چهار راه‌حل مشکل کمبود معلم

آموزش و پرورش می‌گوید با کمبود نیرو در درس تربیت بدنی مواجه است
آفتاب یزد-گروه اجتماعی: بحث کمبود نیرو در آموزش و پرورش و تعداد بالای نیرو‌های بازنشسته،‌ این وزارتخانه را با چالش‌هایی جدی روبه‌رو کرده است. چالشی که در صورت عدم‌جبران آن تاثیراتی منفی بر دانش‌آموزان خواهد گذاشت. حالا نیز نبود معلم برای برخی مقاطع و دروس مشکلاتی را بر سر راه مدارس و به تبع آن دانش‌آموزان قرار داده است. در این باره پیشتر اسفندیار چهاربند، رئیس مرکز برنامه‌ریزی، منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش گفته بود: «مهر۱۳۹۷ تعداد ۳۰۰هزار نفر کمبود نیروی انسانی خواهیم داشت.‌ 194 هزار نفر از این کمبود را از طریق ندادن نیرو به مدارس باید پشت سر گذاشت. همچنین با کمبود آموزگار در دوره ابتدایی امکان بازماندگی از تحصیل دانش‌آموزان وجود دارد و تا سال 1401 خروج نیرو از آموزش و پرورش خارج از عرف متداول است. در سال 97 حدود 65 هزار نفر مشمول بازنشستگی هستند که پیش بینی می‌کنیم 55 هزار بازنشسته شوند و اگر بدین صورت که تا امروز بوده واکنش نشان داده شود شدت کمبود نیرو تا سال 1399 آموزش و پرورش را از پا در می‌آورد.»

نیاز مدارس به ۴ هزار معلم تربیت بدنی دیگر


اولین نشانه‌های فقدان نیروی انسانی در این سازمان به تدریج در حال آشکار شدن است. چنانچه حالا گفته می‌شود آموزش و پرورش با کمبود نیرو در درس تربیت بدنی مدارس مواجه است. محمد جعفری، مدیرکل تربیت بدنی و فعالیت‌های ورزشی آموزش و پرورش در گفت‌وگو با ایلنا، در خصوص تامین نیروی مورد نیاز تربیت‌بدنی برای مدارس گفته است: «بعد از اینکه ستاد عالی گسترش و ارتقای فعالیت‌های تربیت بدنی و برنامه‌های دانش‌آموزی با اولویت مدارس دخترانه ابتدایی با حضور وزیر و معاونان وی تشکیل شد، دستورالعملی در این ستاد در خصوص تربیت مدرسان به استان‌ها ابلاغ و دوره‌هایی برای آنها در نظر گرفته شد. در این زمینه در بعضی از استان‌ها کار با قدرت و قوت شروع شده است.» وی ادامه داد:‌ «همچنین برای تامین نیروهای تربیت بدنی یک ستاد اجرایی در دفتر تربیت بدنی و فعالیت‌های ورزشی تشکیل دادیم که دارای سه کمیته تهیه و تدوین محتوا، کمیته‌ هماهنگی، برنامه ریزی و پیگیری امور و کمیته رسانه است.» جعفری با اشاره به اعتباراتی که برای تامین نیرو و آموزش مربیان تربیت بدنی ابلاغ شده است، گفت: «حدود ۵ میلیارد تومان در این زمینه به استان‌ها ابلاغ کردیم تا اهداف مربوط به آموزش صورت بگیرد. پس از این آموزش‌ یکی از اهداف مهم ما این است که بعد از اجرایی شدن طرح و به کارگیری نیروها، کارهای آنها به دقت پیگیری شود.» وی خاطرنشان کرد: «هدف ما از این آموزش‌ها فقط تامین نیرو به لحاظ تعداد نیست، بلکه می‌خواهیم معلمان حتی به خاطر سلامتی خودشان هم که شده آموزش ببینند یا حتی فراتر از این معلم در کلاس درس تخصصی به صورت تلفیقی عمل کنند به این شکل که در کلاس‌های درس ریاضی، علوم و... برخی دروس را با فعالیت‌های بدنی آموزش دهند.» او اظهار کرد: «در حال حاضر ۳۳ هزار معلم تربیت بدنی در کشور داریم که با توجه به استقرار پایه دوازدهم حدود ۴ هزار نیروی دیگر هم کم داریم.» جعفری در پاسخ به این سوال که از میان ۹۵۰۰ نیروی تامین شده از سوی دانشگاه فرهنگیان چند درصد از آنها برای معلمان تربیت بدنی در نظر گرفته شده‌اند، گفت: «طبق آمار حدود ۷۰۰معلم تربیت بدنی از میان ۹۵۰۰نیروی دانشگاه فرهنگیان فارغ التحصیل خواهند شد. همچنین حدود ۶۰۴ نفر نیز از طریق ماده ۲۸ در حوزه تربیت بدنی جذب آموزش و پرورش می‌شوند که در استان‌ها توزیع خواهند شد.»

رنج آموزش و پرورشی‌ها
برای بررسی بیشتر چالش کمبود نیروی انسانی در آموزش و پرورش و راه‌های برون‌رفت از این مشکل با یک کارشناس آموزش به گفت‌و‌گو پرداختیم. کاظم اکرمی در این باره به آفتاب یزد گفت: «این اتفاقات به علت این است که برنامه‌ریزی‌های دراز مدت در آموزش و پرورش کمتر است. اگرچه سند تحول برای آموزش وپرورش نوشته شده اما این سند ربطی به برنامه‌ریزی در مسائل اجرایی ندارد. کار برنامه‌ریزی درباره نیروی انسانی و تحولات این حوزه با توجه به تغییرات دائمی مسئولان وزارت آموزش و پرورش کمتر ملاحظه شده است.» او تاکید کرد: «همانگونه که مدیرکل تربیت بدنی و فعالیت‌های ورزشی آموزش و پرورش گفته‌اند در حال حاضر به دلیل تغییر ساختار به چهارهزار معلم نیاز داریم، بنده سال‌ها گفته و نوشته‌ام که جمعی از استادان علوم تربیتی، روانشناسی و جامعه‌شناسی که به وسیله اساتید رشته‌های مذکور انتخاب شده باشند باید بر کار وزرا نظارت کنند. اگر چنین دستگاه نظارتی بود آخرین وزیر دولت آقای احمدی نژاد در آموزش و پرورش ساختار را تغییر نمی‌داد که بعد از آن دولت، این همه مصیبت و رنج برای معلمان و وزارت آموزش و پرورش به وجود بیاورد.(البته قبل از این تغییر ساختار بنده در مجله چشم انداز ایران ده انتقاد به آن نوشتم اما کو گوش شنوا!) همچنین هر وزیری بدون اینکه بررسی کند چه اتفاقاتی خواهد افتاد فقط می‌خواهد مشکلات روزمره خود را حل کند دست به ایجاد تغییرات اینچنینی می‌زند. چنانکه دوره راهنمایی را بر می‌دارند و می‌گویند فقط دبستان و دبیرستان داریم.» اکرمی اظهار کرد: «اما حالا برای حل مشکل 4 راه‌حل وجود دارد. یک- استخدام و گزینش فارغ‌التحصیلان علوم تربیتی دانشگاه‌های کشور، البته اینها باید دوره‌هایی در روش تدریس و شیوه‌های تربیتی را ببینند. دو- مجلس محترم شورای اسلامی موافقت کند که بازنشستگی عده‌ای از معلمان مدتی به تاخیر بیفتد. سه- اکنون در ادارات کل آموزش ‌و پرورش استان‌ها بیش از 250 هزار نفر مشغول کار هستند که با بازتعریف وظایف اینها و ادغام برخی وظیفه‌ها در هم می‌توان تعداد قابل ملاحظه‌ای از آنان را از کادر اداری به مدارس انتقال داد. چهار: دانشگاه فرهنگیان باید با برنامه درازمدت درصدد باشد که نیازمندی‌های وزارت آموزش و پرورش را با توجه به تعداد بازنشستگانی که در آینده خواهیم داشت تامین کنند.»
بی‌انضباطی و تغییرات دائمی در وزارت آموزش و پرورش به یکی از دغدغه‌های اصلی معلمان و خانواده‌ها تبدیل شده اما باید توجه کرد که در صورت ادامه روند این بی‌ثباتی‌ها دود آن نه‌تنها به چشم یک یا دو بخش بلکه به چشم همه جامعه خواهد رفت.