روزنامه جهان صنعت
1397/05/22
مغایرت وعده حمایتی وزیر صنعت با سیاست ارزی دولت
گروه صنعت- وضع تولید از مرز بحران گذشته است؛ صنعتی که زمانی برای خود برو بیایی داشت و از تمام توان خود برای ایستادن در مقابل توفان‌های جنگ و تحریم استفاده می‌کرد اکنون باید در برابر تحریم‌های داخلی ایستادگی کند که این رنج بسیار بزرگی است چراکه با تمام ظرفیت‌های موجود در کشور برای بهره‌برداری، باید چشم به یاری دولت و مردم باشد که به روزهای اوج خود بازگردد. سال‌‌هاست دولتمردان به حمایت از تولید خیز برداشته و با وعده این بخش استراتژی را سر پا نگه داشته‌اند ولی متاسفانه در شرایطی که همه جا بانگ حمایت از تولید و کالای ایرانی سر داده شده تولیدکنندگان در حال دست و پنجه نرم کردن با مشکلات اقتصادی عدیده‌ای هستند؛ مشکلات تامین ارز، تغییر سیاست‌های گمرکی و عدم ثبات در فرآیند ثبت سفارش کالا از این دست مشکلات هستند که تاکنون هیچ تدبیری برای رفع آنها اندیشیده نشده و ادامه فعالیت‌های تولیدی را در کشور با اما و اگرهای زیادی مواجه کرده است.مسائل تولید، عدم ثبات سیاست‌های ارزی در نحوه تخصیص ارز با قیمت دولتی یا ثبت سفارش‌های جدید، شرکت‌های تولیدی را با مشکلات جدی در تامین مواد اولیه روبه‌رو کرده است که ادامه این روند، تعطیلی کارگاه‌ها و کارخانه‌ها را در کشور به دنبال دارد.
در این برهه از زمان صنعتگران و تولیدکنندگان تنها نظاره‌گر تعطیلی واحدهای صنعتی هستند و دیگر رمقی برای ایستادگی ندارند.
حمایت از تولید داخلی با چه ارزی
حسین راغفر استاد دانشگاه الزهرا اظهار داشت: کاهش قیمت‌های اخیر در بازار ربطی به انتظارات مردم ندارد چون جریانات مشکوکی قیمت ارز را بدون اینکه بازاری وجود داشته باشد 12 تومان کرده بودند، همان‌ها نیز این قیمت را کاهش داده‌اند تا نشان دهند که سیاست‌های جدید بانک مرکزی تاثیرات مثبتی داشته است. در واقع اینها به دنبال تثبیت نرخ ارز روی 9 هزار تومان هستند.
وی در مورد اهداف انتشار نامه اخیر اقتصاددانان به دولت گفت: هدف از انتشار این نامه ارائه یک بسته سیاستی به دولت و حاکمیت است و ضمنا روشن کردن عوامل اصلی نابسامانی و چگونگی مقابله با این عوامل. اگرچه به دلیل محدودیت فضا نتوانستیم جزئیات مسائل را باز کنیم ولی این امکان وجود دارد که این مشکلات با جزییات مشروح‌تری نیز ارائه شود.
راغفر درباره ارز 9هزار تومانی مورد اشاره گفت: این نرخ موجب تعطیلی کامل تولیدکنندگان داخلی خواهد شد چون بسیاری از نهاده‌های بخش عمومی از طریق واردات تامین میشود و با این قیمت‌ها نیازهای بخش تولید واقعی دیده نخواهد شد. البته در این سیاست تعمد آشکار در راستای تخریب اقتصاد و اتلاف منابع ملی برای فعالیت‌های نامولد است که به نوعی هم‌داستانی و هم‌راستایی با توطئه‌های خارجی است.
وی ادامه داد: البته این سعی وجود دارد تا گفته شود که سیاست‌های به اصطلاح بازار آزاد می‌تواند مشکلات کشور را حل کند در حالی که نهادهای لازم مستقر نشده و چیزی محقق نشده است.وی تصریح کرد: همه این مشکلات و فضاحت‌هایی که در کشور اتفاق افتاده است به اسم خصوصی‌سازی و مانند این مفاهیم صورت گرفته است تا گروه‌های مافیایی که مشکل اصلی کشور هستند پشت این مفاهیم پنهان شوند منتها در قالب بنگاه‌های خصولتی که نه دولتی هستند و نه خصوصی ولی از مواهب هر دو بخش استفاده می‌کنند و برنده اصلی این سیاست‌های پرمناقشه و خانمان‌برانداز هستند.به نظر می‌رسد تلاش‌هایی که در کشور وجود دارد در چارچوب سیاست‌ها و سیاستگذاری‌های موجود کشور جواب نخواهند داد چراکه کشور با مشکلات جدی روبه‌رو است و تنها منافع یک گروه خاص که در این نامه نیز به آن اشاره شده است تقویت خواهد شد.
به گفته راغفر، کسانی که به دنبال راه‌اندازی فوری بازار ثانویه ارز هستند، همان موقع هم بودند و اکنون نیز هستند و همان سیاست‌ها را پیگیری می‌کنند. متاسفانه دولت در خدمت انحصارهای قدرت است که منافع مردم اولین حلقه مفقوده در این سیاست‌های بخش عمومی و دولتی هستند.راغفر با اشاره به نبود نهادهای لازم در بازار به ایلنا گفت: استقرار بازار بدون الزامات نهادی یکی از معضلات اصلی کشور است که طی سه دهه گذشته به وضعیت کنونی منجر شده است چون ما نه نهادها، قوانین و مقررات حامی بازار واقعی را در کشور داریم و نه ظرفیت و منابع لازم برای به وجود آوردن این بازارها را.
بسته حمایتی در راه رسیدن به تولید
محمد شریعتمداری وزیر صنعت در همایش توانمندی‌های صنایع کوچک و متوسط از اشتغال یک میلیون نفری صنایع کوچک و متوسط خبر داد و ارزش تولیدات آنها را 17 میلیارد دلار دانست.
عضو کابینه دولت دوازدهم از ارائه بسته حمایت از تولید به دولت در یکشنبه هفته آتی خبر داد و گفت: قرار است سران سه قوه تنفس شش ماهه پرداخت مالیات بر ارزش افزوده را مصوب کنند.وزیر صنعت افزود: باید در بهره‌ور کردن صنایع کوچک و متوسط کار را به نحو بهتری پیش برد و در این میان نقاط ضعف را از بین برد.
شریعتمداری گفت: باید در بازارهای همسایه و دوردست صنایع کوچک و متوسط حضور یابند و تولید برای صادرات از شعارهای پیش روی ماست.وزیر صمت گفت: تاب‌آوری به عنوان یکی از شاخص‌های مهم صنایع کوچک بسیار کمتر از صنایع بزرگ است و اگر ضربه‌ای از برون کشور به صنایع کوچک وارد شود متاسفانه ضربه‌پذیری بسیار بیشتر است این در حالی است که تکانه‌های ارزی آنها را متاثر کرده و نیازمند عنایت مجلس برای حل این معضلات هستیم.
شریعتمداری گفت: از واحدهای کوچک و متوسط به عنوان ستون فقرات فعالیت‌های اقتصادی یاد میشود و در اقتصاد جهانی نیز نقش‌آفرینی می‌کنند این در حالی است که بیش از 90 درصد صنایع کشور کوچک هستند و البته باید به این تعداد صنوف تولیدی را هم اضافه کرد.
شریعتمداری گفت: اگر سامانه نیما درست کردیم بسیاری از واحدهای بزرگ می‌توانند به سرعت خود را با آن تطبیق دهند در حالی که در خصوص صنایع کوچک این توان را نداریم. اکنون شرایط ما با جنگ قابل مقایسه نیست و دفتری را در واحدهای استانی برای رسیدگی به مشکلات واحدهای صنعتی ایجاد کردهایم تا مشکلات ریالی و ارزی را حل کنیم.
این عضو کابینه دولت دوازدهم با بیان اینکه واحدهای تولیدی با بازار ثانویه باید تامین اعتبار شوند در حالی که تا یک هفته قبل ارز مبادله‌ای می‌گرفتند، تصریح کرد: اکنون باید از این صنایع برای تامین مواد اولیه با ارز کنونی حمایت کنیم. پس با بسته‌ای حمایت را انجام دهیم. شریعتمداری گفت: بسته حمایت از واحدهای تولیدی یکشنبه هفته بعد به هیات دولت می‌رود این در حالی است که ما باید این منابع را به فوریت تخصیص دهیم تا همه واحدهای تولیدی از یارانه سود تسهیلات بهره‌مند شوند.
وی خواستار صفر شدن مالیات بر ارزش افزوده برای یک دوره شش ماهه شد و افزود: مالیات در شرایطی که پیش‌بینی میشود در زمان تامین مواد اولیه گران‌تر شده است، بجا نیست، یعنی ارزش افزوده 70 هزارمیلیارد تومانی را به مدت شش ماه از تولید دریافت نکنیم. ضمن اینکه در حوزه بیمه تامین اجتماعی نیز باید تدابیری را در نظر گرفت. البته اینها نیازمند قانون است ولی در ستاد سران سه قوه می‌توان این مباحث را طرح و مصوب کرد.شریعتمداری با اشاره به صندوق حمایت از صنایع کوچک گفت: این صندوق می‌تواند ضمانتنامه دهد تا بتواند تولید را به سمت تامین وثایق موردنیاز خودهدایت کند؛ این در حالی است که سرمایه این صندوق محدود است.
لایحه حمایت از صنایع کوچک به مجلس می‌رود
معاون وزیر صنعت از ارسال بسته حمایت از صنایع کوچک و متوسط به دولت خبر داد و گفت: لایحه حمایت از صنایع کوچک به دولت ارائه شده و پس از تصویب به مجلس می‌رود.
بازسازی فضای کسب‌وکار
علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی نیز با حضور در مراسم افتتاحیه بزرگ‌ترین نمایشگاه توانمندی‌های صنایع کوچک ایران گفت: صنایع کوچک پیشران صنعت و اقتصاد کشور هستند. به همین دلیل باید مسائل آنها مورد حمایت و پشتیبانی قرار گیرد.
رییس مجلس شورای اسلامی با اشاره به رقم شاخص ملی بهبود محیط کسب‌وکار در بهار ۹۷، گفت: شاخص به دست آمده عدد مناسبی نیست و نشان می‌دهد که باید تصمیمات سریع‌تری برای این بخش گرفته شود.
وی ضمن اعلام آمادگی برای تصویب قوانینی جهت تسهیل امور این صنایع در مجلس شورای اسلامی و شورای هماهنگی سران قوا گفت: حمایت از صنایع امری لازم است و باید در درازمدت به آن فکر کرد و منابعی را به وجود آورد که صنایع کوچک و بزرگ بتوانند از حمایت بیشتری برخوردار باشند.
لاریجانی در خصوص انتقادات کارآفرینان پیرامون مالیات بر ارزش افزوده نیز گفت: این قانون در حال تدوین است و باید ارزیابی‌هایی از درآمدهای دولت انجام شود.
وی با اشاره به گزارشات اتاق‌های بازرگانی و تعاون گفت: اتاق‌ها موظف هستند سالانه گزارشی از شاخص‌های مهم کسب‌وکار ارائه و بر اساس آن وضعیت کسب‌وکار را ساماندهی کنند. بهار سال ۹۷ گزارش اتاق‌های بازرگانی و تعاون در این خصوص به مجلس ارائه شد که آمار و ارقام ارائه شده حاکی از وجود مشکلاتی در این بخش است اما در این گزارش مشکلات و ایرادات مشخص شده که می‌تواند برای ساماندهی امور به دولت و مجلس کمک کند.
رییس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: شاخص ملی محیط کسب‌وکار در بهار سال ۹۷ میزان 19/6 درصد بوده است که نمره خوبی نیست و نسبت به زمستان سال ۹۶ که 8/5 درصد بود روند نزولی داشته است که نشان می‌دهد باید برای این بخش تصمیمات سریع‌تری اخذ شود.
عضو شورای هماهنگی اقتصادی قوای سه‌گانه در تشریح مشکلات بخش صنعت در گزارش اتاق تعاون و بازرگانی گفت: غیرقابل پیش‌بینی بودن و تغییر قیمت مواد اولیه، دشواری تامین مالی از بانک‌ها، بی‌ثباتی سیاست‌ها، مقررات و رویه‌های اجتماعی، قدرت پیش‌بینی را برای واحدهای صنعتی کاهش داده است.
لاریجانی گفت: دسترسی به حامل‌های انرژی، نحوه استقبال مشتریان از نوآوری و ابتکار در خدمات از نقاط قوت صنایع است. در گزارش‌ها آمده است که حجم زیادی از اختراعات در کشور مربوط به صنایع کوچک است.
وی اظهار داشت: وضعیت صنایع در استان‌های خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان و خوزستان نسبت به بقیه استان‌ها، خوب نیست اما در استان‌های گیلان، فارس و زنجان وضعیت کسب‌وکار بهتر از سایر استان‌هاست.رییس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: شاخص کارآفرینی در بهار سال ۹۷، 3/6 بوده و در زمستان ۹۶، ۶ درصد بوده است که نشان‌دهنده سقوط شاخص‌هاست.لاریجانی افزود: بنگاه‌هایی که ۶ تا ۱۰ نفر کارگر دارند، دارای شرایط نامناسب‌تری هستند که نشان می‌دهد آسیب‌پذیری این بنگاه‌ها در برابر تکانه‌های نرخ ارز بیشتر بوده است.به گفته لاریجانی، یکی از انگیزه‌هایی که موجب شد جمهوری اسلامی برخی محدودیت‌ها را قبول کند، بازسازی فضای کسب‌وکار بود.
وی با بیان اینکه عدم تعادل در تصمیمات ترامپ وجود دارد، افزود: آمریکایی‌ها از ابتدا در موضوع توافق درست عمل نکرده‌اند و در پایان نیز کاملا زیر میز زدند.
عضو شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی قوا اظهار داشت: کشورهای اروپایی پس از این اقدام آمریکا تماس گرفتند که «حق با شماست اگر از توافق هسته‌ای خارج شوید» اما ما حاضریم مسیر جدیدی را باز کنیم، جمهوری اسلامی در همین راستا فرصتی به کشورهای اروپایی داد که ببینیم چه کار می‌کند؛ این فرصت را هم به دلیل آسیب نرسیدن به فضای کسب‌وکار و معیشت مردم به اروپایی‌ها دادیم.
لاریجانی تاکید کرد: جمهوری اسلامی همه راه‌هایی که می‌توانست مذاکرات را تعدیل کند، انجام داد.
رییس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه برخی به دلیل مواضع سیاسی نازل، نقش اپوزیسیون می‌گیرند، گفت: در شرایط سخت باید نگاه مسوولانه و طبیبانه داشته باشیم، به همین دلیل وفاق اهمیت می‌یابد. برخی به دلیل مسائل نازل سیاسی، نقش اپوزیسیون بازی می‌کنند و انگار تازه از کره مریخ آمده‌اند و هیچ سابقه‌ای ندارند.
وی با بیان اینکه ما تمام راه‌ها را برای حل مشکلات طی کردیم، افزود: امروز در کل دنیا، آمریکا آشفتگی سیاسی و امنیتی به وجود آورده است. با ترکیه، چین و روسیه نیز مشکلاتی داریم.
لاریجانی، نقدینگی زیاد و مشکلات بانک‌ها را از معضلات مهم اقتصادی خواند و گفت: مشکلات اقتصادی ما ناشی از معضلات داخلی است و ربطی به مسائل خارجی ندارد؛ نباید همه مسائل را به مشکلات خارجی وصل کرد، زیرا موجب غفلت میشود و حریف را قدرتمند نشان می‌دهد.
وی تاکید کرد: خواسته صنعت کشور و کسب‌وکار این است که از بانک‌ها استفاده کند؛ این امر نیازمند در اختیار داشتن اطلاعات دقیق از وضعیت بانک‌هاست و حل این مشکل به جراحی نیاز دارد. بانک‌ها باید نقش خود را در اقتصاد انجام دهند.
عضو شورای‌عالی امنیت ملی اظهار داشت: خلق پول توسط بانک‌ها موجب شده نقدینگی در کشور ما چند برابر شود.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: این دوره، دوره بازسازی اقتصاد درونی در محور تولید و صادرات خواهد بود. باید فضای کسب‌وکار را به سمتی هدایت کنیم که نقدینگی موجود به تولید اختصاص یابد.
لاریجانی گسترش سیستم دیوانی و اداری کشور را عامل افزایش فساد خواند و گفت: هر چه درآمد نفتی و مالیات داریم، در سیستم اداری هزینه می‌کنیم؛ حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه جاری و ۵۰ هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی کشور است؛ نتیجه فربه شدن سیستم اداری، فساد است.وی اظهار داشت: در قانون برنامه ششم، دولت مکلف شده است ظرف پنج سال ۱۵ درصد ظرفیت اداری کشور را کاهش دهد اما چشم من آب نمی‌خورد و حرکتی نیز در این راستا شاهد نیستیم.
رییس مجلس شورای اسلامی اجرای دولت الکترونیک را از راهکارهای کاهش حجم دیوانی دولت خواند.
لاریجانی با انتقاد از نگاه ضعیف در توسعه کشور گفت: هیچ کشوری نمی‌تواند بدون برنامه‌ریزی و هماهنگی همه بخش‌ها، به توسعه دست یابد.وی تدوین استراتژی صنعتی را امری مهم خواند و افزود: در قانون برنامه ششم، وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف به تدوین این استراتژی شده که باید مانیفست صنعت کشور باشد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به حجم زیاد قوانین در کشور، از وزارت صنعت خواست که با همکاری کمیسیون صنایع مجلس، کمیته‌ای را برای بررسی قوانین مزاحم بخش صنعت تشکیل دهد، زیرا در بسیاری از بخش‌ها نیازی به اظهارنظر حکومتی نیست.
لاریجانی خاطرنشان کرد: نرخ ارز تلاطم دارد و مشکلاتی را ایجاد کرده است اما این تلاطم‌ها به صادرات ما کمک می‌کند؛ ما ۱۵ کشور همسایه داریم که می‌توانیم از امکانات آنها برای صادرات استفاده کنیم. کشور چین نیز می‌خواهد با ما همکاری کند.
۸۰ درصد بنگاه‌های تولیدی کشور، کوچک و متوسط هستند
رییس اتاق بازرگانی ایران گفت: براساس آمار رسمی سال 1394 بیش از 80 درصد بخش‌های تولید ایران را واحدهای کوچک و متوسط تشکیل داده‌اند که این صنایع برای ارتقای توان تولید و افزایش اشتغال نقش اساسی دارند.
غلامحسین شافعی همچنین در این مراسم گفت: براساس آمار رسمی سال 1394 بیش از 80 درصد بخش‌های تولید ایران را واحدهای کوچک و متوسط تشکیل داده‌اند که این صنایع برای ارتقای توان تولید و افزایش اشتغال نقش اساسی دارند.
رییس اتاق بازرگانی ایران افزود: حمایت از صنایع کوچک و متوسط در شرایط حاضر ایران بسیار با اهمیت است و این حمایت باید همه‌جانبه باشد.وی اظهار داشت: آنچه به عنوان نقش حاکمیت در صنایع کوچک و متوسط بسیار برجسته است که حمایت از تولید باید در جهت حرکت به سمت توسعه صادرات و ورود به بازارهای جهانی باشد و تنها راه نجات اقتصاد کشور این است.
شافعی در ادامه اظهار داشت: برای رسیدن به نقطه مطلوب در رشد و توسعه صنایع حاکمیت باید ایجاد ثبات اقتصاد کلان را در کشور فراهم کند.
وی افزود: بازاریابی در صنایع کوچک و متوسط مخصوصا بازاریابی جهانی یکی دیگر از اقدامات لازم برای رشد و توسعه صنایع کوچک و متوسط است که البته در این مورد اقداماتی انجام شده است.
رییس اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر اینکه اگر دنبال حمایت از صنایع هستیم، باید این کار با برنامه‌ریزی انجام شود، گفت: در ضمن حمایت باید روندی کاهنده داشته باشد تا اعتیاد حمایتی را به وجود نیاوریم.
شافعی اظهار داشت: اولویت‌بندی، مکان‌یابی و ظرفیت‌سنجی در توسعه صنعتی سه موضوع مهم در توسعه صنایع کوچک و متوسط به شمار می‌رود که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی همچنین بیان داشت: از دولت می‌خواهیم که برای اتخاذ تصمیماتی که برای حل مشکلات اقتصادی می‌گیرد، زمان بیشتری صرف کند تا مصوبات راهگشای حل مشکلات باشد.
پمپاژ ناامیدی به اقتصاد و تولید
صادق نجفی، معاون وزیر صنعت نیز در همایش توانمندی‌های صنایع کوچک با بیان اینکه بیش از نود درصد صنایع کشور در قالب ٨١هزار واحد صنعتی دارای پروانه از وزارت صمت مربوط به صنایع کوچک است، گفت: ١۴٠٠واحد از صنایع کوچک هم در این نمایشگاه حضور دارند و در مقابل آنهایی که پمپاژ ناامیدی به اقتصاد و تولید می‌کنند، ایستاده اند و اجازه نمی‌دهند که پاسخ بگیرند.
وی افزود: بر اساس سیاست‌های رییس‌جمهور و وزیر صمت تا پای جان در خدمت صنایع هستیم و با دستور وزیر قرار است در کنار صنایع کوچک باشیم و در تمام عرصه‌ها از این صنایع دفاع خواهیم کرد.
معاون وزیر صنعت با بیان اینکه ده درصد از صنایع کوچک را صادراتی خواهیم کرد، گفت: لایحه حمایت از شرکت‌های مدیریت صادراتی را وزیر صنعت به زودی به دولت ارائه خواهد کرد و پس از طی مراحل قانونی به مجلس ارائه خواهد شد.
وی افزود: بسته حمایت از صنایع کوچک به وزارت صمت ارائه شده و برای تصویب به دولت خواهد رفت. پس ما در این میان حامی صنایع کوچک و متوسط خواهیم بود.
سود بانکی و تلاطم ارزی مشکل صنایع کوچک
عزیز اکبریان گفت: یکی از مسائلی که صنایع کوچک را رنج می‌دهد، بهره‌کشی صنایع بزرگ از صنایع کوچک است، مشکل دوم صنایع کوچک سودهای بانکی است و مساله بعدی مساله ارز است.
رییس کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی در ادامه این برنامه گفت: صنایع کوچک امروز در ابعاد مختلف رنج می‌برد، در حالی که این صنایع می‌توانند تولیدمحور باشند و در تحریم‌ها نقش‌آفرینی کنند.
وی افزود: یکی از مسائلی که صنایع کوچک را رنج می‌دهد، صنایع بزرگ است، زیرا اینها باید تولیدات خودشان را که با پول نقد تهیه کرده‌اند به صنایع بزرگ تقدیم کنند.وی افزود: مشکل دوم صنایع کوچک سودهای بانکی است و مساله بعدی مساله ارز است.وی با بیان اینکه برخی می‌گویند، مجلس برای حل مشکلات باید قوانین وضع کند، گفت: ما دستمان را بالا می‌بریم و اعلام می‌کنیم که مجلس نمی‌تواند، زیرا کننده کار از مشکلات باخبر است.
وی افزود: مجلس کارشناس ندارد، کارشناس در بدنه دولت است و آن کسی که اداره امور را در دست دارد، می‌داند مشکلات چیست، انجام‌دهندگان کار با وزارتخانه به مجلس لایحه دهند تا مجلس آن را تصویب کند.
اکبریان اظهار داشت: صنایع کوچک ما در پتروشیمی و فولاد در حال تعطیلی است. وقتی ما می‌گوییم این صنایع باید محصولات‌شان را در بورس عرضه کنند، آیا به این فکر کردهایم که ما در کشوری زندگی می‌کنیم که یک بیماری دارد و یک عده می‌آیند و این محصولات را می‌خرند و عرضه نمی‌کنند و یا گران می‌فروشند؟
وی اظهار داشت: بدبختی و مصیبت عظمای کشور ما از تندروهای چپ و راست است که این تندروها در مجلس، دولت و جامعه حضور دارند و کشور ما را بدبخت کرده‌اند، در حالی که بقیه آحاد ملت و مجلس با هم مشکلی ندارند.
سایر اخبار این روزنامه
نباید به انتقادهای مردم علیه قوه قضاییه سخت‌گیری کرد
مغایرت وعده حمایتی وزیر صنعت با سیاست ارزی دولت
موضع عراق در رابطه با تحریم‌های آمریکا علیه ایران شتاب‌زده نبود
آمریکا مناسبات اقتصادی را دیکته نکند
سقف بازدهی ۷۲ و زیان ۴۱ درصد شد
مونسان در جواب به خبرنگاران خارجی
وقتی تصمیم‌‌های فوتبال ایران روی سکوها گرفته میشود
9 میلیارد دلار به دکل قبلی پیوست؟!
تشدید بحران بانکی
کنوانسیون رژیم حقوقی دریاچه خزر امضا شد
انتقاد کارشناسان از نگهداری طولانی‌مدت کالاها در انبار
افزایش قیمت‌ها، بازارحمل و نقل هوایی را به‌هم ریخت
دور زدن مصائب اقتصاد ایران
«خطای محض» یا «در حکم شبه‌عمد»؟
کارشناس مسائل آسیای میانه و قفقاز در گفت‌وگو با جامعه ایرانی تشریح کرد
در انتظار نتیجه نهایی مذاکرات خزر
