کوفی عنان، دبیر کل پیشین سازمان ملل متحد در هشتادسالگی درگذشت خداحافظی با آقای سازمان ملل

دیپلمات‌ها و مقامات جهان ضمن تسلیت به مناسبت درگذشت عنان، او را چهره‌ای صلح‌جو دانستند که سازمان ملل را بازتعریف کرد
همدلی| شاید شوخی روزگار با دنیایی است که دیپلماسی را چندی است در صندلی عقب نشانده و فرمان را در دست تهدید و فشار نظامی و اقتصادی رها کرده است. کوفی عنان، دبیر کل سازمان ملل در فاصله سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۶ میلادی، یا ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۵ شمسی، اولین دبیر کل آفریقایی سازمان ملل و اولین دبیر کلی که از میان کارکنان این سازمان به این سمت برگزیده شد، در سن هشتادسالگی در خاک سوئیس درگذشت. واکنش‌های دیپلمات‌ها، سیاسیون و خبرنگاران قدیمی صحنه سیاست بین‌الملل به خبر درگذشت او، داستان دیپلماتی را می‌گوید که در دورانش به سازمان ملل نقشی تازه داد و تلاش‌های بسیاری کرد تا تقابل‌های جهان را به سمت صلح و دیپلماسی ببرد. او به دلیل همین تلاش‌ها در سال ۲۰۰۱ به همراه سازمان مللش، جایزه صلح نوبل را هم دریافت کرد، در کنار جایزه ساخاروف پارلمان اروپا در سال ۲۰۰۳ و ۳ دکترای افتخاری از چهار قاره جهان. آخرین تقدیری که از او صورت می‌گیرد هم بعد از مرگش و در خاستگاهش است. نانو اکوفو ادو، رئیس‌جمهور غنا در پیام خود به مناسبت درگذشت او، ضمن ابراز تاثر از طرف خود، همسرش و مردم غنا اعلام کرد، پرچم‌ها در ادارات دولتی و دفاتر خارجی دیپلماتیک این کشور به‌مدت یک هفته در عزای کوفی عنان نیمه‌افراشته خواهند بود.
به روایت ایرنا، کوفی عطا عنان در 8 آوریل 1938 میلادی در شهر کوماسی غنا چشم به جهان گشود. او در کالج مک آلیستر اقتصاد خواند و روابط بین‌الملل را در ژنو و مدیریت را در دانشگاه ام‌آی‌تی آمریکا آموخت. عنان در سال 1962 وارد سازمان ملل شد و در دفتر ژنو سازمان بهداشت جهانی مشغول به کار شد. وی از مارس 1992 تا دسامبر 1996 معاون صلح بانی پطروس غالی دبیر کل مصری وقت سازمان ملل بود. شورای امنیت عنان را در 13 دسامبر 1996 به دبیر کلی سازمان ملل برگزید و در مجمع عمومی هم تایید شد.
کوفی عنان در سال 2001 برای دومین بار به این سمت انتخاب شد و پس از وی در 1 ژانویه 2007 بان کی مون کره ای جانشین او شد. کوفی عنان پس از پایان خدمت در سازمان ملل، بنیاد کوفی عنان را به منظور مشارکت در توسعه جهانی تاسیس کرد. سازمان ملل و اتحادیه عرب در سال 2012 وی را به نمایندگی خود در امور سوریه انتخاب کردند تا راه حلی برای مناقشه آن کشور بیابد. عنان پس از آنکه سازمان ملل نتوانست پیشرفتی در حل و فصل مناقشه سوریه حاصل کند، از این سمت کناره‌گیری کرد. عنان در سپتامبر 2016 به ریاست کمیسیون تحقیقات سازمان ملل در بحران روهینگیا انتخاب شد. ایسنا می‌نویسد در سال ۲۰۱۶ بنیاد کوفی عنان و دفتر مشاوره دولتی به درخواست آنگ سان سوچی، رهبر دوفاکتوی میانمار یک کمیسیون مشورتی را برای ایالت راخین میانمار بنا نهاد. این کمیسیون یک نهاد ملی بود و اکثر اعضای آن از میانمار بودند. وظیفه اصلی آن بررسی چالش‌های پیچیده ایالت راخین و ارائه پیشنهادات برای برطرف‌کردن این چالش‌ها عنوان شده بود.


دوره دبیرکلی کوفی عنان در سازمان ملل با بحران‌هایی جهانی چون شیوع ایدز و همچنین اشغال عراق از طرف نیروهای آمریکایی و انگلیسی و متحدانشان همراه بود. وی اشغال عراق را «غیرقانونی» خوانده بود. عنان البته در دوره نسل‌کشی رواندا و همچنین جنگ بوسنی مسئول صلح‌بانان سازمان ملل بود و به همین خاطر هدف انتقادهای زیادی هم قرار گرفته بود.
کوفی عنان زمانی جانشین پطروس غالی در سمت دبیر کلی سازمان ملل شد که این سازمان در آستانه ورشکستگی بود. او به تعدیل نیرو در سازمان ملل پرداخت و هزار نفر از نیروی انسانی این سازمان را در مقر نیویورک کم کرد. عنان که به خاطر نقشش در اجازه مداخله در جنگ بوسنی مناسبات خوبی با دولت آمریکا داشت، از آمریکا خواست بدهی خود به سازمان ملل را بپردازد.
حمله دولت جورج بوش پسر به عراق با بهانه مداخله پیشگیرانه و سلاح‌های کشتار جمعی دولت صدام حسین، باعث شد که کوفی عنان رابطه قبلی را با دولت آمریکا نداشته باشد.
کمی بعد او درگیر رسوایی مالی نفت در برابر غذا شد. در جریان کمک‌های سازمان ملل به عراق در دوران تحریم نفتی پیش از سقوط صدام فساد مالی رخ داده بود و مشخصا پسر کوفی عنان هم درگیر این رسوایی بود.
کوفی عنان تدوین سند اهداف توسعه هزاره را بزرگترین دستاورد خود می‌دانست. در این سند برای اولین بار کشورهای مختلف در اموری چون فقر، نابرابری و مرگ و میر کودکان اهدافی در سطح جهانی تعریف کردند. عنان چندی پیش خواستار گفت‌و‌گوی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا با ایران شد و در یک مصاحبه تلفنی با آسوشیتدپرس گفت که معتقد است ترامپ باید دست خود را به سوی ایران دراز کرده با این کشور گفت‌و‌گو کند.
«قهرمان صلح، عدالت و حاکمیت قانون»
در واکنش به خبر درگذشت او، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان که در فاصله سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۷ میلادی در سازمان ملل کوفی عنان، نماینده ایران بود، با انتشار تصویری از خود در کنار کوفی عنان در حساب توییتر خود با ابراز تاثر، عنان را رهبری جهانی، «قهرمان صلح، عدالت و حاکمیت قانون» و «دوست عزیز قدیمی من» خواند.
کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی و وزیر خارجه دولت خاتمی که هم‌دوره صدارت عنان در سازمان ملل بود هم با انتشار پیامی درگذشت عنان را تسلیت گفت: « آن مرحوم از شخصیت‌های برجسته بین‌المللی بود که اصالت و استقلال خود را در دوره دبیر کلی خویش حفظ کرد و پس از اتمام مسئولیتش نیز در حل بحران‌های بین‌المللی نقش برجسته‌ای داشت.»
بسیاری از مقامات و دیپلمات‌های سابق و فعلی دولت‌های جهان نیز اندوه خود را از درگذشت او ابراز کردند. آنتونیو گوترش، دبیر کلی فعلی سازمان ملل درباره عنان گفت او در بسیاری موارد خود یک سازمان ملل بود: «میراث او به عنوان قهرمان جهانی صلح الهام‌بخشی واقعی برای همه ما خواهد بود.»
ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا، عنان را رهبر و مصلح سازمان ملل خواند که دنیایی بهتر از دنیایی که در آن متولد شده بود به جای گذاشته است. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، از خرد و شجاعت عنان تقدیر کرد و از توانایی او در اتخاذ تصمیمات آگاهانه حتی در پیچیده‌ترین و حیاتی‌ترین وضعیت‌ها.» جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر بریتانیا زندگی عنان را وقف صلح و عدالت در دنیا خواند و گفت تلاش‌های او در حل منازغات و حمایت از حقوق بشر در یادها خواهد ماند: «او به دنبال راه‌های صلح‌آمیز بود، وقتی دیگران به دنبال جنگ بودند.» نارندا مودی، نخست‌وزیر هند نیز او را محافظ صلح و امنیت بین‌المللی دانست.
سایر اخبار این روزنامه
«همدلی» عاقبت کم‍پین «فرزندت کجاست» و ا رائه تصویرهای غیرواقعی از زندگی برخی از آقازاده‌ها را ارزیابی کرد به مناسبت سالگرد درگذشت بانوی غزل آزادی، سیمین بهبهانی بهار جاودان کوفی عنان، دبیر کل پیشین سازمان ملل متحد در هشتادسالگی درگذشت خداحافظی با آقای سازمان ملل کودتای 28 مرداد با نام شعبان جعفری گره خورد؛ از کودتا تا مرگ روشنفکر مثل «شعبون بی مخ»! «همدلی» عاقبت کم‍پین «فرزندت کجاست» و ا رائه تصویرهای غیرواقعی از زندگی برخی از آقازاده‌ها را ارزیابی کرد «همدلی» از شیوه‌های جدید خودکشی نوجوانان در کشور گزارش می‌دهد کُشتن خویشتن یا سُخره نیستی احمد توکلی: حکومت، موظف به دفاع از آزادی و استقلال رسانه‌هاست بازخوانی بینش سیاسی- اجتماعی محمد مصدق به بهانه سالروز کودتا 28 مرداد مردی که تاریخ را نوشت هرمز شریفیان مصدق‌السلطنه نه؛ «معتمدالمُلک» سایه ترکمنچای در قرارداد اردوگاه شهید باهنر زندگی در آلونک‌هایی که هیچ ندارد