گزارش اقتصادی <شبه سوئیفت> اروپایی برای حفظ برجام



گروه اقتصادی - طی هفته گذشته اتحادیه اروپا دو اقدام مهم را برای ادامه برجام و عمل به تعهدات خود در قبال ایران، دنبال کرد. شرط ایران برای ادامه حضور در برجام این بود که اروپایی‌ها رفتاری متعهدانه نسبت به برجام داشته باشند. با این تفاسیر اولین اتفاقی که اتحادیه اروپا از طریق منابع مطلع اطلاع‌رسانی کرده بررسی شبه‌سوئیفت است که البته برخی‌ها به آن سوئیفت 2 گفتند. سوئیفت همانگونه که بارها عنوان شده است جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی است. با تشدید تحریم‌ها علیه ایران، شبکه سوئیفت ایران در ابتدا از روز ۲۷ اسفند ۱۳۹۰ قطع شد. این امر پیوند بانک‌های ایرانی با شبکه مالی جهانی را قطع کرد اما پس از برجام، در تاریخ ۲۷ دی ۱۳۹۴ رسماً اعلام شد که تحریم سوئیفت از ایران برداشته شده است. حال مجدداً ارتباط ایران با شبکه بانکی جهان قطع شده است و در این میان نگاه همه به تصویب FATF یا همان اقدام مالی مشترک در مجلس است. یک منبع مطلع عنوان کرده که اتحادیه اروپا در حال بررسی پیشنهاد هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان درباره موضوع شبه سوئیفت است، در حقیقت اتحادیه اروپا به‌دنبال آن است که در پی خروج امریکا از برجام برای حفاظت از برجام، سیستم مالی اروپایی مشابه سوئیفت را تعریف کند. یک منبع مطلع به خبرگزاری اسپوتنیک اعلام کرد: به‌عنوان بخشی از اقدامات که برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران صورت می‌گیرد، یکی از اهداف این است که سازوکار مالی که باعث ادامه‌ منفعت ایران از توافق می‌شود، حفظ شود. این بخش مهمی از کار اتحادیه اروپا است و البته ایده‌های زیادی مطرح است. این پیشنهاد بخش مهمی از تلاش‌ها برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران تلقی می‌شود.
درخواست ۱۶ سناتور امریکایی برای قطع دسترسی ایران به سوئیفت


شاید یکی از دلایلی که باعث شده، شبه‌سوئیفت از سوی اتحادیه اروپا مطرح شود، درخواست ۱۶ سناتور امریکایی برای قطع دسترسی ایران به سوئیفت بوده است. گروهی از سناتورهای جمهوریخواه در نامه‌ای به وزیر خزانه‌داری امریکا خواسته‌اند تا «همه اقدامات لازم» برای قطع دسترسی ایران به‌ نظام مالی سوئیفت انجام شود. دویچه وله در این ارتباط نوشت که این نمایندگان در نامه خود «اجرای سریع و قاطع» اخراج ایران از سوئیفت را برای موفقیت استراتژی فشار حداکثری دولت ترامپ ضروری دانسته و گفته‌اند این اقدام از یک سو منابع ایران را برای آنچه رفتار مخرب خوانده شده، محدود می‌کند و از سوی دیگر نشان‌دهنده تعهد امریکا به حفظ یکپارچگی و انسجام ساختار تحریم‌ها خواهد بود.
کمک 18 میلیون یورویی اتحادیه اروپا به سه بخش ایران
خبر دیگری که از اتحادیه اروپا رسانه‌ای شده و برای اقتصاد ایران نشانه مثبتی تلقی می‌شود، کمک ۱۸ میلیون یورویی اتحادیه اروپا به کشورمان است. رویترز نوشت، اتحادیه اروپا با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده مبلغ ۱۸ میلیون یورو برای اجرای پروژه‌های توسعه‌ای در ایران اختصاص می‌دهد. این مبلغ بخشی از بسته‌ بزرگ‌تر ۵۰ میلیون یورویی محسوب می‌شود. فدریکا موگرینی رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته است: اتحادیه اروپا به همکاری با ایران پایبند است. این بسته روابط اقتصادی و بخشی را که به‌طور مستقیم به نفع شهروندانمان است، بهبود می‌بخشد. طبق گفته‌های صورت گرفته، اتحادیه اروپا مبلغ ۸ میلیون یورو را در بخش خصوصی ایران که شامل کمک برای مؤسسات کوچک و متوسط و سازمان توسعه تجارت ایران است، صرف می‌کند. ۸ میلیون یورو دیگر نیز صرف پروژه‌های محیط زیستی و ۲ میلیون یورو نیز صرف مبارزه با مواد مخدر می‌شود.
بودجه ۱۸میلیون یورویی در چارچوب برجام نیست
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه هم بعد از رسانه‌ای شدن بودجه ۱۸ میلیون یورویی اروپا، گفت: این بودجه مربوط به‌ همکاری‌های ایران با نهاد اتحادیه اروپایی است و ربطی به بسته اقتصادی پیشنهادی اروپا ندارد که قرار است در چارچوب برجام ارائه شود. کمیسیون اروپا روز پنجشنبه ۱۸ میلیون یورو برای اجرای پروژه‌های توسعه‌ای در ایران تخصیص داد که این میزان بخش اول از بودجه ۵۰ میلیون یورویی است که به همین منظور از سوی کمیسیون اروپا اختصاص داده شده است.
کمیسیون اروپا سهم بسزایی در تقویت همکاری‌ها دارد
رفت و آمد هیأت‌های سرمایه‌گذاری ایران و اروپا بالاخره نتیجه داد. در حالی که خیلی‌ها نسبت به ورود هیأت‌های سرمایه‌گذاری به ایران خوش بین نبودند اما خبر اختصاص 18 میلیون یورو، گویای آن است که این رفت و آمدها بی‌حاصل نبوده است. چرا  که کمیسیون اروپا، اتحادیه اروپا را قانع به همکاری‌های مالی کرده است. رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزیر امور خارجه ایران، بیانیه مشترکی را در ۱۶ آوریل ۲۰۱۶ در تهران امضا کردند که ناظر بر همکاری میان طرف‌های ایرانی و کمیسیون اروپا به‌عنوان بازوی اجرایی اتحادیه اروپا است. این همکاری‌ها پیرو تبادل هیأت‌های بلند پایه میان طرفین وارد مراحل اجرایی در حوزه‌های مختلف مانند حوزه کشاورزی، مهاجرت، صنعت و آموزش عالی شده است. کمیسیون اروپا به نوبه خود سهم بسزایی را در تقویت همکاری‌ها بین اتحادیه اروپا و ایران برعهده دارد. حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط و ارائه کمک‌های فنی به سازمان توسعه تجارت ایران بخشی از این پروژه‌ها هستند. قرار است طرف‌های ایرانی برای اجرای این پروژه با مرکز تجارت بین‌المللی، کارگزاری‌های کشورهای عضو اتحادیه اروپا و سایر سازمان‌ها همکاری کنند.
ادامه روابط بانکی ایران و ایتالیا بدون دلار
احمد پورفلاح رئیس اتاق مشترک ایران و ایتالیا هم برای سرمایه‌گذاران و تجار این کشور خوش خبر بوده است. وی از برقراری روابط بانکی این دو کشور، بدون استفاده از دلار خبر داد و خاطرنشان کرد: ازآنجا که مشکلاتی برای تبادل پول در عرصه بین‌المللی وجود دارد و سوئیفت نیز متوقف شده، فعالیت‌های مالی از طریق صرافی و برخی بانک‌های درجه ۳ ایتالیا که با دلار کار نمی‌کنند در حال انجام است. وی با اشاره به اینکه خوشبختانه دولت‌ها در اروپا تصمیم به ادامه ارتباط با ایران گرفته‌اند، افزود: اما نکته‌ای که وجود دارد این است که دولت‌ها تصمیم گرفته‌اند و شرکت‌ها اجرا می‌کنند و بسیاری از شرکت‌ها به‌دلیل ارتباط و تبادل‌های بین‌المللی در حوزه دلار، به طور حتم برای برقراری ارتباط با ایران باید بررسی کنند که این ارتباط به نفع آنها خواهد بود یا خیر.