«همدلی» احتمال لغو برگزاری نمایشگاه مطبوعات را بررسی کرد دیوار کوتاه مطبوعات

همدلی| گروه اجتماعی - چند ماه مانده به برگزاری بیست و چهارمین نمایشگاه مطبوعات زمزمه‌هایی مبنی بر عدم برگزاری احتمالی آن به گوش می‌رسد. تحمیل هزینه های فراوان برای برگزاری نمایشگاه اصلی‌ترین دلیلی است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را از برگزاری نمایشگاه منصرف کرده است. «سیدمحمدرضا دربندی»، مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، روز یکشنبه 28 مرداد ضمن اعلام این خبر گفت: «از آنجا که برگزاری این نمایشگاه هزینه بالایی دارد و همچنین این نکته که هم دولت الان در حال صرفه‌جویی در هزینه‌هایی است که خیلی تاثیرگذار نیست و یا ضرورتی ندارند و هم اینکه خود مطبوعات و رسانه‌ها برای غرفه‌بندی و تزئین‌بندی آن، با کمبود نقدینگی مواجه هستند، ما در حال حاضر به صورت جدی روی گزینه تعطیل کردن نمایشگاه مطبوعات در سال جاری، فکر می‌کنیم».
بیست و سه دوره نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها همه ساله با حضور اهالی رسانه و مطبوعات اعم از مکتوب، مجازی و پایگاه های مختلف خبری و اطلاع رسانی، موسسات مرتبط، روابط عمومی ها، سازمان ها و نهادها و ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در تهران برگزار شده است. نمایشگاه مطبوعات در چند دوره اول خود همراه با نمایشگاه کتاب در اردیبهشت ماه برگزار می شد اما رفته رفته این رویداد نیز جانی تازه به خود گرفت و از دوره هشتم به بعد بصورت مستقل در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران میزبان مخاطبان و علاقه مندان بود.گفتنی است  نمایشگاه مطبوعات به عنوان بزرگترین رویداد رسانه‌ای کشور عرصه ای برای ارزیابی رسانه‌ها و تقویت ارتباط آنها با یکدیگر، مردم و مسئولان است.
خبر احتمال لغو برگزاری نمایشگاه مطبوعات واکنش‌های متفاوت اهالی رسانه را در برداشت. برخی از رسانه‌ها تعطیلی نمایشگاه را بزرگترین خدمت به دولت و رسانه‌ها دانستند که حتی باید از آن نیز استقبال کرد. چون این نمایشگاه هیچ‌گاه اساساً هدفی نداشته که به آن دست یابد و دورهمی که هر سال برگزار شده، دستاوردی برای اهالی رسانه، دولت و مردم در پی نداشته و صرفاً به یک فرصت برای ملاقات سالیانه اهالی رسانه تبدیل شده است.
تابناک در این زمینه نوشت: «با تفکیک نمایشگاه مطبوعات از نمایشگاه کتاب، این تصور وجود داشت که این رویداد می‌تواند به خودیِ خود جذابیت‌های ویژه‌ای داشته باشد اما واقعیت آن است که جنس رسانه با نمایشگاه‌های سالیانه متفاوت است. نمایشگاه‌های سالیانه معمولاً برای نمایش تازه‌ترین محصولات و خدمات به خریداران عمده و خرد برگزار می‌شوند و بنا بر مدل‌های تعریف شده، خریدار یا در محل نمایشگاه و یا پس از نمایشگاه، اقدام به ثبت خرید یا خرید قطعی محصول می‌نماید.


با این حال، محتوای رسانه‌ها چیزی نیست که در دسترس عموم نباشد و هر سال محصولات تازه خبری عرضه نمی‌شود که مردم برای آگاهی از آنها به نمایشگاه مطبوعات بیایند. با این رویکرد نمایشگاه مطبوعات صرفاً می‌تواند فرصت برای مواجهه رو در روی اهالی رسانه با کسر بسیار کوچکی از مخاطبان‌شان و همچنین فرصتی برای دورهمی و دیدار تازه اهالی رسانه باشد. البته عملاً حکم یک کارگاه و فرصت مطالعاتی یک روزه برای اهالی رسانه نیز محسوب می‌شود.
همین وضعیت باعث شده بود که رسانه‌ها برای جذاب‌ نمودنِ این رویداد، اقدام به دعوت از چهره‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و... نمایند که مردم به هوای ملاقاتِ این چهره‌ها سری به غرفه‌ها آنها بزنند. از سوی دیگر یک مسابقه نابرابر میان رسانه‌های خصوصی، رسانه‌های شبه دولتی و رسانه‌های دولتی و حاکمیتی برای در اختیار گرفتن غرفه در مکان بهتر و هزینه کلان‌تر برای غرفه‌سازی شکل گرفته بود که اساساً ارتباطی با اقتصاد و فضای رسانه‌های کشور نداشته است»
اما تمام اهالی رسانه نسبت به طرح احتمال لغو نمایشگاه مطبوعات واکنش یکسانی نداشتند. برخی از آنان نه تنها مخالف لغو برگزاری نمایشگاه مطبوعات هستند بلکه معتقدند رسانه‌ها باید تمام قد در مقابل این تصمیم به مخالفت برخیزند، چرا که نمایشگاه مطبوعات تنها رویداد بزرگ رسانه‌ای کشور است که نگاهها را به سوی خود جذب می‌کند. از طرفی این رویداد فرهنگی فرصتی ایجاد می‌کند که مسئولان حتی اگر بخاطر ژست روشنفکری باشد و یا حتی برای این‌که خود را دوستدار رسانه نشان دهند، بصورت مستقیم و بی‌واسطه با اهالی رسانه‌ها رو در رو می‌شوند.
یک فعال رسانه‌ای که از مخالفان لغو احتمالی نمایشگاه مطبوعات است معتقد است که نباید به بهانه صرفه‌جویی مالی تاثیر بزرگترین رویداد رسانه‌ای کشور را نادیده گرفت.
« مهدی محمدی» به همدلی گفت: تصمیم اخیر وزارت فرهنگ و ارشاد بر این باور که رسانه‌ها مرغ عروسی و عزا هستند صحه گذاشت، چرا که به هر بهانه‌ای آنها را قربانی می‌کنند.
محمدی با بیان اینکه برای صرفه جویی مالی و حل مشکلات اقتصادی ظاهرا دیوار کوتاه‌تر از رسانه‌ها پیدا نکردند افزود: این فاجعه است که دولت به بهانه صرفه جویی مالی به سبد فرهنگی جامعه هجوم آورد. فاجعه‌آمیزتر آنکه رسانه‌ها دم دستی ترین و تنها گزینه برای این موضوع در نظر گرفته شده است و انتظار دارند رسانه‌ها یک تنه جور اقتصاد بیمار کشور را به دوش بکشد. در صورتی که راههای زیادی برای صرفه جویی اقتصادی وجود دارد.دم دستی‌ترین آن را می‌توان کاهش بودجه نهادها و سازمان‌های دانست که با وجود تحمیل بار مالی زیادی بر کشور نه تنها وجودشان ضرورتی ندارند بلکه حتی کوچکترین تاثیری در رشد و بالندگی کشور نیر ندارند.
محمدی ادامه داد برای صحت سنجی این موضوع کافی است نگاهی به ردیف بودجه کشور بیندازیم. بدون شک با نهادها و ارگان های زیادی مواجه می‌شویم که با وجود بودجه‌های میلیاردی نه تنها فعالیتشان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، بلکه حتی در مورد تاثیر گذاری مثبت آن در جامعه تردیدهای زیادی وجود دارد. این فعال رسانه‌ای با بیان اینکه تاثیر مثبت نمایشگاه مطبوعات بر کسی پوشیده نیست. افزود: نمایشگاه مطبوعات ضمن اینکه تاثیر مثبتی بر جریان رسانه ها دارد، در آشنایی مخاطبان با رسانه‌های مکتوب تاثیر فراوانی داشته است و باعث می شود مخاطبان برای تهیه اخبار تنها به فضاهای مجازی و شبکه های اجتماعی اکتفا نکنند.
وی در ادامه با اشاره به تاثیرات اجتماعی نمایشگاه گفت:نمایشگاه ها به محیط های فرهنگی و اجتماعی معنا بخشیده و علاوه بر حس تنوع در فضای فرهنگی و اجتماعی به هنجارهای فرهنگی نظم خاصی داده و اخلاق حرفه ای را پرورش می دهند. اما مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هرگونه اظهارنظر درباره نمایشگاه مطبوعات امسال را گمانه زنی رسانه ای دانست
سید محمدرضا دربندی روز یکشنبه درگفت‌وگو با ایرنا به سخنان خود در روز جمعه گذشته در نشستی با حضور اهالی خانه مطبوعات یکی از استانها اشاره کرد و گفت: دراین جمع درخصوص مسائل مختلف مطبوعات و رسانه ها بحث و تبادل نظر شد ضمن اینکه قرار نبود صحبت های این نشست رسانه ای شود اما افرادی آنرا منتشر کردند از این رو سخنانم به نوعی دیگر منعکس شد.
وی ادامه داد: در آن نشست مطرح شد که برگزاری نمایشگاه بزرگ مطبوعات و خبرگزاری ها در تهران هزینه های سنگینی را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دولت در اوضاع فعلی که تاکید بر صرفه‌جویی و کاهش هزینه ها است تحمیل می کند.
دربندی اضافه کرد: از طرفی نیز رسانه های مختلف با توجه به کمبود نقدینگی موجود خود باید برای اجاره ، تزئین و..غرفه آرایی هزینه سنگینی را برعهده بگیرند که این مهم هزینه رفت و آمد همراه با حمل و نقل و... را نیز برای رسانه های شهرستانی به همراه خواهد داشت.
مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری های داخلی وزارت ارشاد تاکید کرد: پیشنهاد ما این بود که با توجه به اوضاع فعلی و بارمالی زیاد برگزاری این نمایشگاه به جهت صرفه‌جویی در هزینه‌ها، این رویداد بزرگ رسانه ای به نوع دیگری در سراسر کشور برگزار شود.
دربندی اظهار داشت: پیشنهاد ما این است که بجای برگزاری نمایشگاه مطبوعات در تهران، چندین نمایشگاه استانی در طول سال برگزار شود تا از این طریق رسانه های استانی بهتر معرفی و همچنین هزینه کمتری را متحمل شوند.
وی تاکید کرد: درخصوص برگزارشدن و یا تعطیلی نمایشگاه بزرگ مطبوعات در تهران هنوز هیچگونه تصمیمی اتخاذ نشده است و هرگونه تصمیم گیری از طریق سایت معاونت مطبوعاتی، اطلاع رسانی خواهد شد.