ترکیه به‌خاطر آمریکا از ناتو خارج نمی شود

نبرد دیپلماتیک بین آنکارا و واشنگتن ادامه دارد و دو طرف به هیچ وجه خیال کوتاه آمدن ندارند. البته نبرد سیاسی و امنیتی بین دو طرف رنگ و بوی مالی به خود گرفته است؛ البته جنگ تجاری آمریکا و ترکیه فقط بر سر آزادی یک کشیش آمریکایی نیست و این جنگ بر سر خرید سامانه اس-400 روسیه از سوی ترکیه و خودداری از پذیرش حمایت آمریکا از یگان‌های مدافع خلق ی پ گ است.ایندیپندنت در گزارش خود با اشاره به تصمیم دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا برای افزایش تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم از ترکیه نوشت قابل باور نیست که این تنش به بهانه بازداشت آندرو برونسون، کشیش آمریکایی در ترکیه باشد.
از سوی دیگر مولود چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه با تندی به تهدیدات ترامپ واکنش نشان داد و شامگاه پنج‌شنبه (۲۶ ژوئیه / ۴ تیر) در پیام توییتری خود نوشت: هیچ‌کس نمی‌تواند برای ترکیه تکلیف تعیین کند. ما هرگز و به هیچ‌کس اجازه نمی‌دهیم که ما را تهدید کند. قوانین ترکیه بدون استثنا شامل حال همه است.حامی آکسوی، سخنگوی وزارت خارجه ترکیه نیز آمریکا را فراخواند که به مسیر گفت‌وگوهای سازنده بازگردد.
ترامپ در پیام توییتری خود از رنج وحشتناک این کشیش آمریکایی سخن گفته و از ترکیه خواسته بود که این روحانی بی‌گناه را بی‌درنگ آزاد کند.ابراهیم کالین، سخنگوی رییس جمهوری ترکیه، عبارات تهدیدآمیز دولت آمریکا علیه ترکیه را که عضو ناتو است غیرقابل قبول خواند.«قانون»، برای بررسی تنش دیپلماتیک بین ترکیه و آمریکا با سیامک کاکایی، کارشناس مسائل ترکیه گفت‌وگویی داشته که در ادامه از نظر می گذرد:
تنش میان آمریکا و ترکیه چه تبعاتی را برای این دو کشور دارد و کدام یک از کشورها بیشترین صدمه را از قطع روابط نظامي خواهد ديد؟


تنش های پیش آمده میان ترکیه و آمریکا چند وجه دارد.در هفته‌های گذشته آمریکا از ترکیه درخواست آزادی کشیشی که قبلا در ترکیه دستگیر شده را کرد و ترکیه هم در مقابل از عباراتی مانند جاسوس و دخالت‌گر استفاده كرد و گفت این فرد را آزاد نمی کند. این موضوع باعث افزایش تنش میان این دو کشور شد و در ادامه آمریکا اقدام به تحریم‌ها يي علیه برخی مقام‌های ترکیه و همین‌طور اقدام به اعمال تحریم بر فولادو برخی فلزات ترکیه کرد. تاثير این اقدام آمریکا علیه ترکیه در نوسانات بازار ارز مشاهده شد.از ابتدای سال میلادی ارزش لیر در مقابل دلار کاهش پیدا کرد،حتی در دوره انتخابات چند ماه پیش تا حدود ۲۰ درصد این کاهش مشاهده شد. با اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ترکیه این نوسانات افزایش پیدا کرد و حتی دیدیم اين کاهش به بیش از ۳۵ درصد هم رسید. بنابراین در این وضعیت مشکل برای ترکیه به وجود آمد که دولت ترکیه اعلام کرد توانایی فايق شدن بر این مشکل را دارد و حاضر نیست در صحنه سیاست خارجی کشور خود امتیازات عمده ای را به آمریکا بدهد. به هر حال آمریکایی‌ها هم فارغ از اینکه ترکیه جزو متحدان آن‌هاست، اقدام به تحریم‌های سختگیرانه‌اي کرده است. ادامه این وضعیت ممکن است برای ترکيه مشکلات زیادی به وجود بیاورد اما مقامات ترکیه تلاش دارند که بتوانند این نوسانات را با اعمال برخی تحریم‌های مشابه مانند اعمال تحریم بر واردات فولاد آمریکا و سیاست‌های مشابه از شدت این مشکلات کاسته شود.موضوع قابل توجه این است که آیا زمان تغییر در جهت‌گیری‌های ترکیه رسیده است؟ ترکیه و آمریکا دو متحد استراتژیک بوده و هستند، از سخنرانی که اردوغان داشته چنین برمی‌آید که ترکیه انتظار نداشت آمریکا این‌گونه سختگیرانه با آن‌ها مقابله کند و به همین علت در میان اظهارنظرهای مقامات ترکیه می‌توان فهمید که آن‌ها تلاش دارند سیاست نگاه به شب را تقویت کنند اما نباید آن را یک اصل در نظر گرفت. ترکیه با آمریکا متحدو از اعضای ناتو است و ارتباطش با کشورهای غربی قوی است و تبدیل به استراتژی بلندمدت شده است .این احتمال وجود دارد که ترکیه با توجه به نظریه‌های گذشته نسبت به اعمال فشارهای آمریکا کوتاه بیاید.
با توجه به اینکه ترکیه اعلام آمادگی برای مذاکره با آمریکا كرده است، آیا اختلاف میان آنکارا و واشنگتن با مذاکره حل می‌شود؟
به نظر می‌رسد که اقدام به انجام مذاکره کنند، اما مسئله‌اي وجود دارد که آمریکا آزادی کشیش آمریکایی را خارج از مذاکره عنوان كرده و تاکید کرد ترکیه باید این کشش را آزاد کند. مقامات و دولت ترکیه در مشکلات پیش آمده در سیاست خارجی خود در مقاطع مختلف اقدام به انجام مذاکره کرده اند.
آیا این اختلافات باعث خروج ترکیه از ناتو می شود؟
به نظر نمی‌رسد که این تنش ها در این سطح موجب تغییر در جهت‌گیری‌های سیاست خارجی ترکیه شود. بحث میان ترکیه و ناتو، یک پیمان بلندمدت نظامی است واین اختلافات مربوط به آمریکا و ترکیه است. ناتو، مجموعه ای از کشورهاست که ترکیه به عنوان یکی از اعضای اصلی این سازمان است. ممکن است که تنش ها میان آمریکا و ترکیه افزایش پیدا کند اما احتمال اینکه باعث خروج ترکیه از ناتو شود، کمی دشوار است.
به نظرشما تا چه حد قطر می تواند به عنوان دوست ترکیه، از این کشور در بحران پیش آمده حمایت کند؟ آیا ترکیه می‌تواند حمایت جهان عرب را جلب کند؟
پدیدار شدن بحران در سياست خارجی ترکیه در ارتباط با کشورها بوده ،مانند تنش میان ترکیه و روسیه، ترکیه و کشورهای اروپایی. درارتباط با بحران آمریکا و ترکیه کشورهای عربی چندان تاثیری نمی‌توانند داشته باشد،مگر اینکه میزان سرمایه گذاری این کشورها در ترکیه افزایش پیدا کند.دراين ميان نگرانی‌ها این است که بحران ارزی تبدیل به بحران مالی و سرمایه ای در ترکیه شود و موجب نوسانات جدی اقتصادی در ترکیه شود.تركيه که تلاش می‌کند روابطش را با کشورهای عربی افزایش دهد و به لحاظ پیشینه تاریخی هم سرمایه‌گذاران عرب و هم سرمایه‌گذاران ترکی در کشورهای عربی نقش موثری در روابط دو کشور داشتند اما بيشتر به عنوان نقش کاتالیزور مطرح بودند.