روزنامه ابتکار
1395/10/15
«ابتکار» نتایج نبود کاندیدای رقابتی مقابل حسن روحانی در انتخابات 96 را بررسی می‌کند
«روحانیِ» بی رقیب گروه سیاسی – بهاران آزادی: عمر دوره اول ریاست جمهوری حسن روحانی به پایان خود نزدیک شده و تنها حدود 5 ماه به انتخابات سال 96 مانده است. با این حال به نظر می‌رسد، فضای سیاسی کشور همچون موقعیت‌های مشابه درگذشته نیست؛ از سکوت دولتمردان گرفته تا مشارکت اندک مردم در محافل و مباحث سیاسی نشان از آن دارد که کشور دیرتر از زمان‌های دیگر وارد جو انتخاباتی میشود. یکی از دلایل این موضوع را می‌توان در بی رقیب بودن حسن روحانی در هر دو اردوگاه اصولگرایی و اصلاح‌طلبی دانست. اصلاح‌طلبان با حمایت از روحانی در انتخابات سال 92 او را به ساختمان پاستور رساندند. حال در آستانه انتخابات 96 نیز صدای حداکثری اصلاح‌طلبان بر حمایت مجدد از روحانی تاکید دارد. در واقع اقلیت اصلاح‌طلبانی که به گزینه‌ای دیگر فکر می‌کنند نیز بیشتر به وجود آلترناتیو اصلاح‌طلب در کنار رییس‌جمهوری معتدل و مطرح کردن کاندیدا برای دوره سیزدهم ریاست جمهوری اشاره دارند. از سوی دیگر اصولگرایان علاوه بر افتراق و تشتتی که در سال‌های اخیر به آن دچار شدند، با این مشکل نیز دست و پنجه نرم می‌کنند که برای کاندیداهای احتمالی این جریان از نگاه تحلیل‌گران سیاسی، توان رقابتی پایینی در برابر روحانی تصور میشود.برخی چهره‌های مطرح شده از سوی اصولگرایان همچون سعید جلیلی و محمدباقر قالیباف قبلا در بوته آزمایش مردمی قرار گرفته‌اند و شکست خورده‌اند. سیاسیون کهنه‌کاری همچون اسدالله بادامچیان و مصطفی میرسلیم از اعضا شورای مرکزی حزب موتلفه نیز هستند که در این روزگار نمی‌توان اقبال عمومی چندانی را برای آنها متصور بود. افرادی مثل محمدرضا باهنر و پرویز فتاح تاکنون گفته‌اند که در انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا نخواهند شد. در شرایطی که چهره‌های همچون عزت‌الله ضرغامی، علیرضا زاکانی و محمدمهدی زاهدی نیز برای کاندیداتوری مطرح می‌شوند، از اردوگاه اصولگرایان خبر می‌رسد که این جریان حتی به کاندیداتوری یک زن – و به طور خاص مرضیه وحید دستجردی– نیز فکر می‌کند. با این همه بدون رقیب بودن حسن روحانی در انتخابات 96 را نمی‌توان گواهی بر پیروزی قطعی او دانست؛ چراکه براساس تئوری‌های دموکراسی در کارزارهای انتخاباتی باید رقابت وجود داشته باشد تا مردم بتوانند کاندیداها را ارزیابی کنند. همچنین سابقه موفقیت کاندیداهای ناشناخته که شانس چندانی برای پیروزی آنها متصور نبوده، در انتخابات وجود داشته است. در چنین شرایطی این سوال مطرح میشود که بدون رقیب درنظرگرفتن دولت تدبیروامید فرصتی برای دولت و اصلاح‌طلبان حامی‌اش تلقی میشود یا تهدیدی برای فضای سیاسی انتخاباتی کشور؟ اصلاح‌طلبان راه را برای احمدینژاد دوم باز نمی‌گذارند علی صوفی، عضو پیشین شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان باور دارد که تاکنون شرایط حاکم نوید بر بی‌رقیب ماندن حسن روحانی در کارزار انتخاباتی می‌دهد؛ زیراکه حزب موتلفه با معرفی کاندیدایی عنوان کرده که بعد از برگزاری مناظره این فرد کنار خواهد رفت و به گفته صوفی این یعنی توان رقابت با حسن روحانی را در خود نمی‌بینند، تنها می‌خواهند با برگزاری مناظره انتقاد خود از عملکرد دولت را مطرح کنند. تا به امروز اصولگرایان کاندیدای جدی را به عرصه انتخاباتی نیاورده‌اند، برخی سکوت اختیار کرده و دیگران با ایجاد جبهه یا تشکل‌هایی شعار فراجناحی سر داده و حتی خبر از تعامل با اصلاح‌طلبان و معرفی نامزدان اصلاحاتی می‌دهند، صوفی اما با تمامی این ماجراها، عملکرد جناح اصولگرا تا به امروز را واگذاری انتخابات به حسن روحانی می‌داند. او در پاسخی به این سوال که ادامه این روند فرصتی برای دولت است یا نقیصه‌ای سیاسی، آن را نقصی بزرگ برشمرد، زیرا متاسفانه جناح رقیب دولت در کادرسازی و در جلب اعتماد عمومی موفق عمل نکرده است. صوفی در ادامه با یادآوری آنچه طی این سال‌ها گذشته است، عنوان کرد: آنها در انتخابات سال 1392 طی هجمه به روحانی و با معرفی تعداد زیادی کاندیدا یا وارد صحنه کردن کاندیداهای حداکثری خود نتوانستند با حسن روحانی که حتی کاندیدای حداکثری اصلاح‌طلبان نبود، به مبارزه بپردازند. سال 92 نیز به دلیل عملکرد ضعیف اصولگرایان طی دوران حاکمیت یکدستی که بر دولت، مجلس و قوه قضائیه داشتند، مردم اقبالی به آنها نشان ندادند؛ از سویی دیگر، در انتخابات اخیر مجلس شورای اسلامی با کاندیداهای حداکثری خود به میان آمده و با ردصلاحیت گسترده راه را برحضور نامزدهای‌حداکثری اصلاح‌طلبان بستند؛ اصولگرایان با لیستی به رقابت برخاستند که اگرچه چهره‌های سرشناس کمتری را در میان داشت اما مردم به آنها اعتماد کردند. علی صوفی، با تاسف‌برانگیز خواندن چنین اقداماتی، آن را نشانی از این امر دانست که یک جریان در دوران حاکمیت خود نه تنها نسبت به مردم بی توجه بوده بلکه تصور می کند با دردست گرفتن ابزار قدرت و بدون نیاز به مردم بر مسند قدرت باقی خواهند ماند. عضو پیشین شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان نقطه مقابل اصولگرایان را جناحی می بیند که بدون داشتن ابزار قدرت، چشم امید به مردم دوخته و تمام دوران‌ها با صداقت برخورد کرده است، جناحی که به گفته او، عملکرد مثبت هشت ساله دوره اصلاحات را نیز درکارنامه و پشتوانه خود دارد. علی صوفی با اشاره به اینکه بی رقیب ماندن حسن روحانی در انتخابات آتی قطعا یک نقص است، دلیل آن را کاهش شور و حال و مشارکت عمومی مردم دانسته و ابراز امیدواری کرد که اصولگرایان با جست‌وجویی عمیق‌تر شاید بتوانند کاندیدایی بیابند که جدای از سازوکار آنها، یک منتقد باشد. صوفی با آوردن نام علی مطهری به عنوان کاندیدای مناسبی برای اصولگرایان گفت: او در عین اصولگرا بودن یک منتقد است و شاید بتوانند او را راضی کرده که گام به میدان رقابتی بگذارد. مطهری مواضع اصلاح‌طلبانه داشته و در لیست امید است اما در برخی موارد به‌خصوص مسائل فرهنگی با دولت اختلاف نظر دارد. او معتقد است که اگر روند به همین شکل پیش برود، چهره‌های فعلی یا کسانی که دست‌شان به فساد آلوده شده است، وارد میدان شوند، انتخابات رقابتی نبوده و نظر مردم نیز مشخص است. علی صوفی در بخشی از گفت‌وگوی خود با «ابتکار» در خصوص این نظریه که شاید بدون رقیب ماندن حسن روحانی در انتخابات منجر به تکرار اتفاقات گذشته و روی کارآمدن چهره‌های ناشناسی مانند محمود احمدینژاد شود که در نهایت چالش‌های فراوان برای ملت و کشور به همراه دارند، خاطرنشان کرد که سال 84 و پیروزی احمدی نژاد حاصل وجهه مناسب و یا ارائه برنامه مثبتی نبود، بلکه انفعال اصلاح‌طلبان و رقابت میان چهره‌های حداکثری ما که نهایت موجب شکسته شدن و تجزیه آرا شد، آن را رقم زد. به گفته او، در مقابله میان شعار و عملکرد، شعارها جذاب‌تر و نویددهنده آینده بهتری هستند؛ همانند شعارهای پوپولیستی احمدینژاد در مقابل عملکرد آیت‌الله هاشمی رفسنجانی. پس نمی‌توان سال 84 را ملاک قرار داد، اصلاح‌طلبان در سال 92 به ائتلاف رسیده، سال 94 آن را اثبات کردند و کماکان به راه خود ادامه می‌دهند؛ این بار میدان برای یک احمدینژاد دوم باز نمی‌شود. رقیب حسن روحانی، کابینه تدبیروامید است جهانبخش خانجانی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران اما اعتقاد دیگری را دنبال می‌کند و به اندازه علی صوفی خوشبین نیست. به باور او این نظریه که دولت حسن روحانی در انتخابات سال 96 رقیب جدی ندارد، رویکردی کاملا اشتباه و خطرناک است؛ هر شخصی در کارزاهای انتخاباتی تصور کند که رقیبی ندارد، شکست خورده است، چرا که از نقطه اوج به حضیض خواهد رسید. خانجانی دیدگاه دیگری را نقل می‌کند که در جایگاه خود می‌تواند قابل تامل باشد، به اعتقاد این فعال سیاسی، تبلیغ عدم وجود رقیب جدی برای حسن روحانی از سوی بخشی از جریانات رقیب او هدایت میشود، تا مردم یا کسانی که احساس می‌کنند باید به روحانی رای دهند و شرایط 8 سال پیشین تکرار نشود، مطمئن شده وارد صحنه نشوند و این بزرگترین خطر است. معیار خانجانی برای بیان چنین دیدگاهی، عملکرد اصولگرایان در انتخابات شوراهای سال 82 است؛ جنگ پشت‌پرده سیاسی که رقیب اصلاح‌طلبان راه انداخته و در شوراها پیروز شد و از آن میان احمدینژاد بیرون آمد. جنگ روانی و دلسردی مردم از شوراها که نهایت امر واگرایی سیاسی و اجتماعی را به دنبال داشت، همان چیزی است که جهانبخش خانجانی را نگران می‌کند، چراکه منجر به بیخیالی و اطمینان مردم میشود و چه بسا با همین رویکرد نتوانیم پیروز شویم. خانجانی سخن از چهره‌های جدی و شاخص به میان نمی‌آورد، بلکه می‌گوید رقیب هراندازه کوچک یا غیرمعروف را نباید دست‌کم گرفت. این عضو حزب کارگزاران با دسته‌بندی اصولگرایان، گفت که شاید برخی از اصولگرایان معقول و معتدل به حسن روحانی بپیوندند اما یقینا اصولگرایان تندرو و رادیکال برای مبارزه با دولت تدبیروامید دست به کار خواهند شد. خان جانی همچنین معتقد بر آن است که عملکرد و بخشی از کابینه رییس دولت یازدهم نیز رقبایی جدی برای دولت یازدهم به شمار می آیند، همانانی که درک درستی از شرایط روحانی، نحوه پیروزی او در انتخابات 92 و تعاملات میان رییس دولت با مردم ندارند. باید علل شکست را جدی گرفته، منطقی تر به فضای انتخاباتی نگاه کنیم، درنتیجه امروز به راحتی نمی‌توان گفت که حسن روحانی در انتخابات آتی بی رقیب است. با این حال دولت برای بهبود شرایط و پیشگری از تکرار اشتباهات گذشته، باید استراتژی اقناع‌سازی حداکثری اصلاح‌طلبان را در پیش گیرد تا از این طریق بتواند حوزه‌های نفوذ اجتماعی و کسب وکار را به نفع خود تغییر دهد.
سایر اخبار این روزنامه
آیت‌الله هاشمی رفسنجانی:
کارها را باید مردم انجام دهند
سخنگوی هیات نظارت بر رفتار نمایندگان خبر داد
بررسی بیشتر شکایت فریدون از کریمی قدوسی
اکبر ترکان:
کمک های بابک زنجانی به هر ستادی رفته باید برگردد
مهران کرمی
هوای ما را داشته باشید
«ابتکار» نتایج نبود کاندیدای رقابتی مقابل حسن روحانی در انتخابات 96 را بررسی می‌کند
دیباچه‌ای بر تاریخ‌نگار عامه از تبار ده‌نشینان
فساد مالی نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، بحرانی برای ادامه کار او ایجاد کرده است
پایان تاریخ مصرف نت
زنگ خطر تشکیلاتی شدن قاچاق لوازم خانگی در ایران به صدا درآمد
صنعت لوازم خانگی زیر تیغ نابودی
قبر وحشی بافقی از یزد به بافق می‌رود؟
گور به گور
نتایج تحقیقات تیم بررسى توان اراضى ایران براى کشاورزى پایدار
گندم یا سیب؛ میوه ممنوعه کدام است
در حاشیه رویارویی پرسپولیس و تیم ملی
معمای کی روش
دلایل توصیه دانشمندان آمریکایی به رییس‌جمهوری منتخب آمریکا برای حفظ برجام بررسی شد
