسه پل نصب شود. این حفاظ‌ها براساس تصویب شورای فنی با تلفیقی از چوب و فلز در قالب نرده در این دهانه‌ها نصب می‌شوند.»
ایسنا گزارش داد، بعد از گذشت حدود سه ماه از انتشار خبر تصویب نصب حفاظ در دهانه‌های سی و سه پل، اواخر فروردین ماه امسال، فریدون اللهیاری، مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان نسبت به برگزاری جلسات کارشناسی برای رسیدن به یک نتیجه و طرح نهائی در این زمینه خبر داده بود تا به گفته‌ مدیریت شهری اصفهان؛ «ایمن‌سازی سی و سه پل و پل‌های تاریخی اصفهان به عنوان یک ضرورت برای حفظ جان مردم به عنوان یک اصل مسلم انجام شود.» و سرانجام نخستین طرح‌ها برای حصارکشی دهانه‌ پل‌های تاریخی اصفهان به میراث فرهنگی ارائه شدند و حتی در نخستین اقدام با بستن یکی از دهانه‌ها با چوب، این کار را آغاز کردند. تا این‌که یکم خرداد طرح دیگری از حصارکشی روی یکی از دهانه‏های دیگر سی و سه پل نصب شد و با توجه به صحبت‌هایی که تا پیش از این برای نصب این حصارها مطرح بود، به نظر می‌رسید آن طرح نهائی و مورد تائید میراث فرهنگی باشد، طرحی که در تصاویر منتشر شده از آن با میله‌های فلزی بر بدنه‌ سی و سه پل در حال نقش بستن بودند و نه تنها چهره‌ زشتی به این بنای تاریخی و نفیس می‌داد، بلکه با توجه به نصب کردن پایه‌های آن در دل زمین، این سوال را در ذهن ایجاد می‌کرد که چقدر به اصل «برگشت پذیری به حالت اول» در آن اهمیت داده شده است. حالا این تصاویر نه تنها خشکی بیش از حد زاینده‌رود را به رخ می‌کشند، بلکه میله‌های دو رنگ سیاه و زرد و بدنه قطورشان بین دهانه‌های داخلی این اثر، این نازیبایی را بیشتر می‌کند.
«موقت بودن» سازه‌های نصبی روی دهانه‌های پل سی و سه پل که دائما از سوی سازمان میراث فرهنگی و شهرداری مطرح می‌شود یکی از ویژگی‌های این پروژه است. علی فصیحی، مدیر پایش پل‌های تاریخی استان اصفهان می‌گوید از این رو این چنین تصمیمی برای ایمنی این پل تاریخی گرفته شده تا «نسل بعد بتوانند تصمیم دیگری برای آن بگیرند.» با وجود این اما تنها چیزی که از اجرای نخست این سازه در نظر نقش می‌بندد «موقتی نبودن» آنها است.


اکنون با آغاز اجرائی شدن طرح مسدود کردن دهانه‌های سی‌وسه پل اصفهان از یکم خرداد، بعد از حدود یک ماه محمدحسن طالبیان،معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی برای بررسی فرآیند اجرائی شدن این طرح به سی وسه پل اصفهان رفت تا به عنوان معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری حرف آخر را درا ین زمینه بیان کند. محمدحسن طالبیان می‌گوید: از یک سو باید ایمنی پل فراهم شود و از سوی دیگر اصالت آن را باید حفظ کرد، تا کنون نیز بخشی از کار را انجام داده‌اند در واقع مهم این بود که به بدنه پل آسیبی وارد نشود.
وی با بیان این که کفِ پل در دهه ۴۰ مرمت و ساماندهی شده و به دنبال انجام یکسری مرمت‌ها از همان دوره روی این اثر تاریخی،تاکید می‌کند: در حال حاضر هیچ مداخله‌ای در بخش‌های تاریخی پل رخ نداده و تلاش می‌کنند هر کاری که برای آن انجام می‌شود،برگشت‌پذیر باشد تا هرگاه ایده‌ بهتری بود راحت‌تر مداخلات قبلی باز شود،می‌توان گفت موضوعات مختلفی را برای این طرح در نظر گرفته‌اند. او با اشاره بر این‌که نکات فنی در اجرای طرح بستن دهانه‌های سی‌وسه پل وجود داشت که بررسی فرآیند کار به مسئولان این پروژه بر رعایت آن‌ها تاکید کردیم، اظهار می‌کند: در این نکات فنی استحکام،پایشِ تصاویر از بیرون و داخل، کارگاه، معرفی کارگاه، مستندسازی آن‌ها و موارد دیگری مورد تاکید و بحث قرار گرفت. معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، اظهار می‌کند:‌ براساس بررسی‌های انجام شده، اکنون باید مسائل فنی و اقداماتی که تا این زمان انجام شده را ببینند و مدت زمانِ بیشتری فرصت دهند تا بررسی‌های دقیق دیگر از دید کارشناسان بیرونی و داخلی انجام شود و پس از اطمینان از کار، پروژه را ادامه دهند. به گفته وی، برای اجرایی شدن طرح بستن دهانه‌های سی‌وسه پل، در ساده‌ترین و بی‌مداخله‌ترین حالت ممکن از میله‌ای فلزی و چند رشته سیم‌بوکسل استفاده می‌شود که در پشت ستون‌های پل قرار می‌گیرد تا کمتر در نمای بدنه‌ سی‌وسه پل خودنمایی کند.