عطش خرید دلار کم شد

دولت شانزدهم مردادماه امسال سیاست ارزی خود را که از 21 فروردین امسال اجرایی کرده بود، تغییر داد؛ تا پیش از این به مدت حدود چهار ماه فعالیت صرافی‌ها غیرمجاز و هر نوع خرید و فروش ارز به صورت آزاد مصداق قاچاق بود و دولت قصد داشت همه نیازهای ارزی کشور را با نرخ هر دلار 4200 تومان تامین کند.با این حال سوءاستفاده‌های انجام شده در زمینه تخصیص ارز، احتکار و فروش کالای وارداتی با نرخ آزاد در بازار و فعال شدن دلالان در بازار سیاه ارز سبب شد تا دولت سیاست‌های خود را اصلاح و بازار ارز را بار دیگر آزاد کند.هرچند هنوز رونق به بازار ارز آزاد بازنگشته اما در دور جدید فعالیت صرافان آن هم در شرایطی که کمتر از سه ماه به آغاز تحریم‌های جدید آمریکا در زمینه اعمال محدودیت بر مراودات بانکی و نقل و انتقال‌های پولی باقیمانده، انتظارها از این صنف برای کمک به تجارت کشور در شرایط تحریم بسیار است.بر خلاف حدود دو هفته گذشته که افزایش تقاضا در بازار موجب روند صعودی قیمت ارز شده بود، فعالان بازار می‌گویند این روزها تقاضای خرید کم شده و مردم برای خرید دست نگه داشته‌اند.روزگذشته در بازار آزاد ارز قیمت دلار تا ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان کاهش پیدا کرد و تا حدی ریزشی پیش رفت. این در حالی است که قیمت در روز چهارشنبه هفته گذشته تا ۱۰ هزار و ۹۰۰ تومان افزایش یافته بود. همچنین یورو که به ۱۲ هزار و ۴۰۰ تومان هم رسید، برای امروز تا ۱۲ هزار و ۱۵۰ تومان کاهش قیمت داشت. همچنین قیمتی که صرافی‌ها روی تابلوهای خود اعلام کرده و بر اساس دستورالعمل بانک مرکزی ارز را برای ۲۳ گروه خدماتی از جمله مسافران و دانشجویان به فروش می‌رسانند، همزمان کاهش داشت و تا ۱۰ هزار و ۴۵۰ تومان برای دلار و ۱۲ هزار تومان برای یورو رسید.اینکه چرا روند بازار تا حدی کاهشی شده، موضوعی است که فعالان بازار ارز و صرافان می‌گویند این روزها تا حدی تقاضای خرید کمتر شده و مراجعه برای دریافت ارز مثل چند هفته گذشته نیست. دلیل این کاهش هم تا حدی به این برمی‌گردد که برخی صرافی‌ها در حال تامین ارز برای گروه‌های خاص هستند و از سوی دیگر اکنون برخی بانک‌ها اوراق مشارکت ۱۸ درصدی را منتشر کرده‌اند که خود تا حدی با افزایش نرخ سود بانکی همراه بوده و افرادی که ریسک بالایی برای خرید دلار ندارند، منابع خود را ترجیح می‌دهند در بانک سرمایه‌گذاری کنند.همچنین عنوان می‌شود که توزیع ارز از سوی بانک مرکزی تا حدی در بازار انجام شده و برخی صراف‌ها با منابع بیشتری در حال پرداخت ارز در خدمات تعیین شده هستند که خود در کاهش قیمت موثر بوده است. صرافان می‌گویند که دلایل موجود تضمین کننده جریان بازار نیست و بعد از مدتی توقف ممکن است هر تغییری در معاملات و قیمت‌های بازار ایجاد شود.رضا ترکاشوند ،دبیرکل جدید کانون صرافان ایران در گفت وگو با ایرنا، اثر تحریم‌های پیش رو بسیار کمتر از تحریم‌هایی دانست که در سال‌های 1390 و 1391 مردم ایران تجربه کردند.
توقف چهار ماهه صرافی‌ها، بازار را به دلالان سپرد
دبیرکل کانون صرافان در ارزیابی خود از آنچه از 21 فروردین بر بازار ارز گذشته است، اظهار داشت: در این مدت فعالیت‌های شفاف و روی زمین، به بازار دلالی و زیرزمینی سپرده شد؛ هرچند علت اعمال این سیاست را نمی‌دانم اما اگر می‌خواهیم بازار را به شرایط گذشته بازگردانیم، باید صبر کنیم صرافان خود را با شرایط جدید تطبیق دهند.ترکاشوند افزود: در این مدت برخی صرافان نیروهای خود را تعدیل یا فعالیت‌ها را راکد کردند؛ حداکثر 30 صراف در سامانه ارزی نیما فعال بودند و بقیه نتوانستند با نیما کار کنند و در نتیجه صراف‌ها به یک دوره تعطیلی و رکود وارد شدند.این فعال ارزی ادامه داد: «در مدت چهار ماه، فرهنگ استفاده از بازار سیاه و دلالی رشد کرد؛ حتی امروز که نزدیک به دو هفته از بازگشایی صرافی‌ها می‌گذرد، هنوز تقاضاهای ارزی «زیرزمینی» است؛ یعنی ارز را برای خروج از سرمایه از کشور و یا برای حفظ ارزش دارایی‌های خود می‌خواهد که در بازار قاچاق انجام می‌شود و صراف‌ها نمی‌توانند به این درخواست‌ها پاسخ دهند.
بانک مرکزی نمی‌خواهد بازارساز باشد


ترکاشوند تاکید کرد: با سیاست‌های جدید ارزی دولت از 16 مردادماه، یک تغییر در نظام عرضه ارز رخ داده است؛ صراف‌ها نیز باید به آرامی یاد بگیرند خود را با شرایط جدید هماهنگ کنند زیرا در گذشته بانک مرکزی جریان اصلی تامین ارز صرافی‌ها را در اختیار داشت و صرافی‌ها به میزان توان خود، ارز داخلی یا خارجی از بانک مرکزی تهیه و در بازار توزیع می‌کردند.
دبیرکل کانون صرافان ایران گفت: در شرایط جدید، سیاست این است که بانک مرکزی عرضه نداشته باشد، در واقع بازارساز یا بازار گردان نباشد بلکه در کنار بازار قرار گیرد و در مواقع ضروری نیازها را رفع کند و حتی از بازار آزاد ارز بخرد.
تفاوت نیما با سنا
دبیرکل کانون صرافان ایران با توضیح تفاوت‌های سامانه ارزی نیما و سنا گفت: نیما یک بازار ارز کاملا خارجی است یعنی به شکل حواله معامله می‌شود.حواله‌هایی که در نیما عرضه می‌شود، در حقیقت همان پولی است که صادرکنندگان و حتی دولت در خارج از کشور دارند و آن را به صراف می‌فروشند تا در اختیار واردکنندگان برای تهیه کالاها قرار گیرد؛ این بازار هیچ ارتباطی با مردم عادی سطح جامعه ندارد و فقط ویژه بازرگانان و تجار است. در مقابل نیما، بازار داخلی ارز با سنا کنترل می‌شود و خرید و فروش‌ها با سندی که در سامانه سنا ثبت می‌شود، رسمیت می‌یابد.ترکاشوند اظهار داشت: برخی در تحلیل‌های خود این تفکیک را قائل نمی‌شوند و نرخ این دو سامانه را با هم مقایسه می‌کنند در حالی که هیچ ربطی به یکدیگر ندارد؛ صرافی‌ها حداکثر می‌توانند 10 درصد از ارز خریداری شده از نیما را به داخل کشور وارد کنند؛ یعنی این پول باید بیشتر خرج حواله‌های وارداتی شود.وی در بیان علت پایین تر بودن نرخ‌ها در نیما گفت: در سامانه نیما، عرضه ارز حجیم تر و زمان عملکردی آن طولانی تر؛ یعنی ممکن است امروز خریدی از یک پتروشیمی انجام شود اما پول آن 10 روز دیگر به حساب صراف بیاید.ترکاشوند اظهار داشت: البته روال بر این است که حواله گرانتر از پول نقد باشد اما چون اکنون بازار شرایط خاص دارد و تقاضا برای نقدینگی است، اسکناس از حواله گرانتر است.