آغاز هجدهمین دوره بازی‌های آسیایی- جاکارتا

کاروان ورزش ایران درحالی با ۳۷۸ ورزشکار راهی هجدهمین دوره بازی‌های آسیایی شده که نگرانی برای از دست دادن جایگاه دوره گذشته وجود دارد، اما امید به موفقیت هم زیاد است‌.
روزشماری که از ماه‌ها پیش برای برگزاری بزرگترین رویداد ورزش آسیا آغاز شده بود، دیروز با برگزاری مراسم افتتاحیه صفر شد تا هجدهمین دوره بازی‌های آسیایی به صورت رسمی در اندونزی آغاز شود‌. همچون بسیاری از کشورهای آسیایی، کاروان ورزش ایران نیز در این دوره بازی‌ها شرکت دارد و پانزدهمین حضور در این آوردگاه را تجربه خواهد کرد‌. آوردگاهی که پرداختن به پیشینه حضور ورزش ایران در آن چیزی جز تکرار نیست و حتی مرور روندی که تیم‌ها و ورزشکاران برای آماده‌سازی حضور در آن سپری کرده‌اند؛ آن هم در شرایطی که مهمترین پرسش در رابطه با این حضور هنوز پاسخ داده نشده است‌.
هجدهمین دوره بازی‌های آسیایی از دیروز با برگزاری مراسم افتتاحیه به صورت رسمی به میزبانی اندونزی و در دو شهر جاکارتا و پالمبانگ و حومه‌های این دو شهر آغاز شد‌. کاروان ایران با ۳۷۸ ورزشکار در ۴۴ رشته در این بازی‌ها شرکت دارد‌.
تاریخچه ایران در ۱۴ دوره بازی‌های آسیایی


همزمان با برگزاری بازی‌های المپیک ۱۹۴۸ لندن، کشورهای آسیایی و از جمله ایران تصمیم به برگزاری بازی‌های آسیایی گرفتند‌. بدین ترتیب و براساس توافق کشورهای آسیایی شرکت‌کننده در چند اجلاس مهم به میزبانی دهلی‌نو و لندن، ابتدا فدراسیون بازی‌های آسیایی تشکیل و سپس مقرر شد این بازی‌ها همانند المپیک هر ۴ سال یک بار و در فاصله زمانی دو المپیاد برگزار شود‌.
تمام کشورهای آسیایی حداقل چند دوره حضور در بازی‌های آسیایی را تجربه کرده‌اند و نام بیشتر آنها در جدول مدالی این بازی‌ها ثبت شده است اگر چه چین و ژاپن تنها کشورهایی هستند که عنوان قهرمانی این رویداد بزرگ را کسب کرده‌اند‌.
هند به عنوان میزبان اولین دوره بازی‌های آسیایی با یک سال تاخیر و در سال ۱۹۵۱ این بازی‌ها را به عنوان همایش بزرگ ورزشی قاره برگزار کرد‌. کاروان ورزش ایران در رشته‌های وزنه‌برداری و پرورش اندام حضور نمایشی در این بازی‌ها داشت اما در رشته‌های دومیدانی، فوتبال، بسکتبال، شنا، شیرجه و دوچرخه‌سواری حضور رسمی داشت و با کسب هشت مدال طلا، شش نقره و دو برنز در میان یازده کشور شرکت‌کننده جایگاه سوم جدول توزیع مدال‌ها را از آن خود کرد‌.
نکته جالب توجه در رابطه با این بازی‌ها این بود که کشور میزبان در یک اقدام نه چندان جوانمردانه و برای قرار گرفتن در مقام دوم رده‌بندی نهایی کشورها، رشته کشتی را در آخرین روزهای ثبت‌نام نهایی از برنامه مسابقات حذف کرد و بدین ترتیب ایران از شانس مسلم کسب چند مدال در این رشته محروم شد در حالی که می‌توانست با کمک آنها پس از ژاپن در جایگاه دوم قرار گیرد‌.
غیبت ایران در سه دوره
دومین دوره بازی‌های آسیایی با فاصله سه سال از بازی‌های هند برگزار شد و بعد از آن بود که فاصله زمانی برگزاری بازی‌های آسیایی چهار ساله شد‌. در این دوره از بازی‌ها که سال ۱۹۵۴ به میزبانی فیلیپین برگزار شد، ورزش ایران بنا به مشکلاتی حضور نداشت‌. ایران همچنین در بازی‌های آسیایی ۱۹۶۲ اندونزی و ۱۹۷۸ تایلند هم شرکت نداشت، اما در دیگر بازی‌های برگزار شده همواره یکی از کشورهای شرکت‌کننده بود و حتی در یک دوره هم میزبان این رویداد بزرگ بود‌.
میزبانی که منجر به تقاضای المپیکی شد
هفتمین دوره بازی‌های آسیایی به عنوان بزرگ‌ترین رویداد بین‌المللی ورزشی سال ۱۹۷۴ به میزبانی ایران و در تهران برگزار شد‌. این دوره از بازی‌ها با حضور ۲۵ کشور آسیایی برگزار شد اما نکته مهم اولین حضور جمهوری خلق چین بود که با تلاش ایران میسر شد‌. کاروان جمهوری خلق چین با ۲۷۴ ورزشکار و در ۱۴ رشته به تهران سفر کرد‌.
برای برگزاری هفتمین دوره بازی‌های آسیایی، تاسیسات و تجهیزات بزرگی در شمال‌غرب تهران بنا شد از جمله استادیوم یکصدهزار نفری آزادی که استادیوم اصلی این بازی‌ها بود و در آن زمان یکی از بزرگ‌ترین استادیوم‌های ورزش جهان به حساب می‌آمد‌. همچنین دهکده ویژه ورزشکاران با گنجایش بیش از ۳ هزار نفر در نزدیکی این استادیوم بنا شد‌. در مجموع ۲۳۶۳ ورزشکار از ۲۵ کشور در ۱۶ رشته ورزشی و برای مدت دو هفته این رویداد بزرگ را برگزار کردند‌.
حضور مقامات کمیته بین‌المللی المپیک، شورای فدراسیون بازی‌های آسیایی، رسانه‌های گروهی کشورهای مختلف و مقامات کشورمان در جریان بازی‌های آسیایی تهران به اعتبار این بازی‌ها که برای نخستین بار در منطقه غرب آسیا برگزار می‌شد، بیش از پیش افزود‌. در مجموع و در پی توفیقات کسب شده، توجه جهان ورزش به این رویداد و میزبانی ایران جلب شد آن‌گونه که بعد از این بازی‌ها ایران متقاضی برگزاری بازی‌های المپیک در سال ۱۹۸۴ شد‌.
پرچمداری که پدیده شد
کاروان ورزش ایران با ۴۰۰ ورزشکار در بازی‌های آسیایی که میزبانی آن را عهده‌دار بود، حضور داشت‌. این بزرگ‌ترین کاروان ایران در مجموع ۱۵ دوره حضور در بازی‌های آسیایی است‌. ۸۲ مدال شامل ۳۶ مدال طلا، ۲۸ مدال نقره و ۱۷ مدال برنز هم نتیجه عملکرد کاروان ایران بود که منجر به نایب‌قهرمانی آن بعد از ژاپن شد‌. پرچمدار کشورمان در این بازی‌ها، مسلم اسکندر فیلابی بود که پدیده بازی‌ها هم شد‌. وی در هر دو رشته کشتی آزاد و کشتی فرنگی، در دسته سنگین‌وزن، توانست به مقام قهرمانی برسد‌. در این دوره، همچنین تیم شمشیربازی بانوان ایران، نیز به مقام قهرمانی رسیدند‌.
فاجعه ۲۰۰۲
به همان اندازه که کاروان ورزش ایران در بازی‌های آسیایی تهران عملکرد خوبی داشت و بهترین نتیجه ممکن را کسب کرد، در بازی‌های آسیایی ۲۰۰۲ بوسان کره‌جنوبی دور از انتظار ظاهر شد‌. کاروان ایران در این دوره بازی‌ها به سرپرستی نصرالله سجادی و پرچمداری علی دایی شرکت کرد‌. ۱۵۰ ورزشکار و همراه ترکیب این کاروان را تشکیل می‌داد؛ کاروانی که تنها ۳۶ مدل گرفت و رتبه‌ای بهتر از دهمی هم کسب نکرد این در حالی بود که ایران در بازی‌های آسیایی دوره قبل آن (۱۹۹۸ بانکوک) هفتم شده بود‌. عنوان دهمی جدول توزیع مدال‌ها، بدترین عملکرد کاروان ایران در تاریخ بازی‌های آسیایی بود؛ عنوانی که نه در ۶ دوره گذشته به دست آمده بود و نه در بازی‎های پس از آن!
رکوردداران مدال‌آوری
طی ۱۴ دوره حضور در بازی‌های آسیایی، کاروان ایران در مجموع ۴۹۴ مدال کسب کرده که سهم آزادکاران بیشتر از همه بوده است‌. البته رکورد مدال‌آوری در اختیار محمد نصیری است‌. این وزنه‌بردار با کسب ۴ مدال طلا و یک مدال نقره موفق‌ترین ورزشکار ایرانی در بازی‌های آسیایی به حساب می‌آید‌. مسلم فیلابی (کشتی) هم با ۴ مدال طلا و رضا سوخته‌سرایی (کشتی) نیز با ۳ مدال طلا و یک نقره بعد از وی، بهترین کارنامه را در بازی‌های آسیایی داشته‌اند‌.
دومین کاروان بزرگ ایران در هجدهمین دوره
هجدهمین دوره بازی‌های آسیایی از روز شنبه با برگزاری مراسم افتتاحیه به صورت رسمی در اندونزی آغاز می‌شود‌. کاروان ایران با ۳۷۸ ورزشکار در این بازی‌ها شرکت خواهد داشت‌. بعد از بازی‌های آسیایی تهران، این بزرگ‌ترین کاروان ورزش ایران در ادوار مختلف این بازی‌ها به حساب می‌آید‌. دفاع از جایگاه پنجمی بازی‌های آسیایی اینچئون کره‌جنوبی حداقل انتظاری است که از کاروان اعزامی به جاکارتا و پالمبانگ وجود دارد‌.
عملکرد کاروان ورزش ایران در بازی‌های آسیایی ۲۰۱۴ اینچئون - کره‌جنوبی (کاروان ۲۷۶ نفره ایران با ۵۷ مدال شامل ۲۱ طلا، ۱۸ نقره و ۱۸ برنز در رده پنجم ایستاد)