روزنامه ایران

خداحافظ دبیرکل محبوب



فرحناز دهقی
خبرنگار


در دبیرستان نخبگان در غرب آفریقا بود که کوفی عنان اولین درس مهم زندگی‌اش را آموخت. بعدها خود گفت که این درس چیزی نبود جز اینکه «بدبختی در هرجا دغدغه مردم در همه جا است». شاید همین درس بود که راه عنان را به سوی رسیدن به مقام ریاست کل سازمان ملل کشاند و الهام‌بخش او شد که در مهم‌ترین رویدادهای جهان از بحران بیماری ایدز گرفته تا جنگ عراق و بعدها تغییرات آب و هوایی رد پای او به وضوح قابل مشاهده شود. روز گذشته این دیپلمات برجسته و محبوب، با همه حواشی و هیاهوها، در سن 80 سالگی در کنار همسر و فرزندانش در بیمارستانی در سوئیس با جهانی که قلبش برای آن می‌تپید، وداع کرد.
سال‌ها کارهای حقوق بشری برای عنان جایزه صلح نوبل را به ارمغان آورده بود اما آن روی سکه، انتقادهایی هم از کارها و عقاید او همواره در جریان بود. هرچه بود، عنان نخستین آفریقایی سیاه‌پوستی بود که توانسته بود دبیر کل سازمان ملل شود و تصمیماتش راهگشای بسیاری از بحران‌های بین‌المللی.
آغاز زندگی
کوفی عطا عنان و خواهرش افوآ عطا در شهر کوماسی در سال 1938 متولد شدند. نام کوچک دوقلوها در زبان اکان به معنای متولد شده در روز جمعه است و نام میانی‌شان به معنای دوقلو. آن دو در خانواده ثروتمند خود بزرگ شدند و در حالی که تنها دو روز به تولد 19 سالگی‌شان مانده بود، کشور توانست استقلال خود را به دست بیاورد و بشود آنچه به‌عنوان کشور غنا، امروزه می‌شناسیم. تأثیر این دوره بر زندگی عنان غیرقابل کتمان است، به طوری که خود گفته بود: «مرد جوانی بودم که از این اتفاق آموخته بودم تغییر ممکن است حتی تغییرات انقلابی شدید». پس از فارغ‌التحصیلی در دانشگاه غنا، او تحصیلاتش را در دانشگاه مک‌کلاستر امریکا به پایان رساند و پس از آن بود که نخستین شغلش را در سازمان ملل پیدا کرد. موقعیت شغلی‌اش، افسر بودجه سازمان بهداشت جهانی بود. پس از آن به مدت چهار دهه در بخش‌های دیگر به کار در سازمان ملل ادامه داد تا آنکه در سال 1997 به‌عنوان دبیرکل سازمان ملل متحد انتخاب شد، اما پیش از آنکه بتواند بر این صندلی بنشیند، یکی از بزرگ‌ترین رسوایی‌های دوران کاری‌اش را بر کارنامه‌اش نشاند.
رسوایی بزرگ
سال 1993، عنان رئیس صلح‌بانان این سازمان شده بود و سال بعدش بیش از 800 هزار توتسی طی 100 روز در رواندا قتل عام شدند. سپس در سال 1995، بیش از 8 هزار مسلمان به دست نیروهای صربی در منطقه بوسنی که سازمان ملل مدعی تأمین امنیتش شده بود، اعدام شدند. در هر دو مورد، عنان و دپارتمانش مورد شدیدترین انتقادها واقع شد؛ بویژه پس از آنکه آشکار شد که دپارتمان او اطلاعاتی را که برایشان درباره نسل‌کشی توتسی‌ها و برنامه‌ریزی برای آن ارسال می‌شده رد می‌کرده است. رومیو دالر ارتشبد اسبق، فرمانده نیروهای مأموریت امداد سازمان ملل به رواندا در کتاب خود به‌نام «دست دادن با شیطان: سقوط انسانیت در رواندا» نوشته که عنان در واکنش به کشتار جمعی توتسی‌ها در رواندا، بیش از حد منفعل و بی‌تفاوت بوده ‌است. دالر آشکارا بیان می‌کند که معاون وزیر عملیات حفظ صلح وقت، نیروهای سازمان ملل را از مداخله برای حل و فصل اختلافات و فراهم کردن تجهیزات و تدارکات پشتیبانی بازداشت. هر چند دالر، عنان را فردی بسیار متعهد و مسئول به اصول اساسی سازمان ملل می‌داند. سرانجام او در سال 2004 با بازخوانی رویدادهای آن زمان گفت: «من شخصاً به‌عنوان رئیس بخش صلح‌بانان سازمان ملل، چندین کشور را برای حل آن بحران بسیج کردم. من فکر می‌کنم در آن زمان تمام تلاشم را کردم اما بعدتر فهمیدم که کار بیشتری از توانایی من باید صورت می‌گرفت تا زنگ هشدار را به صدا در بیاورد و حمایت‌ها را تقویت کند. این خاطره دردناک، بر اندیشه و عملکرد من به‌عنوان دبیر کل سازمان ملل تأثیر زیادی گذاشت.» اما در کنار این انتقادها، او یکی از محبوب‌ترین دبیر کل‌های سازمان ملل بود که کارنامه حرفه‌ای‌اش گواه روحیه انساندوستی اوست. عنان طی دوران ریاستش، تغییرات مهمی را در سازمان ملل ایجاد کرد و همواره خواستار ایجاد اصلاحات بیشتری بود. او هزار شغل و 6 هزار مقام را از این سازمان حذف کرد و تلاش می‌کرد به کشورهای عضو بفهماند که خود آنها مسئول تراژدی‌های پیش آمده در جهان هستند و باید مسئولیت بحران‌های گوناگون جهان را بپذیرند. ضمن آنکه او با ایجاد نهادهایی مختص به جوانان، سعی داشت بر اهمیت نسل تازه و آینده تأکید کند. تلاش‌های او در کشورهای فقیر با نرخ بالای بیماران مبتلا به ایدز باعث شد جایزه صلح نوبل راحت‌تر به دستش برسد.
حمایت از مذاکره و صلح
کوفی عنان در طول دوره 9 ساله ریاستش در سازمان ملل، همواره حامی مذاکره و صلح و گفت‌و‌گو میان ملت‌ها بود. به گزارش «ایران» به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس، پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری امریکا، خطاب به او گفت همانگونه که حسن روحانی با شش قدرت جهانی به مذاکره نشست و سرانجام به توافقی چندجانبه دست یافتند، ترامپ نیز باید با ایران مذاکره کند. او در مصاحبه‌ای تلفنی با این خبرگزاری گفت: «ایران بخشی از راه‌حل بحران سوریه و عراق است و ما باید این حقیقت را بپذیریم.» پس از تهدیدهای ترامپ مبنی بر خروج از برجام، او بار دیگر واکنش نشان داد و از طرف‌های دیگر این توافق خواست که بر عهدی که بسته‌اند استوار باشند. اما این نخستین بار نبود که او از ضرورت مذاکره و صلح با ایران سخن می‌گفت. پیش از این، طی دیدار با محمد خاتمی رئیس‌جمهوری پیشین ایران، از او خواسته بود در جهت شکل‌گیری مذاکره میان ایران و امریکا تلاش کند. پیش از این هم کوفی عنان با تشکیل هیأتی
 18 نفره با عنوان اتحاد تمدن‌ها خاتمی را به عضویت این نهاد برگزیده بود. عنان امسال در گفت‌و‌گو با سرویس جهانی بی‌بی‌سی در پاسخ به این پرسش که از چه کسی بیشتر می‌ترسد، گفت: «من از هیچ‌کس نمی‌ترسم بلکه من نگران دیگران هستم. من معتقدم که ما امروزه به انسان‌های خونسرد و عاقل نیاز داریم، همین.»
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
فرماندار قم: دستگاه‌های امنیتی به شعارهای تهدیدآمیز طلاب رسیدگی می‌کنند غیبت رکس در سینمای ایران روایت یک شاهد عینی از کودتای 28 مرداد خداحافظ دبیرکل محبوب طرح تحول سلامت تغییر نمی‌کند شرایط خطیر است اما بحرانی نیست پرچمداری بانوی تیرانداز حسن یزدانی: تمام جان و دلم را در بازی‌های آسیایی می‌گذارم نقشه تقاضای مسکن در تهران <سردار جنگل> خزر چگونه به نفت رسید FATF در کما تشکیل گروه ویژه ایران پیامی برای داخل امریکاست مسأله 9 میلیارد دلار ارز دولتی برنامه ویژه مدرسه سلام ایران نظـــــر مـــردم شمخانی عزادار شد «عنان»، مرد شجاع سازمان ملل