روزنامه جهان صنعت
1397/05/25
ناتو و اروپا هم در امان نیستند
دولت ترکیه دیروز اعلام کرد از یک رشته کالاهای وارداتی از آمریکا تعرفه گمرکی بیشتری دریافت خواهد کرد. در فهرست اعلام‌شده در روزنامه رسمی ترکیه، اقلام متنوعی شامل برنج، خودرو، نوشابه‌های الکلی، زغال‌سنگ و نظایر آن دیده میشود. تعرفه‌های جدید برای خودروهای سواری به ۱۲۰ درصد، برای الکل به ۱۴۰ درصد و برای سیگار برگ آمریکایی به ۶۰ درصد افزایش پیدا کرده است.در پی انتشار این فهرست، معاون رییس‌جمهور ترکیه در توئیتر خود نوشت که افزایش تعرفه گمرکی در چارچوب اصل مقابله به مثل و به تلافی حملات اقتصادی آگاهانه ایالات متحده صورت گرفته است. ساعاتی پیش از آن رجب طیب اردوغان تلویحا هشدار داده بود که ممکن است کالاهای الکترونیکی ساخت آمریکا را تحریم کند.
دونالد ترامپ جمعه گذشته اعلام کرد تعرفه گمرکی بر واردات آهن و فولاد از ترکیه را افزایش داده است. ترامپ پیشتر اقداماتی را در جهت کاهش واردات فولاد و آلومینیوم از جمله از شماری از کشورهای غربی متحد ایالات متحده انجام داده است.
رییس‌جمهور آمریکا در جریان مبارزات انتخاباتی خود سیاست تجاری دروازه‌های باز ایالات متحده در مورد واردات برخی کالاها به خصوص فولاد را مورد انتقاد شدید قرار داده و آن را عامل ورشکستگی واحدهای تولیدی در آمریکا و بیکاری گسترده کارگران صنایع معرفی کرده بود. او گفته بود کشورهای صادرکننده فولاد به آمریکا به راه‌های مختلف از جمله سوبسید حمایتی از تولیدات خود و وضع تعرفه بر واردات از آمریکا، امتیازی نابرابر در این زمینه به دست آورده و صنایع آمریکا را به ورشکستگی کشانده‌اند.
دونالد ترامپ همچنین گفته صنایع اساسی فلزی به خصوص فولاد و آلومینیوم در ساخت اسلحه و تجهیزات نظامی کاربرد دارد و از میان رفتن این صنایع در آمریکا به خاطر فشار واردات به معنی وابستگی صنایع نظامی به خارج بوده و با امنیت ملی این کشور مغایرت دارد.
علاوه بر ملاحظات اقتصادی، روابط سیاسی بین ترکیه و کشورهای غربی از جمله ایالات متحده در چند سال اخیر به سردی گراییده است. کشورهای غربی ابراز نگرانی کرده‌اند که رجب طیب اردوغان که طی بیش از 15 سال گذشته در سمت‌های نخست‌وزیر و رییس‌جمهور قدرت را در ترکیه در دست داشته به تدریج موازین دموکراسی در آن کشور را نادیده می‌گیرد. به خصوص پس از بازداشت‌ها و پاکسازی‌های گسترده پس از کودتای نافرجام تابستان دو سال پیش و تغییرات اخیر در قانون اساسی، ناظران غربی هشدار داده‌اند که ممکن است ترکیه که زمانی به عنوان نمونه سازگاری اسلام و دموکراسی معرفی می‌شد، به سوی ایجاد یک حکومت خودکامه حرکت کند.
در حالی که ترکیه همچنان یکی از اعضای ناتو است روابط نظامی آن کشور با روسیه نیز باعث ناخرسندی کشورهای غربی و از جمله ایالات متحده شده است. همچنین ادامه بازداشت اندرو برانسون، کشیش آمریکایی به اتهام ارتباط با رهبران کودتای سال ۲۰۱۶ و رد درخواست آمریکا برای آزادی او روابط دو کشور را سرد کرده است.
دولت ترکیه برنامه‌ریزی این کودتا را به فتح‌الله گولن، روحانی مخالف رجب طیب اردوغان که مقیم آمریکاست نسبت داده و خواستار استرداد او بوده است اما آمریکا با این درخواست مخالفت کرده است. منتقدان رییس‌جمهور ترکیه از بازداشت اندرو برانسون به عنوان گروگانگیری نام برده و اردوغان را متهم کرده‌اند که به منظور وارد کردن فشار بر آمریکا جهت استرداد گولن، این کشیش آمریکایی را زندانی کرده است.
پس از آنکه رییس‌جمهور آمریکا مستقیما خواستار آزادی کشیش برانسون شد، دولت ترکیه وضعیت این شهروند آمریکایی را از زندان به حبس خانگی تغییر داد. در واکنش به این اقدام، دولت آمریکا وزرای کشور و دادگستری ترکیه را تحریم کرد و ترکیه نیز گفت متقابلا دو وزیر آمریکایی را تحریم کرده است.
نتایج اقتصادی بحران تجاری
در حالی که شرایط اقتصادی ترکیه از جمله تورم و ضعف نسبی اقتصاد آن کشور پس از چند سال رشد و ثبات قیمت و نگرانی از سیاست‌های پولی و مالی دولت اردوغان روند نزولی نرخ برابری لیر را از اوایل سال‌جاری به جریان انداخته بود، تصمیم دولت آمریکا به افزایش تعرفه گمرکی بر واردات فولاد و آلومینیوم از آن کشور در روز جمعه این روند را تسریع کرد.
ارزش دلار در برابر لیر که پنجشنبه گذشته کمتر از شش لیر بود، دوشنبه به نزدیک به هفت لیر افزایش یافت هر چند در معاملات سهشنبه گذشته، لیر در برابر دلار اندکی تقویت شد. کاهش ارزش پول ملی ترکیه بر نرخ برابری بر ارزش پول کشورهای رو به رشد نیز تاثیر گذاشته است و به عنوان مثال، روز گذشته ارزش روپیه هند در برابر دلار آمریکا کاهش قابل توجهی داشت.
همزمان نگرانی در مورد چشم‌انداز اقتصاد جهانی و هشدار بعضی از کارشناسان که نسبت به بروز محدودیت‌های تجاری در سطح جهانی و در نتیجه آن، کاهش رشد و بروز رکود، باعث توجه سرمایه‌گذاران به امنیت سرمایه خود شده که نتیجه آن، تبدیل ارزهای مختلف به دلار آمریکا به عنوان پول امن بوده است. در نتیجه ارزش دلار آمریکا در برابر اکثر ارزهای معتبر جهان سهشنبه گذشته افزایش یافت. در عین حال تقویت دلار به افزایش صادرات و کاهش واردات آمریکا و پیشبرد هدف دولت آن کشور برای گسترش تولید و افزایش اشتغال کمکی نمی‌کند.
همچنین رجب طیب اردوغان رییس‌جمهور ترکیه سهشنبه گذشته اعلام کرد که در اقدامی متقابل کالاهای الکترونیکی تولید آمریکا برای ورود به ترکیه تحریم میشود. وی با انتقاد از دو برابر شدن تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم تولید ترکیه به آمریکا توسط ترامپ گفت: بهتر از کالاهایی که با ارز از آمریکا وارد می‌کنیم، در داخل کشور تولید و صادر خواهیم کرد.
وی بیان کرد: دشمنی کردن با موفقیت ترکیه به عنوان هفدهمین اقتصاد دنیا که با احتساب شاخص قدرت خرید سیزدهمین اقتصاد دنیا به شمار می‌رود، با هیچ عقل و منطقی سازگار نیست. وی خطاب به مقامات آمریکایی اظهار کرد: اینها زمانی که در عرصه میدانی قادر به تحمیل خواسته‌های خود به ما نمی‌شوند، از دیپلماسی، نیروی نظامی و بی‌ثبات‌سازی در عرصه اجتماعی و سیاسی به عنوان سلاحی به منظور رسیدن به این اهداف استفاده می‌کنند.
رییس‌جمهور ترکیه با بیان اینکه بیشتر تولید و صادرات خواهیم کرد و انبار کردن کالاها هیچ معنایی ندارد، اضافه کرد: فرآیند موجود هزینه‌هایی برای ترکیه خواهد داشت اما بدون شک برای کسانی که این عملیات را هم ترتیب داده‌اند، هزینه‌بر خواهد بود.
همچنین سهشنبه گذشته تعدادی از شهروندان ترکیه در اقدامی خودجوش در پی بروز تنش با آمریکا و افزایش نرخ ارزهای خارجی، دلار آمریکا را آتش زده و تصاویر و ویدئوهای آن را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند. علاوه بر این پس از سخنرانی و موضع اردوغان مبنی بر تحریم کالاهای الکترونیک آمریکایی، تعدادی از اعضای حزب حاکم عدالت و توسعه گوشی‌های تلفن آیفون خود را با چکش و اجسام سخت خرد کرده و تصاویر و ویدئوهای آن را در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشتند. در بازار ترکیه نرخ ارز دلار از اول سال‌جاری میلادی 84 درصد و نرخ یورو نیز 74 درصد افزایش یافته است.
پشتیبانی روسیه از ترکیه در مناقشه با آمریکا
روسیه و ترکیه خود را قربانی تحریم‌هایی می‌دانند که آمریکا علیه این دو کشور اعمال کرده و هر دو آن را ناعادلانه می‌خوانند. بر این اساس دور از انتظار نیست که وزرای خارجه ترکیه و روسیه همصدا این تحریم‌ها را محکوم کنند.
وزیر خارجه ترکیه سهشنبه گذشته پس از دیدار با همتای روس خود تاکید کرد: دوران تحریم‌ها باید به پایان برسد. او افزود: اگر آمریکا بخواهد همچنان کشوری قابل احترام باشد باید از این رفتارها دست بردارد. چاوش‌اوغلو در نشست خبری مشترک با سرگئی لاوروف با تاکید بر اهمیت ثبات و استحکام قدرت اقتصادی ترکیه برای اروپا هشدار داد که تحریم‌هایی که آمریکا علیه این کشور اعمال کرده ممکن است در آینده شامل یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز بشود.
به گزارش دویچه‌وله، وزیر خارجه روسیه نیز در این نشست خبری که در آنکارا برگزار شد تحریم‌های ایالات متحده را غیرقانونی و فاقد مشروعیت خواند و تصریح کرد: این‌گونه سیاست‌ها برای مدت طولانی پایدار نخواهند بود. لاوروف ایالات متحده را متهم کرد که با اعمال تحریم علیه ترکیه و روسیه تلاش می‌کند در بازار تجارت جهانی به شکل ناعادلانه برای خود مزیت کسب کند. او افزود: خواست آمریکا این است که در مناسبات بین‌المللی بدون نظرخواهی از دیگر کشورها حرف اول را بزند.
آمریکا در روزهای گذشته سیاست‌های سختگیرانه علیه مسکو و آنکارا را تشدید کرد. واشنگتن پیش از این در واکنش به ادامه بازداشت اندرو برانسون، کشیش آمریکایی، دو عضو کابینه دولت ترکیه را تحریم کرده بود.
هشدار مسکو درباره پیامدهای جنگ تجاری
تحریم‌های آمریکا علیه روسیه قرار است از هفته آینده (۲۲ آگوست) اجرایی شوند. دولت روسیه هشدار داده این تحریم‌ها آغاز یک جنگ تجاری با پیامدهای غیرقابل پیش‌بینی خواهند بود. سرگئی لاوروف واشنگتن را به سوءاستفاده از موقعیت دلار در بازار جهانی متهم کرد و خواستار استفاده از پول ملی کشورها در مبادلات دوجانبه شد.
وزارت خارجه روسیه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده وضعیت سوریه و پاکسازی منطقه ادلب، به عنوان آخرین پایگاه گروه‌های تروریستی در این کشور از دیگر مسائل مورد مذاکره در دیدار چاوش‌اوغلو و سرگئی لاوروف بوده است. وزرای خارجه ترکیه و روسیه همچنین مقدمات دیداری در سطح عالی و در مورد سوریه را فراهم کرده‌اند که قرار است هفتم سپتامبر با حضور مقامات این دو کشور و نمایندگانی از آلمان و فرانسه در آنکارا برگزار شود.
یک روزنامه آلمانی بحران مالی و سیاسی در ترکیه و پیامد مناقشات اخیر بین واشنگتن-آنکارا را خطری برای ائتلاف نظامی ناتو و اتحادیه اروپا ارزیابی و تاکید کرد که اروپا باید بدون آمریکا با این مساله مواجه شود و آن را حل کند.
روزنامه راینیشن‌پست آلمان در مطلبی بحران مالی و سقوط ارزش لیر در ترکیه را تهدیدی برای ناتو و اروپا و همچنین جهان غرب دانسته و نوشت: در مناقشات بین آمریکا و ترکیه موضوعاتی فراتر از تنها تحریم‌های اقتصادی و یک ارز در معرض خطر مطرح است که البته همین هم به اندازه کافی دراماتیک است. در این رویارویی بین شرکای نابرابر همچنین یک شرایط شکننده و متزلزل جهانی نمود می‌کند. ترکیه به یک انبار باروت تبدیل شده است.
نویسنده در ادامه نوشت که ناتو از هیچ مکانیسمی برخوردار نیست تا چنین مناقشاتی در بین شرکا را حل کند. بسیاری از ارزش‌ها و علایق مشترک در این ائتلاف نظامی به نظر در این شرایط بحران توهم به نظر می‌رسد. همچنان در این اوضاع تنها جای این امیدواری وجود دارد که هدف واقعی ناتو یعنی وعده امنیت متقابل در این شرایط در مرحله آزمون قرار نگیرد.
اروپا در هر حال در ارتباط با ترکیه مات و مبهوت و مستاصل مانده است. اینکه مناسبات طرفین تا این اندازه بد است و مذاکرت عضویت آنکارا در اتحادیه اروپا تقریبا شکست خورده است تنها مقصرش آنکارا نیست. سال‌هاست اروپا ترکیه را در مساله عضویت در اتحادیه اروپا معطل نگه داشته است. این مذاکرات هرگز واقعا عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا را هدف قرار نداده بود بلکه بیشتر بر مساله مشارکت تاکید داشت که در گذشته هم وجود داشت. اگر ما بخواهیم صادقانه سخن بگوییم این تنها مناسبات تجاری و توافق پناهندگان با اتحادیه اروپاست که آنکارا و بروکسل را با هم مرتبط نگه داشته است. حالا ترکیه به صورت اساسی تغییر جهت می‌دهد. این تغییر جهت ترکیه برای اروپا و ناتو همراه با مسائل و عواقبی است.
از نظر سیاست داخلی، ترکیه بیشتر در مسیر یک نظام استبدادی در حال حرکت است که آن را بیشتر از اروپا دور می‌کند. در عرصه سیاست خارجی هم روسیه به شریک استراتژیک و منطقه آسیایی به عنوان شریک تجاری ترکیه تبدیل میشود. ترکیه مدت طولانی است که همچنین برای ناتو یک شریک دشوار است. به خصوص در جنگ سوریه اختلاف منافع و علایق فراوانی بین این دو وجود دارد. در حالی که آمریکا با کمک کردها داعش در سوریه را سرکوب می‌کند اما ترکیه با گروه‌های کرد در سوریه می‌جنگد و خواهان سرکوب آنهاست. درگیری این دو کشور ناتو در شمال سوریه بسیار خطرناک است.
در چنین شرایطی اروپاییان باز هم خود را مانند اغلب موارد در نقش بازیگران درمانده نشان می‌دهند اما ترکیه همچنان برای اروپا یک شریک مرکزی باقی می‌ماند. البته ترکیه برای آلمان شریک تجاری بزرگی محسوب نمی‌شود اما بانک‌های بزرگ در اسپانیا، ایتالیا و فرانسه می‌توانند در صورت شکست مالی ترکیه در تنگنا قرار گیرند.
نویسنده در ادامه نوشت: اگر ترکیه به عنوان یک متحد نظامی راهبردی از دست برود، درگیری‌های خاورمیانه به مرزهای اروپا نزدیک میشود و رییس‌جمهور روسیه به هدف خود برای در هم شکستن ائتلاف غربی نزدیک‌تر میشود. نه‌تنها اروپا بلکه ناتو باید علاقه زیادی به یک ترکیه پایدار داشته باشند. در اینجا دیدگاه رییس‌جمهور آمریکا کافی و مهم نیست. اروپاییان باید مساله بحران ترکیه را بدون متحد خود ایالات متحده حل کرده و با آن مواجه شوند. به گفته بسیاری از تحلیلگران بحران اقتصادی در ترکیه همچنین می‌تواند تاثیرات منفی بر اقتصاد اتحادیه اروپا داشته باشد.
سایر اخبار این روزنامه
دادستان کل کشور در همایش مقابله با جرائم مالی در فضای مجازی :
جامعه پزشکی ایران عاجز از درمان محمد عبادی
ناتو و اروپا هم در امان نیستند
نامه مجمع ناشران انقلاب به کمیسیون فرهنگی مجلس؛
مقام مسوول سازمان هواپیمایی تشریح کرد
4000 بیمار روانی و عفونی کارتن‌خواب در تهران
محصولات با ارز رسمی در بورس کالا عرضه نشود
افزایش ۳۷ درصدی قیمت مسکن در تهران
دستور ارزانی دلار صادر شد!
یک مصاحبه خوب!
اقتصاد رفاقتی را جمع کنید
پس از 20 سال حدود 30 درصد از مسائل حل شده است
انتقاد کارشناسان از سیاست‌های دولت در حمایت از تولید
بررسی ممنوعیت خروج 5 قلم کالا از کشور
آموزش، جایگزین فیلترینگ
حسین راغفر، اقتصاددان در گفت‌وگو با جامعه ایرانی:
توقف ساخت نیروگاه ۵۷۰ میلیون یورویی در ایران
حکم قطعی غلامحسین کرباسچی صادر شد
بالاترین میزان نظارت نیز مانع فساد نمی‌شود
