بورس کالا از خواب بیدار شد !

هادی مومنی- بورس کالا بالاخره بعد از شکل‌گیری اعتراض‌های متعدد در خصوص شیوه‌های قیمت‌گذاری و عرضه محصولات به خصوصی در حوزه پتروشیمی، مقاطع و ورق‌های فولادی با ارز دولتی و تفاوت قیمت آن با ارز در بازار آزاد یا ثانویه در نظر دارد شیوه‌های جاری را تغییر دهد. این اتفاق که باید زودتر از این در تالار نقره‌ای شکل می‌گرفت در حال حاضر تنها در حد یک پیشنهاد از سوی مدیرعامل بورس کالا مطرح شده و هنوز زمان اجرایی شدن آن مشخص نیست و همه چیز در هاله‌ای از ابهام فرو رفته است. در حال حاضر بسیاری از خریداران محصولات پتروشیمی، مقاطع و ورق‌های فولادی با خرید این کالاها با ارز دولتی و فروش آن به چندین برابر با ارز بازار آزاد در خارج از بورس در چند ماه اخیر علاوه بر اینکه به سودهای کلانی دست پیدا کرده‌اند از سوی‌ دیگر باعث برهم ریخته شدن ساختار عرضه و تقاضا بر مبنای عادلانه قیمت‌ها شده‌اند که از مدت‌ها پیش تا به امروز اعتراض‌های زیادی را از سوی فعالان این بازار به همراه داشته‌اند. ظاهرا مقامات تصمیم‌گیر در این بورس به این نتیجه رسیده‌اند که برای عمیق‌تر نشدن این بحران و شکل‌گیری یک چالش تمام‌عیار شیوه فعلی را تغییر دهند و ارائه بسته جدید ارزی نیز بهانه خوبی برای تغییر روش‌های جاری عنوان شده است.
پیشنهاد نفر نخست تالار نقره‌ای
در این ارتباط مدیر عامل بورس کالا با اشاره به سیاست جدید ارزی دولت گفت: قیمت‌گذاری در بورس کالا بر اساس ارز مرجع کالاهای اساسی و ایجاد محدودیت در کشف قیمت کالاهای واسطه‌ای باید همراه با سیاست‌های جدید تغییر کند. حامد سلطانی‌نژاد گفت: سیاست محدود‌سازی قیمت‌ها در بورس کالا به صورت مصنوعی کمک چندانی به وضعیت بازار نمی‌کند و تنها باعث می‌شود فرصت‌های آربیتراژی زمینه برخی سوءاستفاده‌ها را فراهم کند. وی ادامه داد: در مورد کالاهای مختلف از جمله محصولات پتروشیمی، مقاطع و ورق‌های فولادی علیرغم اینکه تولید‌کنندگان قیمت‌هایی پایین‌تر از قیمت‌های جهانی را در بورس کالا به عنوان قیمت پایه پذیرفتند، کنترل قیمت کالاهای واسطه‌ای به کنترل قیمت کالاهای مصرفی منجر نشده است و تنها فرصت‌های آربیتراژی را برای برخی از افرادی که تولید‌کننده‌نما هستند ایجاد کرد. مدیرعامل بورس کالا ادامه داد: اکنون که دولت در سیاست جدید ارزی خود فقط ۲۵ کالای اساسی را مشمول دریافت ارز رسمی کرده می‌توانیم سیاست تعیین قیمت‌های پایه محصولات و سقف رقابت در بورس کالا بر اساس سیاست جدید ارزی تغییر کرده و کالاها به قیمت واقعی خود به فروش برسد. وی با اشاره به جلسه روز گذشته فعالان بازار پتروشیمی افزود: در جلسه روز گذشته که با حضور وزرای صمت و نفت و صنایع بالا‌دستی، انجمن‌های پایین‌دستی پتروشیمی و همچنین فعالان صنایع لبنی، آب معدنی و آشامیدنی، نساجی و سایر فعالان بازار پتروشیمی تشکیل شد، صنایع پایین‌دستی تضمین کردند که در صورت آزادسازی نرخ ارز مینای قیمت‌های پایه، شاهد رشد ناگهانی و افزایش هیجانی در بازار کالاهای نهایی نباشیم. وی در پایان گفت: سامانه بهین‌یاب که مبنای تخصیص سهمیه به خریداران محصولات پتروشیمی از بورس است نیازمند اصلاحاتی است که پیشنهاد ما برای بهبود آن ملاک قرار دادن مواردی همچون خریدهای سال‌های گذشته، کنترل لیست بیمه کارکنان و کنترل مصرف برق واحد تولیدی است که بهبود نسبی در تشخیص خریداران واقعی و تخصیص سهمیه‌های خرید ایجاد خواهد کرد.
ریشه‌های فساد
در اغلب مواقع نتایج قیمت‌گذاری دستوری به‌عنوان یک سیاست اقتصادی نتایج مطلوبی نداشته و همه می‌دانیم که با قیمت‌گذاری دستوری فساد ایجاد می‌شود. قیمت‌گذاری دستوری، علاوه بر اینکه باعث برهم خوردن نظم و تعادل بازار می‌شود، به شدت بازار را دچار تنش‌های فراوان می‌کند و با توجه به عملکرد بورس کالا به‌عنوان بازاری شفاف در کشور، نیازی به قیمت‌گذاری دستوری نیست و قیمت‌ها در بورس کالا و در مقابل دیدگان مسوولان می‌تواند نظارت و تنظیم شود. امیر تقی‌خان‌تجریشی‌ گفت: در اغلب مواقع قیمت‌گذاری دستوری به‌عنوان یک سیاست اقتصادی نتایج مطلوبی نداشته و همه می‌دانیم که با قیمت‌گذاری دستوری فساد ایجاد می‌شود. مدیرعامل سرمایه‌گذاری صنعت و معدن، با بیان اینکه در اجرای سیاست قیمت‌گذاری دستوری تقاضا زیاد و عرضه کم و در تخصیص فساد ایجاد می‌شود، گفت: همین موضوع باعث ایجاد اختلال در عملکرد بورس کالاست. امیر تقی‌خان‌تجریشی، ادامه داد: همه می‌دانند که در این نوع سیاست‌ها اشتباهاتی پیش می‌آید و ما بارها و بارها نتایج منفی آن را تجربه کرده ایم. مدیرعامل سرمایه‌گذاری صنعت و معدن، تاکید کرد: اگر قرار بود قیمت‌گذاری دستوری باشد چرا بورس درست کرده ایم؟ باید حتی در این زمینه به علمای دین مراجعه کنیم! شاید این نوع سیاست اقتصادی از نظر شرعی هم ایراد داشته باشد. این نوع سیاست در بیشتر مواقع با فساد همراه است. این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به نقش و اهمیت بورس کالا در قیمت‌گذاری افزود: فکر می‌کنم بورس کالا به روشنی و بدون هیچ مشکلی فعالیت می‌کند و قیمت‌گذاری دستوری با وجود بورس کالا موضوع اشتباهی است. این بورس است که میزان واقعی عرضه و تقاضا و قیمت تعادلی را نشان می‌دهد ولی با قیمت‌گذاری دستوری قطعا کارکرد واقعی آن را مختل می‌کنیم.
سایر اخبار این روزنامه
العبادی: نگفتیم به تحریم‌های اقتصادی علیه ایران پایبند هستیم پاسخ معاون دادستان به وزیر ارتباطات: حمایت کمیسیون اقتصادی مجلس از طرح «مالیات بر عایدی مسکن» رقابت ایران و عربستان برای جذب مشتریان نفتی 5 سال زندگی پر فراز و نشیب تلگرام در ایران واکنش معاون گردشگری کشور به کندی آماده‌سازی «همدان ۲۰۱۸» گزارش نشست «ف مثل فوتبال، ف مثل فقر، ف مثل فریاد» بازی‌های آسیایی ۲۰۱۸ - جاکارتا فرزندان بیکار و خانه‌نشین مسوولان! کمپین‌های جدید! ابتکار رییس سازمان توسعه تجارت برای دور زدن تحریم‌ها؛ نظامی‌گری ترامپ تهدیدی برای جهان بورس کالا از خواب بیدار شد ! ثبت سفارش 250 میلیارد دلاری در 4 ماهه 97 ! ابهام در کارایی سامانه نیما احمدی‌نژاد و کمک به روحانی اردوغان‌ ترکیه را به کجا می‌برد دولت الکترونیک با حذف بسترهای آن در جامعه؟! تناقض‌گویی به جای شفاف‌سازی رییس‌جمهور ترکیه: محصولات الکترونیکی آمریکا را تحریم می‌کنیم حمله تروریستی مقابل پارلمان بریتانیا