روزنامه جمهوری اسلامی
1397/05/17
رسانهها و رسالت دیدبانی
بسمالله الرحمن الرحیمهفدهم مرداد ماه یادآور شهادت مظلومانه شهید صارمی و روز خبرنگار و رسانه است. این، فرصتی است که به صورت اجمالی درباره جایگاه رسانه و خبرنگاران سخنی به میان آید و به برخی مسائل ریز و درشت رسانهها و جایگاه رسانه در جامعه بپردازیم.
دست اندرکاران رسانهها اگر به رسالت و مسئولیتهای خود واقف و عامل باشند، میتوانند نقشی تاثیرگذار، مثبت و غیرقابل انکار در روند تحولات کشور ایفا کنند. اگر به رسانهها فرصتی برای انعکاس مسائل و مشکلات جامعه در چارچوب مصالح و منافع ملی داده شود، قطعاً بسیاری از نابسامانیهای دیروز و امروز کشور با هزینههای کمتری حل و فصل میشود.
نخستین و مهمترین مسئله، دریافت و ارائه اطلاعات صحیح، کامل، دقیق و به موقع است که معمولاً در این زمینه با موانعی مواجهیم. جای تعجب است برخی مواردی که از رسانههای معاند و بیگانه به تصریح انعکاس یافته، برای انعکاس در رسانههای داخلی به عنوان اطلاعات محرمانه و طبقه بندی شده معرفی میشوند درحالی که پس از انعکاس از رسانههای بیگانه، دیگر فرصت چندانی برای اصلاح، تصحیح یا توضیح باقی نمیماند. موضوع مهمتر در این باره به تبعیض در برخوردها مربوط میشود. هنوز هم نام بعضی متهمین پروندههای مرتبط با سوءاستفادههای اقتصادی که حتی جرم آنها کاملاً محرز و قطعی است، به نام «ب ز»، س ش، د ذ در رسانهها عنوان میشود ولی با طیف دیگری از متهمین که حتی فرصت بررسی کارشناسی درباره اتهامات آنها وجود نداشته، با ذکر اسم، عنوان و فهرست اتهامات، منعکس میشود که نوعی تبعیض و بیقانونی آشکار است.
ماجرای جانسوز «اقتصاد رسانه» هم که مدتهاست بلای جان رسانهها شده، در برخی دولتهای گذشته از همین موضوع به عنوان یک اهرم فشار برای تامین خواستههای مسئولین اجرائی سوءاستفاده میشد که البته رفتاری غیراخلاقی و به شدت غیرقانونی است ولی همواره مورد عمل قرار میگرفت.
صرفنظر از این موارد، انصافاً ما دست اندرکاران رسانهها هم بدون اشکال نیستیم. برخی از مسائل و اشکالات را دست اندرکاران هم به خوبی میدانند ولی برخی دیگر از دید مخاطبان هم قابل رصد کردن است. بزرگنمائی مسائل و مشکلات، برخورد باندی و جناحی با تحولات کشور، اصرار به سیاه نمائی، تلاش برای انتقام جوئی، نادیده گرفتن عمدی پیشرفتها و عملکرد مثبت و قابل تقدیر بخشهای مختلف نظام، خود را به عنوان پرچمدار و نماینده مردم جا زدن، حمله به ارکان نظام در اوج رویاروئی با دشمنان غدار و... فهرست طولانی و دلگیرکننده مواردی هستند که ایکاش برای پرهیز از آن، استعدادهای خود را به کار بگیریم.
از تمامی این موارد که بگذریم، اصل وجود رسانهها و تقویت بنیه دفاعی و بازدارنده نظام از طریق حمایت از رسانهها موضوع کاملاً بدیهی و آشکاری است که موضوعیت و کارآئی آن در مقاطع مختلف تاریخ معاصر، چه در زمینه مسائل داخلی و ملی و چه در زمینه مسائل پیرامونی و فراملی به وضوح ثابت شده است.
با هشیاری رسانهها و میدان دادن به ابزار رسانه ای، قطعاً برای بسیاری از سوءاستفادههای سیاسی – اقتصادی و حتی تبلیغاتی از بین میرود یا حداقل محدود میشود. در آن صورت ما شاهد رانت خواریهای سرسام آور چند هزار میلیاردی نخواهیم بود بلکه حتی بستر لازم برای شکل گیری چنین مواردی از بیم افشاگری رسانه فراهم نمیشود.
قدرت بازدارندگی رسانهها باید به عنوان سرمایه نظام در برخورد با مفاسد سیاسی – اقتصادی و اجتماعی حفظ و تقویت شود و مرتباً ارتقاء یابد. ما به چنین ابزاری برای مقابله با گردن فرازی باندهای فرصت طلب و تشنه قدرت به شدت احتیاج داریم. فراموش نکنیم که حتی قانون شکنان قانون گریز هم از هیمنه و ابهت رسانهها میترسند و اصرار دارند که تمامی عملکرد سیاه و پرخطای آنها در تاریکی و در غیبت اصحاب رسانه صورت گیرد و آنچنان به پنهان کاری عادت کردهاند که مایلند هرگز خطای آنها در پستوهای قدرت در معرض دید رسانهها به عنوان چشمهای تیزبین جامعه قرار نگیرد. به عکس دیدگاه خطاکاران، رانت خواران و اختلاسگران، به مصلحت جامعه و نظام است که از تمامی توان و ظرفیت رسانهها برای حفظ ثبات جامعه و تامین منافع ملی و مصالح نظام بهرهگیری شود.
قدرت بازدارندگی رسانه، ابزار کارآمدی است که میتواند مانع قانون گریزی تمامی کسانی شود که به راحتی قانون را به کمک برخی دست اندرکاران بیصلاحیت دور میزنند. آنها از قانون شاید هرگز نترسند ولی وحشت آنها از افشاگری رسانهها را نباید هرگز دست کم گرفت. رسانهها را میتوان دیدبانهای جامعه برای رصد کردن هرگونه خطا، ناهنجاری و نابسامانی در فضای عمومی تلقی کرد و برای تحقق هرچه اطمینان بخشتر چنین رسالتی در مسیر تعالی ریلگذاری کرد تا به تناسب افزایش حمایت جامعه از رسانهها، بر مسئولیت پذیری رسانهها نیز تاکید ورزید و از آنها انتظار داشت که رسالت خود را جدیتر بگیرند.
سایر اخبار این روزنامه
قانون صدور چک اصلاح شد
حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در روزنامه جمهوری اسلامی به مناسبت روز خبرنگار
وزارت اطلاعات اعلام کرد:
شناسایی و خنثی سازی اقدامات تروریستی گروهکهای تجزیه طلب و تکفیری در کردستان و خوزستان
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به دور تازه تحریمهای آمریکا:
تمام تلاش خود را برای برخورداری مردم ایران از منافع اقتصادی برجام به کار میگیریم
ابلاغ جزئیات دستورالعمل خرید و فروش ارز در شبکه صرافیهای مجاز
اعلام همبستگی تعدادی از رهبران یهودی و مسیحی آمریکا با ملت ایران و ابراز تاسف از خروج آمریکا از برجام
توافقات تامل برانگیز حماس با رژیم صهیونیستی با میانجیگری مصر ونقش پشت پرده خالد مشعل
ماهنامه قرآنی «شبنم» ویژه رده سنی کودک منتشر شد
رسانهها و رسالت دیدبانی
پیوند صنعت و دانشگاه؛ ماهیت شکلگیری جهاد دانشگاهی
بیانیه 170 نفر از نمایندگان خطاب به وزیر علوم برای عدم دخالت معدل در آزمون کنکور