جنگ آب، بیخ گوش

دانش پور- معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست معتقد است که ما برای آن که بتوانیم از جنگ آب نجات پیدا کنیم به 5 سال زمان نیاز داریم . اما این که قرار است چه برنامه هایی برای همین 5 سال اجرایی شود تا شاید بتوانیم مشکل بحران آب را طی این مدت حل کنیم خیلی شفاف و مشخص نیست و این موضوعی است که یک کارشناس حوزه آب و استاد دانشگاه بر آن تاکید می کند.درباره این موضوع معاون محیط ‌زیست انسانی و مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه خاطرنشان کرد: برای حل مشکل آب در کشور اصلا زمان زیادی نداریم وقتی به جایی برسیم که مسئله حل نشود جابه‌جایی جمعیت به وجود می‌آید برای مثال اگر نتوانیم کاری کنیم قطعا در زابل این اتفاق می‌افتد چون امسال 3درصد پارسال آب وارد این شهر شده است . همین اتفاق در سال 1341 رخ داد و جابه‌جایی جمعیت به سمت گرگان رخ داد. برداشت خودم برای زمانی که برای حل مسئله داریم روی 5 سال است. وی توضیح داد: اکنون در سال چیزی بین 15 تا 20میلیون مترمکعب از منابع آب تجدیدپذیر ما کم می‌شود، اکنون 80میلیارد داریم که ته مخزن آن هم لجن و آب شور است به همین دلیل می‌گویم 5 سال. اگر در این 5 سال مسئله را حل کنیم که موفق شده‌ایم. اما اگر چنین اتفاقی نیفتد دیگر باید به آسمان نگاه کنیم، اگر باران آمد آب داریم، اگر باران نیاید جمعیت جابه‌جا می‌شود و شرایط به سمتی می‌رود که دیگر جمعیت زیادی در اردبیل و شمال زندگی کنند. احتمال جنگ آب وی درباره احتمال جنگ آب هم خاطرنشان کرد: جنگ آب الان هم رخ داده! برای مثال در اصفهان چندین بار منابع آب را منفجر کردند پس جنگ یعنی چه؟ الان در خوزستان دارند برنج می‌کارند و کسانی هم که این کار را می‌کنند کلاشینکف دارند یعنی اگر بگویید به آن‌ها آب نمی‌دهند یک نفر با اسلحه روبه روی تان قرار می‌گیرد! تنش و منازعات بر سر آب در کشور ما مدتی است شروع شده و چون ما موضوع را امنیتی دیدیم اسم آن را بحران گذاشتیم، اما این موضوعات فراتر از بحران است. طرح فرصت 5 ساله برای حل بحران آب در کشور در حالی توسط معاون محیط زیست مطرح شده است که به اعتقاد یک استاد دانشگاه و متخصص منابع آب کشور ، مبنای محاسبه  5 سال در این حوزه مشخص نیست . عبدالرسول  تلوری در گفت وگو با خراسان توضیح داد: به نظر می رسد برای محاسبه این 5 سال، ابتدا درصدی که طی مدت دو، سه سال به صورت سالانه از مجموع آب قابل دسترس کم شده را محاسبه می کنیم و با معکوس  کردن همین روند گفته شده   احتمالا پس از 5 سال مجدد به شرایط قبلی برمی گردیم، اما من برای طرح این عدد مبنای علمی پیدا نکرده ام . وی افزود: به هر صورت نکته مهم این است که طی این 5 سال چه برنامه هایی قرار است اجرا شود و آیا می خواهیم با همین آب موجود ، روند کاهشی برنامه ریزی مصرف ، ایجاد بازیافت و بازچرخانی آب؛ استفاده از آب شیرین کن ها و شوری زدایی یا از طریق سیاست گذاری و استفاده از تکنولوژی های جدید عمل کنیم . به هر حال وقتی صحبت از 5 سال می شود باید از برنامه ریزی ها و مسائل مختلف اعم از حقوقی، سیاسی، تبلیغات اجتماعی که منجر به کم مصرف کردن و ورود یا ایجاد تکنولوژی بازچرخانی آب  و  تامین مابه التفاوت کسری آب هم می شود  سخن گفت اما لااقل من ندیدم که از چنین برنامه هایی صحبت شود. می توان امیدوار بود اگر... وی در پاسخ به این سوال که با اجرای این برنامه ها آیا می توان امیدوار بود که طی 5 سال بحران آب حل شود، گفت: بله این امکان وجود دارد همان طور که خیلی از کشورها این کار را انجام دادند اما قطعا این کار باید با بررسی دقیق و با توجه به اطلاعاتی که در کشور وجود دارد صورت گیرد نه با بحث های احساسی. این استاد دانشگاه درباره موضوع جنگ آب هم تاکید کرد:  مسئله جنگ آب از خیلی سالیان پیش مطرح بوده به نحوی که بحث آب به اندازه ای جدی و مهم است که در هر کشوری ممکن است ایالت ها  با  همدیگر یا در ایران استان ها با همدیگر یا در روستاها ساکنان حوزه های پایین دست و بالادست اختلاف پیدا کنند . به عنوان مثال می توان به ایالات متحده آمریکا اشاره کرد که در آن ایالت ها راجع به منابع آبی قوانینی را دارند تا حق همدیگر را نخورند یا  در کشور ما استان های بالادستی درباره مصرف آب به استان های پایین دستی اعتراض دارند همین اعتراضات ممکن است که به منازعات کلی منجر شود. تلوری گفت: نمونه اش بلایی است که در بحث دجله و فرات، ترکیه سر عراق آورد یا افغانستان بر سر سیستان آورد. شاید حتی اکنون در ظاهر مسائل خیلی پررنگ نباشد اما جنگ ها معمولا از منازعات و اختلافات کوچک شروع می شود .