« ابتکار» تشدید تنش‌ها میان ترکیه و آمریکا را بررسی می‌کند پیام‌های سازش اردوغان در پوشش خشن تهدید

محمدرضا ستاری
سقوط بی سابقه ارزش لیر با پیوند خوردن به تورم 15 درصدی در ترکیه باعث شده است تا روند بازار سرمایه این کشور با بحران مواجه شود. در این میان اردوغان با درخواست از مردم برای تبدیل ارز و طلاهای خود به لیر قصد دارد در کوتاه مدت علاوه بر مدیریت این چالش، برای مذاکره و توافق با آمریکا زمان بخرد؛ چرا که خود او و دولتمردان ترکیه به خوبی می‌دانند این مسیر نمی‌تواند کانال مطمئنی برای خروج ترکیه از بحران مالی باشد.
همزمان با اوج‌گیری تنش میان آمریکا و ترکیه و بی‌نتیجه ماندن مذاکرات میان دو طرف، دونالد ترامپ رئیس ایالات متحده در تازه‌ترین اقدام خود، تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم از ترکیه را دو برابر کرد. آنکارا در واکنش به این اقدام مدعی است که آمریکایی‌ها قوانین مربوط به سازمان تجارت جهانی را زیر پا گذاشته‌اند به طوری که رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه صراحتاً آنها را به کارشکنی در روابط دو جانبه و شروع جنگ تجاری متهم کرده و گفته است که در مقابل این فشارها تسلیم نخواهد شد.
در همین رابطه و با افزایش تنش میان آنکارا و واشنگتن ارزش لیر به کمترین میزان خود در 12 سال گذشته رسید. گفتنی است ترکیه سالانه در حدود 1 میلیارد دلار فولاد و آلومینیوم به آمریکا صادر می‌کند که متعاقب این تصمیم کاخ سفید و همزمان با کاهش 30 درصدی ارزش لیر ترکیه، میلیون‌ها دلار خسارت نیز از این بابت متوجه اقتصاد این کشور خواهد شد.


پیوند بحران اقتصادی و سقوط ارزش لیر به کاهش درآمدهای ارزی ترکیه سبب شده است تا رجب طیب اردوغان روز جمعه با اینکه مدعی شد دلار سد راه ترکیه نیست و اگر آنها دلار دارند ما هم خدا را داریم، اما به مردم کشورش گفت: اگر زیر بالش‌هایتان دلار، یورو یا طلا گذاشته‌اید، آن را به بانک برده و به لیر تبدیل کنید. او همچنین با بیان اینکه امروز زمان مبارزه ملی است طی مقاله‌ای در نیویورک تایمز دو کشور را متحدان قدیمی 60 ساله توصیف کرده و نوشته است: اگر آمریکا نخواهد سخنان ما را بشنود ما نیز موظفیم که از تجارت خودمان حفاظت کنیم. واشنگتن در سال‌های اخیر در درک جدیت نگرانی‌های ما درباره امنیت ملی کشور ما ناکام مانده است. تحریم‌های یک جانبه علیه ترکیه توسط آمریکا متحد ما در طول دهه‌های گذشته تنها باعث تحت‌الشعاع قرار گرفتن منافع و امنیت این کشور است. بهتر است پیش از اینکه بسیار دیر شود واشنگتن از این اقدامات اشتباه خود دست بردارد. عدم بازگشت از رویکرد بی‌احترامی به ملت ترکیه و یک جانبه‌گرایی باعث خواهد شد که ترکیه به دنبال دوستان و متحدان جدید باشد.
چرا ترامپ از اهرم فولاد و آلومینیوم استفاده می‌کند؟
در همین راستا سوالی که وجود دارد آن است که چرا اساساً آمریکا فارغ از اینکه با متحدان سنتی خود درگیر شده است از اهرم فولاد و آلومینیوم برای فشار بر آنها استفاده می‌کند؟ خبرگزاری بی‌بی‌سی طی تحلیلی در این باره آورده است که منطقی که ترامپ برای بالابردن تعرفه‌های فولاد و آلومینیوم از آن سود می‌برد نقش این دو فلز در صنایع نظامی است که در نتیجه رونق صنایع فولاد و آلومینیوم را مرتبط با موضوع امنیت ملی می‌کند. به عبارت دیگر حامیان ترامپ در این تصمیم می‌گویند اگر صنایع فولاد و آلومینیوم در داخل خاک آمریکا رقابت را به صادرکنندگان خارجی ببازد، آن گاه ممکن است تولید داخلی فولاد و آلومینیوم به حدی کاهش پیدا کند که آمریکا برای ساخت تسلیحات نظامی خود به واردات فولاد و آلومینیوم از کشورهای خارجی متکی شود و در این صورت قدرت نظامی و امنیت ملی ایالات متحده به منابع و متغیرهایی در خارج از خاک این کشور وابستگی پیدا می‌کند.
همین مساله در ترکیه باعث شده است روند اقتصادی این کشور با مخاطره مواجه شود. ترک‌ها در سال در حدود 80 میلیارد دلار کسری بازرگانی و نیز 250 میلیارد دلار بدهی خارجی دارند. این امر با پیوند خوردن به تورم دو رقمی در ترکیه سبب شده که ارز این کشور در مقابل ارزهای معتبر جهانی حالتی متزلزل پیدا کند. در چنین شرایطی است که ترامپ با یک تیر دو نشان می‌زند، یعنی هم استفاده تبلیغاتی از داخل کرده و هم با افزایش تعرفه‌ها و تهدید به تحریم‌ها سبب می‌شود که اثر روانی این مساله در بازار ترکیه و نیز روند سرمایه گذار خارجی در این کشور مشاهده شود.
تلاش آنکارا برای زمان خریدن
در این شرایط دولت باغچه‌لی علاوه بر این که آمریکا را تهدید به اقدام متقابل می‌کند اما همزمان این پیام را نیز به واشنگتن ارسال می‌دارد که حاضر است برای حل و فصل مناقشات گام‌های مثبتی را بردارد، امری که روز جمعه در مذاکره میان مقامات ارشد وزارت خارجه دو کشور در واشنگتن فاقد نتیجه‌ای مثبت بود. حال اردوغان آمده است و با تکیه بر اعتماد عمومی و سرمایه‌ اجتماعی حزب عدالت و توسعه از مردم خود تقاضای تبدیل طلا و ارز به لیر ترکیه را دارد.
هر چند به ظاهر تیرگی میان روابط دو کشور بر سر دستگیری یک کشیش آمریکایی به اتهام حمایت از تروریسم آغاز و با تحریم دو وزیر ترکیه‌ای تشدید شد، اما اختلافات دو کشور در سوریه، عدم همراهی ترکیه با تحریم‌های ایران و نیز سازوکارهای موجود در ناتو مسائلی هستند که دولت ترامپ قصد دارد در این بزنگاه دشوار برای آنکارا از آنها بهره‌گیری کند.
آمریکا چهارمین شریک اقتصادی ترکیه است که سالانه در حدود 21 میلیارد دلار با یکدیگر مراودات مالی دارند. اردوغان به خوبی می‌داند که درخواستش از مردم نمی‌تواند به عنوان بستری مطمئن برای خروج از بحران اقتصادی بر اثر فشارهای آمریکا درنظر گرفته شود. در نتیجه راهبردهای آنکارا این پیام را متبادر می‌کند که ترک‌ها قصد دارند با مهار مقطعی سقوط ارزش لیر برای مذاکره و حل و فصل اختلافات با واشنگتن زمان بخرند و به فکر ادامه دار شدن تنش با آمریکایی‌ها نیستند.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» از تبعات افزایش قیمت سیگار بر سیگاری‌ها گزارش می‌دهد پُکی چند؟ جهانبخش‌محب‌ینیا ترس، تملق و تزویر در خدمت قدرت بعداز تصویب قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم در شورای نگهبان این قانون توسط رئیس‌جمهوری ابلاغ شد «ابتکار» از دلایل و نتایج سکوت دولت در مواجهه با بحران‌ها و مطالبات عمومی گزارش می‌دهد نوسانات ارزی چه تاثیری بر برگزاری کنسرت هنرمندان خارجی در ایران دارد؟ تحریم‌ ناخواسته نت‌ها! سیاست‌های کاهش قیمت روی میز وزارت راه و شهرسازی قرار گرفت همه تلاش‌های دولت در حوزه مسکن علی‌رغم تلاطم‌های اقتصادی، حضور چهره‌های خاص روی صحنه نمایش فصل خوبی را برای تئاتر رقم زده است هاشم‌زایی در گفت‌وگوی اختصاصی با «ابتکار» از همه‌پرسی نترسیم « ابتکار» تشدید تنش‌ها میان ترکیه و آمریکا را بررسی می‌کند پیام‌های سازش اردوغان در پوشش خشن تهدید اسحاق جهانگیری: امروز بیش از هر زمان دیگری باید به مردم امید داد عضو شورای مرکزی حزب موتلفه: رفتارهای اخیر احمدی‌نژاد بازی در پازل دشمن است دادستان کل کشور مطرح کرد لزوم پرهیز از انعکاس حب و بغض‌های سیاسی در انتشار اخبار پاسخگوى اندک پرسش‌هاى جدى باشیم