روزنامه همدلی
1397/05/29
همدلی موضوع حوادث ناشی از کار برای کارگران را بررسی میکند زخمی نان
همدلی| گروه اجتماعی - هر ساله در جهان دهها میلیون کارگر قربانی حوادثی میشوند که به کشتهشدن یا از کار افتادگی تعداد زیادی از آنها منجر میشود. واقعیت این است که هرگونه حادثه ناشی از کار حتی اگر کوچک و جزیی باشد، موجب درد و ناراحتی فرد حادثهدیده و اعضای خانواده او میشود. هرچه حادثه شدید باشد و منجر به مرگ یا از کارافتادگی دائمی شود، این مساله اهمیت بیشتری پیدا میکند. به گواه آمارها طی سالهای گذشته حوادث و سوانح ناشی از کار در کشور از وضع مطلوبی برخوردار نبوده و گاهی در برخی سالها حتی روندی افزایشی و روبهرشدی نیز داشته است.چند روز پیش سازمان پزشکی قانونی کشور اعلام کرد: 16هزار نفر در حوادث شغلی یک دهه اخیر جان باختند. براساس این گزارش طی 10 سال گذشته (1387 تا 1396)، 15هزار و 997 نفر در حوادث ناشی از کار جان خود را از دست دادند که 15هزار و 767 نفر از این افراد مرد و 230 نفر زن بودند.
این گزارش میافزاید که تهران با سه هزار و 371 فوتی رکورددار حوادث ناشی از کار در کشور است و اصفهان با هزار و 383 و خراسان رضوی با 880فوتی ثبت شده در جایگاه بعدی قرار دارند. این 3 استان در مجموع 5هزار و 634 نفر از تلفات را به خود اختصاص دادند. همچنین استانهای کهگیلویه و بویراحمد با 74، ایلام با 111 و خراسان جنوبی با 113 کمترین آمار تلفات را در این مدت داشتهاند.
آمار مذکور نشان میدهد حوادث بالای ناشی از کار به رغم هزینههای گزاف برای کشور، همچنان یکی از ضعفهای حوزه ایمنی کار به شمار میرود و محیط غیرایمن کار در بسیاری از موارد علت وقوع این حوادث است.
محیطهای ناامن کاری، سالانه بیشترین قربانی را از کارگران میگیرد. شواهد نشان میدهد ایران از جمله کشورهایی است که بر محیطهای کارش کمترین استانداردهای ایمنی اعمال میشود و به همین دلیل همواره خطر مرگ و مصدومیت و ابتلاء به انواع بیماریها و از کارافتادگیها، کارگران را تهدید میکند. مرگ مظلومانه کارگران معدن یورت استان گلستان که در آن شماری از کارگران در زیر خروارها خاک مدفون شدند، مثال روشنی از رعایت نکردن استانداردهای ایمنی محل کار است. مثالهای فراوانی از این دست وجود دارد. مثالهایی که پایان تلخ همه آنان به مرگ کارگری ختم میشود.
سال 92 بیشترین قربانی حوادث ناشی از کار
بر اساس گزارشی که سازمان نظام پزشکی از قربانیان حوادث کار منتشر کرده است، سال 1392 بیشترین قربانی را طی 10سال گذشته به خود اختصاص داده است. بیشترین آمار تلفات با هزار و 994 فوتی در سال 1392 و کمترین آن با هزار و 225 فوتی در سال 1388 به ثبت رسیده است، ضمن آنکه در چند سال اخیر با رشد تلفات ناشی از حوادث کار مواجه بودهایم، به نحوی که در سال 1395 با رشد 10درصدی و در سال 1396 با رشد9/1درصدی تلفات مواجه بودیم.
اگر چه اغلب حوادث ناشی از کار با مشکلات معیشتی و عدم امنیت کاری کارگران رابطه مستقیم دارد، چرا که کارگری که به معاش فردای خود مطمئن نیست، دغدغهاش بر تمرکزش تاثیر میگذارد و آسیبپذیریاش در هنگام کار بیشتر میشود. اما اغلب افراد و رسانههایی که در زمینه کارگری فعال هستند، بیشتر به مشکل و معضلهای معیشتی کارگران میپردازند تا امنیت محیط کارشان. سوژه اغلب آنان بیکاری، حقوقهای عقب افتاده، دستمزدهای پایین، تعطیلی مراکز تولیدی، اخراجهای گسترده و روزانه و... کارگران است و نسبت به نبود امنیت محیط کاری حساسیت کافی ابراز نمیکنند.
سقوط از بلندی علت عمده مرگ کارگران
واقعیت این است که سالانه تعداد زیادی از کارگران در مراکز کار و عرصههای مختلف تولیدی و خدماتی، به دلایل مختلف مصدوم، معلول یا حتی جانشان را از دست میدهند. در این میان سهم کارگران ساختمانی از این حوادث بیشتر از کارگران بخشهای دیگر است. آمارها میگویند بیشتر از 20درصد تمام حوادث شغلی مربوط به بخش کار ساختمانی است. آمار حوادث در میان کارگران ساختمان آنقدر بالاست که کمتر کارگر ساختمانی با دو یا سه سال سابقه را میتوان دید که حادثه تلخی در حین کار را تجربه نکرده باشد. بنا به آمارهای سازمان تامین اجتماعی و مرکز آمار ایران، از هر سه کارگر ساختمانی، فقط یک نفر آنان به سن طبیعی بازنشستگی میرسد و دو نفر دیگر معلول یا ازکار افتاده میشوند. پس از کارگران ساختمانی که صدرنشین قربانیان حوادث کار هستند، بیشترین میزان مرگ و میر در محیط کار به کارگران معادن و کارگران صنایع اختصاص دارد.
سازمان نظام پزشکی کشور میگوید: در حوادث کار عمده علت مرگ افراد سقوط از بلندی است. بر اساس آمارهای موجود طی 10سال گذشته 6 هزار و 640 نفر از متوفیات حوادث کار بر اثر سقوط از بلندی جان خود را از دست دادهاند که5/41درصد از کل تلفات حوادث کار 10 ساله را در بر میگیرد.
پس از آن برخورد جسم سخت با سه هزار و 756، برق گرفتگی با دو هزار و 215، سوختگی با 819 و کمبود اکسیژن با 670 فوتی در رتبههای بعدی علل مرگ بر اثر حوادث کار قرار میگیرند. همچنین هزار و 897 نفر دیگر نیز به دلایلی دیگر در حوادث کار جان باختهاند. با توجه به آمار بالایی که هر ساله از حوادث جانی کارگران منتشر میشود، این پرسش مطرح میشود که مقصر این جریان که نه با نان بلکه با جان کارگران در ارتباط است چه کسی است. اگر چه اغلب مسئولان و کارفرماها در عمل میکوشند که علل همه حوادث و تلفات جانی و معلولیت و از کارافتادگیهای ناشی از کار را به خود قربانیان این حوادث نسبت دهند و حوادث حین کار را ناشی از «سهلانگاریو بی توجهی» کارگرها نشان دهند تا بلکه از بار مسئولیت در قبال کارگر حادثهدیده شانه خالی کرده و غرامتی نپردازند.
اما ارزیابیهای دقیق کارشناسانه، این حقیقت را ثابت میکند که ریشه اغلب حوادث رعایت نکردن فاکتورهایی ایمنی محیط کار از سوی کارفرما است. اغلب فاکتورهایی که محیط کار را برای کارگر ناامن میسازد مانند مستهلک بودن وسایل کار، عدم رعایت استانداردهای امنیتی در هنگام تاسیس کارخانه و کارگاه، عدم بررسی دستگاهها و تجهیزات حفاظت فردی، عدم آموزش کارگران از سوی کارفرمایان، آلودگی و غیربهداشتی بودن محیط کار، کارفرما بهصورت مستقیم در آن نقش دارد و باید پاسخگوی ضررهای وارده جانی و مالی به کارگران باشند.
مسئولیت کیفری بروز حادثه بر عهده کیست؟
براساس قانون مسئولیت کیفری حادثه، حسب نظر بازرسان کار یا کارشناسان رسمی دادگستری و بر اساس رای قضایی بر عهده مقصر یا مقصرین حادثه است. حسب ماده 95 قانون کار مسئولیت اجرای مقررات و ضوابط فنی و بهداشت کار بر عهده کارفرما یا مسئولین واحدهای موضوع ذکر شده در ماده 85 این قانون خواهد بود. هر گاه بر اثر عدم رعایت مقررات مذکور از سوی کارفرما یا مسئولین واحد، حادثهای رخ دهد، شخص کارفرما یا مسئول مذکور از نظر کیفری و حقوقی و نیز مجازاتهای مندرج در این قانون مسئول است.
واقعیت این است حادثهای که در محل کار و به دلیل ناایمن بودن محیط کار برای کارگران رخ میدهد جرمی است که باید به پای کارفرما نوشته شود. چرا که در وقوع حوادثی که محل و محیط غیراستاندارد و ناامن کار سبب آن شده و مصدومان یا تلفشدگانی را به جا گذاشته است، به صورت مستقیم یا غیر مستقیم کارفرما نقش دارد.
بدون تردید اگر کارگران به حقوق قانونی خود آشنایی داشته باشند، حاضر به پذیرفتن هر نوع کار با هر شرایطی نخواهند شد. در قوانین ما اگر چه خالی از ایراد نیست، اما موارد زیادی وجود دارد که با استناد به آن کارگران بتوانند از کانالهای حقوقی خواستههای حقوقی و به حق خود را دنبال کنند. کارگران باید مطالبهگر باشند و کارفرمایان و دولت را وادار به تامین امنیت محیط کار خود کنند. تامین ایمنی محیط کار هم مثل هر مطالبه دیگری نیاز به تلاش و پیگیری مداوم دارد.
نکته مهم این است که فوت هر کارگر تبعات زیادی برای کشور و خانوادهاش دارد، بنابراین باید برای کاهش حوادث ناشی از کار برای کارگران و کارفرمایان اهرمهای اجباری وضع شود تا شاهد کاهش هر ساله حوادث به میزان زیادی باشیم، تجربه نشان داده این اهرمها جواب میدهد. همچنین نباید از آموزشهای ایمنی به کارگران که برخی حتی تاثیر آن در کاهش حوادث را افزون بر 90 درصد میدانند غافل بود. بدون شک بهبود شرایط زندگی کارگران افزایش بهره وری آنها را در پی دارد.
سایر اخبار این روزنامه
عزت الله انتظامی روی دستان بوسه و عشق روانه خانه ابدی شد بدرقه شکوه
امروز فرماندهان ایرانی به طولانیترین جنگ متعارف قرن بیستم پایان دادند؛ جنگ تحمیلی
استصوابی بدل می خورد؟
تیم ملی کشتی ایران به رغم کارشکنیهای متعدد باز هم مردم را سربلند کرد سهرابکشی به وقت جاکارتا (2)
همدلی موضوع حوادث ناشی از کار برای کارگران را بررسی میکند زخمی نان
«همدلی» درباره بحران تازه شرکت هفتتپه و احتمال اخراج دهها تن از کارگران این شرکت گزارش میدهد
بانوی نقرهای تکواندو
نگاهی به آسمان
استصوابی بدل می خورد؟
بانوی نقرهای تکواندو
تیم ملی کشتی ایران به رغم کارشکنیهای متعدد باز هم مردم را سربلند کرد سهرابکشی به وقت جاکارتا (2)