روزنامه همدلی
1397/06/03
گفت‌وگوی همدلی با فریبرز لاچینی آهنگساز پاییزهای طلایی در سالروز تولد 69 سالگی‌اش؛
اسیر شور و شوق کودکان شده امآبتین کیان - نامش در زمره بزرگان موسیقی ایران قرار دارد، یکی از آهنگسازان دهه طلایی 50، همراه با اسفندیار منفردزاده، منوچهر و ناصر چشم آذر، فرید زلاند، بابک بیات و بسیاری دیگر تعریف نوینی از موسیقی پاپ در ایران ارائه داد، بعد از انقلاب به فرانسه رفت، در معتبرترین دانشگاه پاریس درس خواند، از سوربُن فارغ التحصیل شد در رشته موسیقی‌شناسی، سفر به اروپا تاثیر عمیقی بر موسیقی اش گذاشت، نت های غربی را پیوند زد به باورِ شرقی اش و امضای منحصر به فردی گذاشت پای آثارش. در فرانسه دعوتش کردند به تلویزیون، برای کودکان، موسیقی نوشت، رگه هایی از موسیقی کلاسیک اروپا هم رخنه کرد در آثارش. محبوس نبود در سنت ها، آغوشش را باز کرد برای اتفاقات تازه، با موسیقی کامپیوتری آشنا شد و تحصیلاتش را ادامه داد، اوایل دهه شصت به ایران بازگشت و آموخته هایش را سُر داد درون آلبومی به نام «پاییز طلایی» که بعد از سه دهه، همچنان یکی از شاهکارهای موسیقی ایران به شمار می رود، سه گانه «مرثیه» یکی دیگر از ماندگارهای اوست، سال های پرکاری را پشت سر گذاشت و برای صدها فیلم، سریال و انیمیشن، موسیقی ساخت. مرداد ماه سه سال قبل انفجار گاز خانگی، زخم هایی بر تنش گذاشت ولی همچنان انگشتانش روی کلاویه های پیانو می‌رقصند. امروز شصت و نهمین سالروز میلاد آهنگساز شناخته شده موسیقی ایران زمین است؛ فریبرز لاچینی. به همین بهانه گفت و گویی انجام دادیم با خالق آثار برجسته ای چون «سیب» سیمین غانم، «عروسک» عبدالحسن ستارپور، «عطر گل یخ» منصور جعفری، «سقوط» داریوش اقبالی، «آوازهای سرزمین خورشید» مرحوم محمد نوری و بسیاری دیگر که در ادامه می خوانید:
چرا امروزه از فریبرز لاچینی کمتر می بینیم و می شنویم؟
موسیقی من، بی کلام است و باید ببینیم چه تعداد از مردم ایران، مخاطب این نوع از موسیقی هستند. گاهی به کنسرت های بعضی از دوستان دعوت می شوم و حتی چند قطعه را نیز اجرا می کنم اما تهیه کننده ها در ابتدای امر به مسائل مالی توجه می کنند و بازگشت سرمایه خود را در نظر می گیرند.
شما آثار محبوب و ماندگاری دارید که اگر روی صحنه، اجرا شوند، مخاطبان زیادی را به سالن های کنسرت می کشانند. این طور فکر نمی کنید؟
به نظرم در چنین حالتی باز هم نیمی از سالن وحدت پر نخواهد شد. همان طور که گفتم موسیقی بی کلام، مخاطبان محدودی دارد و باید سالن های کوچکتری را برای اجرا در نظر گرفت. به هر حال اگر شرایط فراهم باشد به روی صحنه می رود. از سوی دیگر نوازنده ها و آهنگسازان بیشترین ضربه را از عدم رعایت قانون کپی رایت می خورند. خوانندگان با برگزاری کنسرت ها و خواندن تیتراژ سریال ها و فیلم ها می توانند منافع مالی خود را تامین کنند ولی چنین امکانی برای نوازنده ها و آهنگسازان مهیا نیست. بسیاری از نوازندگان ما اوضاع نابسامانی دارند و به سختی روزگار می گذرانند. هر چند در اروپا هم برخی از نوازندگان شناخته شده دچار مشکلات مالی هستند ولی در ایران شرایط به مراتب سخت تر است.
اکنون خوانندگانی درآمد مالی بسیار خوبی دارند که سلیقه نسل دهه هفتاد و هشتاد طلب می کند، در حالی که موسیقی برخی از آنها کیفیت استانداردی هم ندارد. شما مشکل را در کجا می بینید؟
هر نسلی موسیقی مورد علاقه خود را می خواهد. چنین موضوعی حق آنهاست و نمی توان ایرادی گرفت. زمانی «ویگن» و «عارف» محبوب جوان های نسل خود بودند و حالا خوانندگان جوانی مثل سیروان خسروی می توانند نیاز موسیقایی امروز را تامین کنند. باز هم تاکید می کنم چنین شرایطی در همه جای دنیا وجود دارد اما من نمی خواهم وارد این اتفاقات شوم و دوست دارم کارهایی مورد علاقه خودم را انجام دهم.
همان طور که اشاره کردید دایره مخاطبان آثار بی کلام، محدود است اما شما سال ها پیش آلبوم بی کلامی مثل «پاییز طلایی» را منتشر کردید. چه شد تصمیم به انجام چنین کاری گرفتید؟
پیش از انقلاب با بسیاری از خوانندگان پر آوازه آن روزها همکاری کردم و خوشحالم تعداد زیادی از این آثار هنوز هم میان مردم زمزمه شده و از ضبط خودروهای شان پخش می شود اما باید قبول کنیم بازار موسیقی و حتی سینما نسبت به دهه های گذشته تغییر کرده است. اگر نگاهی به آمار فروش آلبوم های موسیقی سال گذشته بیندازید، متوجه صحبت من خواهید شد. بزرگترین معضل ما در حال حاضر کپی رایت است، وقتی می توانند به راحتی و با یک کلیک در خانه، موسیقی ها را دانلود کنند، دیگر دلیلی نمی بینند به فروشگاه ها مراجعه کرده و برای خرید آلبوم، پولی بپردازند. متاسفانه در نظر نمی گیرند هنرمند، عمر خود را برای تولید اثر گذاشته و هزینه های گزافی صرف کرده تا آلبومش را روانه بازار کند.
پس دیگر نباید شاهد انتشار اثری از سوی شما بود؟
نسل عوض شده و جوانان امروز، موسیقی های دیگری را می خواهند. در سال های اخیر بیشتر روی کتاب متمرکز بوده ام و سعی در انتشار آثار مکتوب مربوط به پیانو داشته ام. حدود 600 جلد کتاب نوشته ام که در اقصی نقاط جهان به چاپ رسیده اند و فروش قابل اعتنایی هم داشته اند. اعتقاد دارم کتاب تاثیر عمیق تری نسبت به آلبوم و کنسرت دارد. البته کتاب هم مانند آلبوم آورده مالی ندارد چون کتابی که برای فروش روی سایت شخصی ام می گذارم، تنها ساعاتی بعد در تمام اینترنت پخش می شود. متاسفانه نمی توان جلوی چنین پدیده شومی را گرفت و می بینیم فیلم های در حال اکران هم به راحتی روی اینترنت یافت می شوند.
روزهای فریبرز لاچینی در 69 سالگی چگونه می گذرد؟
در روزهایی که موهایم سفید شده و به پایان نزدیک‌تر می شوم، به کودکی رجعت کرده ام و با کودکان 3 تا 6 سال کار می کنم. نماینده یونسکو در خاورمیانه محسوب می شوم و کودکان مستعد را معرفی می کنم تا برای ادامه تحصیل در رشته موسیقی راهی دیگر نقاط دنیا شوند. شور و شوق کودکان و پاکی و صداقت شان، حالم را خوب می‌کند و به جرات می توانم بگویم دلچسب ترین لحظات زندگی ام، ساعاتی است که در کنارشان حضور دارم و با هم عشق به موسیقی را مزمزه می کنیم.
سایر اخبار این روزنامه
گفت‌وگوی همدلی با فریبرز لاچینی آهنگساز پاییزهای طلایی در سالروز تولد 69 سالگی‌اش؛
ترسیم جمعه پرافتخار ایران در بازیهای آسیایی به دست بانوان کاش دلسوز داشتند
«همدلی» از سناریوی اسیدپاشی به بهانه تکرار آن در تبریز گزارش می‌دهد زنان خشن و مردان خشن
«همدلی» از اوضاع ناخوشایند حمل ونقل هوایی به دلیل آشفتگی‌های مدیریتی و شکل‌گیری دردسرهای اقتصادی گزارش می‌دهد
راهکار وزیر خارجه آلمان مبنی بر ایجاد یک نهاد مالی مستقل از سوئیفت برای عبور از قفل برجام وضعیت تازه ای در مقابل ایران قرار داد
اخبار و اظهارات مربوط به چهار چهره مهم از اطرافیان ترامپ، سناریوهای احتمالی آینده رئیس‌جمهور را شفاف‌تر می‌کنند
میرزایی‌نیکو: گشایش‌هایی برای رفع حصر در حال انجام است و باز هم تکرار وعده‌ها
برای چهل و هفتمین زادروز مهدی سلطانی سروستانی که در جعبه جادو معیار پدرانگی ست مردِ صحنه‌ها
ترسیم جمعه پرافتخار ایران در بازیهای آسیایی به دست بانوان کاش دلسوز داشتند
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی: پلاکاردهای مدرسه فیضیه در ذهن مردم ایجاد سوال کرده است
آشنا: رئیس‌جمهور در مجلس حتما با صراحت و قاطعیت صحبت خواهد کرد
