روزنامه همدلی
1397/05/21
دودکش‌های آلاینده صنایع، قلب تپنده اقتصاد ایران را از حرکت بازمی‌دارد ریه‌های سیاه عسلویه
همدلی| گروه اجتماعی- ستاره لطفی: چند روز پیش رئیس سازمان محیط زیست کشور با بیان جمله «مردم عسلویه یا بمیرند یا بروند» گویی حکم مرگ ساکنان این منطقه را امضا کرد. به گفته «عیسی کلانتری» مردم عسلویه برای در امان ماندن از مشکلات زیست محیطی این شهر، انتخابی به جزء مرگ یا کوچ اجباری پیش رو ندارند. البته وی راه سومی را هم پیشنهاد داد و آن تعطیلی تمام صنایع فعال در این شهر بود. ناگفته پیداست گزینه سوم تحت هیچ شرایطی عملی نیست، چرا که این صنایع یکی از منابع مهم درآمد کشور است و چشم 80میلیون جمعیت ایران به مشعل‌های نفتی و صنایع پتروشیمی در عسلویه دوخته شده است تا به قول سعدی شاعر شیرین سخن آنان «نانی به کف آورند و به غفلت نخورند.»کلانتری روز پنجشنبه 18 مرداد در هشتمین اجلاس عمومی شورای عالی استان‌ها با انتقاد از قانونی که راه حل مبارزه با آلودگی محیط زیست را پرداخت جریمه از سوی صنایع آلاینده می‌داند، گفت: از نظر قوانین محیط زیستی عسلویه باید همین امروز تعطیل شود و اگر بخواهیم استانداردهای بین‌المللی در حوزه محیط زیست را رعایت کنیم می‌بایست 80درصد از صنایع کشور امروز تعطیل شوند. این صنایع شامل نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و حتی صنایع تولید مواد غذایی است، باید تاکید کرد که همین امروز به عنوان مثال پالایشگاه تهران باید تعطیل شود.
پیشنهاد سه گانه کلانتری اگر چه تلخ و گزنده است، اما به روشنی عمق فاجعه زیست محیطی در پایتخت انرژی ایران را به تصویر می‌کشد. برخی از کارشناسان و سازمان‌ها در ارزیابی‌های خود، آلودگی هوای عسلویه را با توجه به شرایط خاص آن، 100برابر تهران اعلام کرده و می‌گویند آسمان عسلویه در محاصره دود و مواد سمی ناشی از مشعل‌هایی است که در آسمان آن شهر می‌سوزند.
بررسی‌ها اثرات ناخوشایند آلاینده‌های شیمیایی و صنعتی عسلویه بر زمین‌های کشاورزی و فرسایش خاک، تخریب سواحل منطقه، آلودگی خلیج فارس، انقراض گونه‌های جانوری و گیاهی در جنگل حرا را به اثبات رسانده است، اما تحقیقات جدید از نتایج جسمی و روانی این آلاینده‌های شیمیایی بر ساکنان شهر عسلویه و مناطق حاشیه آن که در فاصله کمتر از یک کیلومتری این پالایشگاه‌ها زندگی می‌کنند، حکایت دارد.
سلامتی مردم عسلویه در معرض خطر
بدون تردید تاثیر منفی آلاینده‌های شیمیایی، آلودگی هوا و آلودگی صوتی بر بهداشت جسمی و روانی مردم بومی منطقه قابل کتمان نیست. همین سه روز پیش بود که نماینده استان بوشهر در شورای عالی استان‌ها از گسترش بیماری‌های خطرناک و لاعلاج در این شهر خبر داد. «طاها دشتی مطلق» گفت: مشکلات زیست محیطی شهرستان‌های کنگان، عسلویه، چاه مبارک و روستاهای پیرامون باعث سرطان، سقط جنین، فرزندان ناقص الخلقه، نازایی و بیماری‌های ریوی تنفسی و پوستی شده است. وی افزود: در جنوب استان بوشهر که قطب اقتصاد و انرژی کشور است مانند شهرهای کنگان و عسلویه، ناهماهنگی زیست محیطی در توسعه صنعتی خسارت‌های جبران‌ناپذیری به استان، طبیعت، دریا، خاک و هوا وارد کرده است.
تاریخ عسلویه
عسلویه تا پیش از سال 1378 روستایی با جمعیتی کمتر از دو هزار نفر و از توابع شهرستان کنگان بود. با استقرار تاسیسات پالایشگاهی در این منطقه، این روستا به «بخش» ارتقا یافت و به جمعیت ساکن در این منطقه حدود 60هزار نفر نیروی کار که بیشتر آنها را کارگران مجرد تشکیل می‌دادند، افزوده شد. شروع استقرار تاسیسات صنعتی در این منطقه، باعث رفع مشکل بیکاری در منطقه استان بوشهر و حتی بخش‌هایی از استان‌های مجاور شد. با این وجود، مشعل‌های پالایشگاه‌های منطقه که یکی از درآمدهای اصلی برای کشور نیز به شمار می‌آید، باعث آلودگی شدید محیط زیست این منطقه شده است.
اگر چه تجمیع صنایع نفتی در استان بوشهر بالاخص عسلویه مشکل بیکاری ساکنان آن مناطق را تا حدود زیادی حل کرد و اغلب آنان با استفاده از توسعه اقتصادی و فرصت کاری پیش آمده توانستند شرایط اقتصادی خود را بهبود بخشند، اما آلودگی هوا و میزان آلاینده‌های سمی حاصل از احتراق ناقص پالایشگاه‌ها آن چنان زیاد است که خیلی از مردم بومی آن منطقه اعتقاد دارندکه به نفرین منابع دچار شده‌اند و آرزو دارند زمان به عقب برگردد تا آنان با مخالفت با احداث پروژه‌های نفتی هم خود و هم منطقه جغرافیایی‌شان را از خطر نابودی نجات دهند.
۳۰ آلاینده در هوای قطب انرژی ایران
نیم نگاهی به نتایج مطالعاتی که با هدف ارزیابی کمی و کیفی آلاینده‌های شیمیایی در منطقه عسلویه صورت گرفته است و چند روز پیش توسط سرپرست مدیریت بهداشت و ایمنی و محیط زیست منتشر شد، ما را به این به باور می‌رساند که دور از انتظار نیست که تا چند وقت دیگر پایتخت اقتصاد و انرژی ایران به پایتخت انواع بیماری‌ها و حتی بیماری‌های ناشناخته تغییر ماهیت دهد.
در بخشی از این گزارش که به امضای «سعید باغبانی»، سرپرست مدیریت بهداشت و ایمنی و محیط زیست منتشر شده، آمده است: «پروژه فوق‌الذکر یکی از مطالعات مهم حوزه بهداشت صنعتی در صنعت پتروشیمی است که پس از گذشت حدود سه سال با نمونه‌برداری‌های متعدد و همکاری همه‌جانبه شرکت‌های پتروشیمی مستقر در منطقه، در فاز عملیاتی ارزیابی کمی و کیفی آلاینده‌ها و بررسی اثرات آن بر سلامت کارکنان و با حمایت مالی شورای راهبردی منطقه انجام شده و می‌توان نتایج آن را برای برنامه‌ریزی‌های صیانت از سلامت همکاران در برابر مخاطرات آلاینده‌های شیمایی استفاده کرد.
بر اساس نتایج به دست آمده بیش از ۳۰ آلاینده از نظر غلظت و اثرات بهداشتی شناسایی شده است که در این میان «بنزن» به عنوان یک آلاینده مهم و سرطان‌زا در هوای کلیه شرکت‌ها، د‌کریدورها و محل‌های اسکان کارکنان در کل منطقه وجود داشته است.»
افزایش روزافزون بیماری‌ها
همچنین در این مطالعه اثرات آلاینده‌ها بر سلامت کارکنان بررسی شده است و مشخص شده است که تغییرات نگران کننده‌ای در پارامترهای خونی، کبدی و کلیوی کارکنان ایجاد شده است که ادامه این روند با توجه به پایین بودن میانگین سن و سابقه کاری پرسنل تحت نمونه‌برداری و نو بودن صنعت، ایجاد تغییرات بیماری‌زا درآینده نزدیک قطعی خواهد بود به طوری‌که با افزایش سابقه کار، سن و کاهش قدرت بازسازی بدن، فرسودگی تجهیزات و راه‌اندازی فازهای جدید، بار آلودگی‌ها افزایش و ریسک ابتلا به بیماری‌های ناشی از آلاینده‌ها نیز به مراتب بیشتر خواهد شد.
این گزارش همچنین راهکارهایی برای حفاظت از سلامت کارکنان ارائه می‌دهد که در بخشی از آن آمده است:«با در نظر گرفتن اینکه مواد سرطان‌زا، هیچ حد ایمنی نداشته و اثرات آلاینده‌ها اغلب در مقادیر کم و طولانی مدت ایجاد می‌شوند، بنابراین بایستی راهکار کاهش مواجهه کارکنان تا حد ممکن مد نظر قرار گرفته و اتخاذ تدابیری مانند جابه‌جایی کمپ‌ها و محل‌های اسکان کارکنان از منطقه صنعتی و آلوده و تغییرات شیف‌های کاری موجود برای کاهش مواجهه و افزایش توان بازسازی بدن در برابر سموم و متابولیت‌های ایجاد شده، بسیار حائز اهمیت خواهد بود».
ضرورت جابه جایی ساکنان عسلویه
یک کارشناس محیط زیست شاغل در یکی از شرکت‌های پتروشیمی عسلویه با بیان اینکه لازمه احداث و فعالیت هر پروژه صنعتی اخذ مجوز از سازمان محیط زیست است، به همدلی گفت:«اولین قدم برای احداث پروژه‌های صنعتی مطالعات زیست‌محیطی است و اگر پروژه از لحاظ زیست محیطی توجیه‌پذیر باشد به خوان بعدی می‌رسد در غیر این صورت متوقف خواهد شد.»
«آرش مقدمی» تمام پروژه‌های فعال در منطقه عسلویه را دارای مطالعات زیست محیطی عنوان کرد و افزود:«سنگ بنای منطقه اقتصادی عسلویه در زمان «محمدرضا نعمت‌زاده» وزیر وقت صنایع و معادن ایران گذاشته شد. در آن زمان مطالعات زیست محیطی برای فعالیت پروژه‌های صنعتی صورت گرفت و پیشنهاد شد تا یک شعاع مشخصی از طرح‌های صنعتی خالی از سکنه شوند و حتی در مکانی دورتر از پروژه‌های صنعتی مکان‌هایی را در نظر گرفتند و اقدامات اولیه‌ای نیز برای سکونت ساکنان آنجا فراهم شد اما بنا به دلایل متعددی این جابه جایی صورت نگرفت.»
مقدمی با بیان اینکه نمی‌توان به خاطر مشکلی که راه حل دارد، صنایع یک کشور را تعطیل کرد، گفت:«این مشکل تنها مختص به کشور ما نیست و کشورهایی دیگر به ویژه کشورهای صاحب منابع طبیعی نیز با این موضوع روبرو هستند که معمولا هر کشوری بنا به شرایط اقتصادی و سیاسی‌اش راه‌حل‌هایی برای آن اتخاذ می‌کند مثلا در برخی از کشورهایی اروپایی صنایع مادر و آلوده کننده را از کشور خارج می‌کنند و در جایی دیگر مستقر می‌کنند.»
وی راه حل آلودگی عسلویه را جابه‌جایی ساکنان آنجا دانست و افزود:«با توجه به مطالعات انجام گرفته و مشاهدات عینی این گونه به نظر می‌رسد که جابه‌جایی ساکنان بومی این شهر به منطقه‌ای در همین استان می‌تواند راهگشا مشکلات موجود پایتخت اقتصادی ایران باشد.»
مقدمی سلامتی کارکنان شاغل در مراکز صنعتی را در گرو کم‌شدن زمان ماندن کارکنان در منطقه دانست.
بدون شک توسعه اقتصادی پایدار کشور نیازمند بهره‌برداری مناسب از امکانات آب، خاک، منابع طبیعی و ظرفیت‌های موجود نیروی انسانی و به عبارتی حفاظت از محیط زیست است. امروزه برای رسیدن به توسعه پایدار علاوه بر مسائل اقتصادی باید شاخص‌های اجتماعی و زیست محیطی نیز لحاظ شود. در واقع توسعه‌ای پایدار است که هر سه این شاخص‌ها را در برگیرد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
«همدلی» بازتاب موضع‌گیری نخست‌وزیر عراق در تبعیت از تحریم های آمریکا علیه ایران را بررسی می‌کند
«همدلی» بررسی کرد؛ سود سپرده‌های بانکی به عنوان عظیم‌ترین منبع رانت چه بلایی بر سر اقتصاد می‌آورد
پنجمین نشست روسای کشورهای حاشیه خزر برای امضای رژیم حقوقی امروز در آستانه برگزار میشود
گزارش«همدلی» از حواشی افزایش قیمت بلیت هواپیما در گفت‌وگو با دست‌اندرکاران صنعت هوایی
«همدلی» از معضل این روزهای کشور و طمع برخی شهروندان به واسطه معضلات اقتصادی گزارش می‌دهد
دودکش‌های آلاینده صنایع، قلب تپنده اقتصاد ایران را از حرکت بازمی‌دارد ریه‌های سیاه عسلویه
رئیس جمهور اصلاح قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم را ابلاغ کرد
واکنش‌ها به پیام محسن چاوشی، عجیب است و تامل برانگیز؛ ابراهیم در «ابهام»
داود سالمی بحرانِ تصمیمات بحران ساز
باتلاقی به نام عسلویه
«عباد» به جمع روزنامه‌نگاران پیوست
برخورد دوگانه
ناصر آقاجری، سخنگوی اتحادیه کارگران پروژه‌ای: برخی گرین‌کارت در دست منتظرند سریعتر خودشان را به ینگه دنیا برسانند
