چشمک به تحریم امریکا برای نخست‌وزیر ماندن

اروپا لااقل در موضع، تحریم‌های امریکا علیه ایران را تقبیح کرده، اردوغان به صراحت گفته که همراه تحریم‌های امریکا نخواهد بود، هندی‌ها در لفافه گفته‌اند که به‌رغم تحریم‌ها، نفت ایران را خواهند خرید، ولی حیدر العبادی که چندی قبل گفته بود بغداد با «حمایت‌های ایران قادر شد مقابل داعش پیروزی سریع و کامل به دست آورد» و حالا چراغ‌سبز امریکا برای نخست‌وزیری را دریافت کرده، دیروز گفت که بغداد به منظور حمایت از ملت عراق به تحریم‌های امریکا پایبند خواهد بود؛ موضعی که حتی وزارت خارجه عراق نیز آن را تأیید نکرد و از جامعه جهانی خواست با فشار به امریکا، مانع تحریم‌های ضد ایرانی شوند.
هفته پیش بود که یک منبع عراقی به روزنامه الشرق‌الاوسط گفت که امریکا به طرف‌های مهم عراقی اطلاع داده که حیدر العبادی، نخست‌وزیر کنونی عراق تنها گزینه امریکا برای این پست است. حالا این راز در حال آشکار شدن است که چرا به تعبیر الشرق‌الاوسط، «امریکایی‌ها این بار می‌خواهند فقط خودشان نخست‌وزیر آینده را تعیین کنند.» العبادی که آبان‌ماه ۱۳۹۶ در گفت‌وگو با واشنگتن‌پست گفته بود: «ما مایلیم با شما کار کنیم، هر دو شما (ایران و امریکا)، اما خواهش می‌کنم مشکل خود را به عراق نیاورید.» حالا در کشاکش عملی شدن تحریم دولت امریکا علیه ایران گفته که با تحریم ایران مخالف است، ولی برای حمایت از منافع ملت عراق به این تحریم‌ها پایبند خواهد بود. العبادی در کنفرانس مطبوعاتی هفتگی خود، در یک موضع‌گیری که بلافاصله با موضع تند گروه‌های عراقی روبه‌رو شد، گفت: «ما از این مجازات‌ها حمایت نمی‌کنیم، زیرا آن را یک اشتباه راهبردی می‌دانیم، اما ناگزیر آن را به اجرا می‌گذاریم.» بر اساس گزارش اسپوتنیک عربی، العبادی توضیح داد: «ما مخالف تحریم هستیم، اما ممکن است به آن پایبند باشیم، زیرا کشور‌های بزرگ‌تر از ما پایبند هستند، اگر پایبند نباشیم شکست خواهیم خورد، من از تحریم‌ها راضی نیستم، اما این مسئله به این معنا نیست که من خدمتی را ارائه دهم یا خودم را اذیت کنم، من به عنوان نخست‌وزیر عراق نمی‌توانم موضعی اتخاذ کنم که به ضرر شهروندانم باشد.»
اظهارات نخست‌وزیر وابسته به حزب الدعوه عراق در حالی است که روز سه شنبه فؤاد معصوم، رئیس‌جمهور عراق با اشاره به درهم‌تنیدگی روابط تهران – بغداد گفته بود که شرایط فعلی عراق و طبیعت روابط پر منفعت آن با ایران باعث می‌شود پایبندی بغداد به تحریم‌های امریکا علیه تهران را سخت کند. فؤاد معصوم گفته است عراق در درگیری‌های فعلی نباید با یک طرف علیه طرف دیگری باشد و فشار زیاد بر ایران ممکن است نتایجی به دنبال داشته باشد که بر وضعیت داخلی عراق و دیگر کشور‌ها تأثیر بگذارد.
امید به واشنگتن


بر اساس آمار سال ۲۰۱۶، ایران سومین شریک تجاری ایران است؛ موضوعی که باعث شده مناسبات تهران – بغداد پیچیدگی منحصر به فردی داشته باشد. نشنال اینترست اواخر اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۷ با اشاره به همین پیچیدگی ضمن برجسته‌سازی این نکته که «امریکا درک درستی از سیاست‌های اعمالی عراق ندارد» نوشته بود: «بعد از «صدام حسین»، جورج بوش خواستار به قدرت رسیدن «احمد چلبی» رئیس کنگره ملی عراق به جای او بود و گفته می‌شود میلیون‌ها دلار نیز برای تحقق این هدف هزینه شد، اما بعد از اعلام نتایج انتخابات با نتیجه شوکه‌کننده‌ای روبه‌رو شدند. احمد چلبی تنها ۵/۰ درصد از آرا را به خود اختصاص داد.» این پیچیدگی، روز گذشته بلافاصله بعد از موضع‌گیری العبادی خود را نشان داد، جایی که گروه‌های عراقی با موضع العبادی مخالفت کردند. سید عمار حکیم، رئیس جریان حکمت ملی عراق در جلسه هفتگی روز چهار شنبه خود که در آن عده‌ای از نخبگان و نمایندگان و مسئولان جریان الحکمه حضور پیدا کردند، گفت: جمهوری اسلامی ایران در معرض فشار و تحریم و حمله‌ای است که اقتصاد و نظام سیاسی آن را هدف قرار داده است؛ از همه می‌خواهم که در این بحران کنار جمهوری اسلامی ایران بایستند و این کشور را یاری کنند. وی افزود: در این بحران عراق باید «راه تنفسی» برای جمهوری اسلامی ایران باشد؛ وظیفه دینی و اخلاقی ما ایستادن کنار جمهوری اسلامی ایران می‌باشد چرا که این کشور در تمامی بحران‌ها کنار ما ایستاد، ما به‌عنوان سیاستمداران عراق باید نقش خود را در راستای نزدیک کردن رویکرد‌ها و کاهش فشار با همکاری جامعه بین‌الملل و جمهوری اسلامی ایران به‌بهترین نحو ایفا کنیم. حزب «الدعوه الاسلامیه» عراق به رهبری نوری المالکی نیز با انتشار بیانیه‌ای تحریم‌های امریکا علیه ایران را محکوم و رد کرد. در بیانیه این حزب آمده است: «حزب «الدعوه الاسلامیه»، تحریم‌های ظالمانه‌ای را که «ترامپ» رئیس‌جمهور امریکا علیه جمهوری اسلامی تحمیل کرده، رد و محکوم می‌کند و از تمامی دولت‌های آزاده در جهان، به‌ویژه دولت‌های کشور‌های اسلامی می‌خواهد که این تحریم‌های ظالمانه را که ناقض ساده‌ترین اصول حقوق بشر است، رد کنند.»‌همچنین جنبش مقاومت اسلامی سیدالشهدای عراق با ابراز تعجب از موضعگیری العبادی در حمایت غیرمستقیم از تحریم‌ها علیه ایران، این اظهارات دوپهلو را مایه تعجب و شکست روحیه ملت دانست. در بیانیه این جنبش آمده است: «ملت عراق هزاران هزار شهید نداد تا نخست‌وزیر در سمتش باقی بماند و با عربستان و امارات و امریکا همراهی کند؛ و حالا که العبادی موضعی دوگانه در قبال اعمال تحریم علیه ایران دارد، نمی‌دانیم فردا در قبال فلسطین و قدس شریف چه موضعی اتخاذ خواهد کرد.»‌نزار العبادی، تحلیلگر سیاسی عراق در یادداشتی در خبرگزاری «بغداد الیوم» با انتقاد تند از العبادی پرسید از منظر عمق راهبردی و با توجه به مواضع سایر کشور‌های همسایه عراق، آیا العبادی نمی‌داند عمق راهبردی واقعی عراق، کشوری جز ایران نیست. تحلیلگر عراقی افزود: اگر این تحریم‌ها همانگونه که العبادی گفته است ظالمانه و نادرست است پس چرا وی عراق را شریک ظلم به یک ملت و در جبهه طاغوت قرار می‌دهد؟ این تحلیلگر و روزنامه‌نگار عراقی پرسید مگر غیر این است که در عرف سیاست خارجی، کشور‌های همسایه دارای اولویت هستند پس چرا العبادی این اولویت‌ها را به جای کشور همسایه به امریکا به عنوان اشغالگر سابق عراق داده است. نجاح محمد علی، تحلیلگر عراقی که با شبکه‌هایی مانند بی‌بی‌سی گفت‌وگو می‌کند، گفته که موضع ذلیلانه العبادی در قبال واشنگتن که به امید به دست آوردن مجدد پست نخست‌وزیری و برخلاف مخالفت جامعه جهانی، پایبندی خود را به تحریم‌ها یکجانبه امریکا علیه ایران اعلام کرده باعث شده است که بحث حذف او از حزب الدعوه مطرح شود.
بیانیه چین، تهدید اروپا
وزارت خارجه چین دیروز با انتشار بیانیه‌ای ضمن مخالفت با تحریم‌های امریکا علیه ایران اعلام کرد روابط تجاری چین و ایران ناقض قطعنامه‌های سازمان ملل نیست به همین دلیل ادامه خواهد یافت. بیانیه وزارت خارجه چین می‌افزاید: «پکن مخالف تحریم‌های امریکا است و تعهدی به اجرای این نوع تحریم‌ها که بیانگر یکجانبه‌گرایی واشنگتن در جهان است ندارد.» وزارت خارجه چین گفته که همکاری تجاری با ایران هیچ یک از قطعنامه‌های شورای امنیت را نقض نمی‌کند. اتحادیه اروپا هشدار داده است که اگر شرکت‌های اروپایی به تبعیت از تحریم‌های امریکا روابط تجاری خود با ایران را متوقف کنند، با تحریم‌های اتحادیه اروپا مواجه خواهند شد. ناتالی توچی، مشاور ویژه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیروز در گفت‌وگو با رادیو بی‌بی‌سی اظهار داشت: آن دسته از شرکت‌های اروپایی که در پیروی از تحریم‌های ثانویه امریکا، دست از تجارت با ایران بردارند، از سوی اتحادیه اروپا تحریم خواهند شد.