فراکسیون امید از آرمان تا عمل

نیکنام ببری *- با گذشت بیش از دو سال از آغاز به کار مجلس دهم، شاید یکی از مهم ترین پرسش های افکار عمومی داخل و اهل نخبگان، کارایی و کارامدی نمایندگان مجلس در مدیریت و هوشمند سازی چالش ها و تهدیدات اجتماعی و اقتصادی کشور است. بی شک در این میان نگاهها به لیست امید و به اصطلاح فراکسیون امید بیش از سایرین است. راهیابی هر سی کاندیدای حاضر در لیست امید به رهبری دکتر محمد رضا عارف، امید ها و انتظارات را در میان عامه مردم نسبت به اثربخشی و اثرگذاری این طیف در نهاد پارلمان در برون رفت از چالش های اساسی کشور بیشتر کرد. انتظارت در چند سطح قابل بررسی است. نخست اینکه فراکسیون امید، نهاد مجلس را به جایگاه واقعی خود که مطابق فرمایشات حضرت امام رضوان الله تعالی علیه که مجلس را در راس امور کشور می دانستند؛ بازگرداند. واقعیت این است که نهاد پارلمان طی دوره های اخیر در کشور دچار روزمرگی و انفعال شده است. نبود راهبرد ها و سیاستهای مشخص و از سوی دیگر فقدان هماهنگی میان رویکرد های داخلی و بین الملل میان این قوه با قوه مجریه، باعث شده بود که نهاد پارلمان از رسالت اصلی اش که نظارت و قانونگذاری بر امور کلان کشور است دور گردد. نکته دوم در ابتکار عمل و پیشگامی قوه مقننه در حل چالش های کشور بود. بحران های زیست محیطی، چالش فقر، بیکاری و این قبیل چالش در کشور بیداد می کند و بی گمان حل این مشکلات نیازمند طرح های ابتکاری و نوگرایانه مجلس است.
حال با عطف به این دو محور کارنامه فراکسیون امید به عنوان یکی از مهم ترین و بزرگترین فراکسیون های حاضر در مجلس را مورد سنجش قرار می دهیم. آنچه که بیش از هر چیز به ذهن متبادر می‌شود اینکه این فراکسیون بایستی با توجه به پیروزی قاطع در انتخابات استان تهران، پیشگام در مجلس باشد. تجربه مجالس گذشته نشان داده که نماینده های حوزه های انتخابیه شهرستان ها عموما کمتر دغدغه سیاسی و ملی دارند و بیشتر نگاه و راهبردشان متوجه مسائل و چالش های حوزه انتخابیه شان است. در برابر نمایندگان استان تهران به خاطر مواجهه کمتر با طیف مردم، از وقت و انرژی آزاد تری نسبت به نمایندگان شهرستان جهت پرداختن به موضوعات کلان سیاسی و حاد کشور دارند. البته ذکر این نکته به این مفهوم نیست که نمایندگان شهرستان ها دغدغه ملی و سیاسی ندارند، مقصود آن است که این طیف از نمایندگان محترم به خاطر درگیری بیشتر با حوزه انتخابیه شان و وجود چالش های ابتدایی همچون مسکن، اب آشامیدنی و طیفی از این موارد، فرصت و انرژی لازم برای پرداختن به دیگر موضوعات را ندارند. از این رو انتظارت از نمایندگان استان تهران به مراتب در موضوعات مهم کشور بیشتر از سایرین است. حال این نکته را باید به فضای انتخاباتی مجلس دهم پیوند داد که این دوره به کل فضا کاملا حالت تشکیلاتی به خود گرفت و همه کاندیدای حاضر در لیست امید به دورن پارلمان راه یافتند.طبیعتا این مسئله انتظارات را نسبت به حضور فعال این طیف از نمایندگان در رفع چالش های کشور دو چندان کرد.
شوربختانه در صحنه عمل نه تنها شاهد اثرگذاری و جدیت معنادار این طیف نیسیتم بلکه به انحا مختلف نظاره گر گسستگی، انفعال و فقدان راهبرد ها در این فراکسیون هستیم. اولین مسئله و نکته ای که ناکارامدی این طیف را نشان می دهد اینکه اعضای فراکسیون امید تاکنون نطق و بیاناتی محکم و قاطع در رابطه با چالش های مهم کشور نداشته اند. دکتر عارف که رهبری این جریان را برعهده دارد، کمتر نشانی از ایشان در تریبون های مجلس است. جای تعجب در اینجاست که حتی در بسیاری از مواقع که کشور دچار مشکلات و بحران های آشکار و عیان شد، هیچ صدا رسایی از این طیف برای رفع این مشکلات شنیده نشده است. از فراکسیون امید که از نام اش هویداست که انتظار می رود طرح های نو برای برون رفت از چالش های کشور ارائه شود، تاکنون هیچ متن و محتوایی عمیق و راهبردی از درون این فراکسیون تولید نشده است. سکوت همراه با تایید اعضای این فراکسیون نسبت به برخی طرح ها همچون افزایش تعداد نمایندگان مجلس در دوره آتی نشانگر فقدان راهبرد نگری در میان اعضای فراکسیون است.در شرایطی که همه تاکیدات از سوی اعضای ارشد نظام بر چابک سازی دولت و قوای سه گانه است، افزایش بیست نفر به تعداد نمایندگان حاضر، پیامدی جزء ایجاد هزینه های اضافی بر روی دوش دولت ندارد. ای کاش نمایندگان محترم به جای تلاش برای افزایش تعداد نمایندها، عملکرد و کارایی همین تعداد نماینده حاضر را مورد بررسی قرار دهند و اینکه ایا واقعا امروز ریشه مشکلات در مجلس در کمبود افراد است یا در فقدان راهبرد و آینده نگری؟
در بحث انتخاب وزرا و استیضاح ها، فراکسیون امید به نسبت از دیگر فراکسیون های حاضر بی رمق تر بوده و هست. در همین مورد اخیر استیضاح که باعث برکناری دکتر ربیعی از قطار دولت شد، فراکسیون امید در حاشیه قرار داشت. انتظار بر این بود که دکتر ربیعی با عطف جایگاهش در دولت مورد حمایت این جریان قرار گیرد، اما در عمل شاهد عدم انسجام این جریان و ناهماهنگی ها هستیم. نکته مهم تر در اینجاست که در ایامی که کشور دچار بحران بی سابقه ارز، طلا و پدیده ترامپ است، آیا اولویت وزارت کار و تعاون اجتماعی است؟ این بسی جای تعجب است که در این بحبوحه نمایندگان محترم مجلس به جای اینکه با حوزه وزارتخانه های مربوطه همچون، وزارت اقتصاد و دارایی، صنعت و معدن که ارتباط نزدیک تر و مستقیم تر با حوزه معیشتی و اقتصادی مردم دارند؛وارد بحث و گفت و گوهای جدی شوند، به ناگاه پای وزیر رفاه به میدان باز می شود. شائبه ها به این مسئله زمانی بیشتر می شود که نمایندگان مخالف محترم مسئولیت و راهبری اصلی سیاست های اقتصاد مقاومتی را بر دوش این وزارت خانه قرار میدهند در حالی که به نسبت جایگاه، وزارت تعاون در جایگاههای پایین تری قرار دارد. نقش وزارتخانه های صنعتی و تجاری به مراتب در تحقق اقتصادی مقاومتی بیشتر از رفاه و تعاون است. از منظری این وزارت خانه مکمل آنهاست. مقصود این نوشتار حمایت از وزارت خانه ای در برابر دیگری نیست اما بحث اهم و مهم است. فراکسیون امید باید به طور اساسی در این موضوعات ورود پیدا کند و با تشریح مسائل و چالش های فوری کشور اجازه ندهد موضوعات و مسائل فرعی، بحران های اصلی از محور کار خارج شود.
*کارشناس مسائل سیاسی