احياي برجام با فرود هواپيماها

آرمان: در حالی‌که آمریکا و متحدانش تمام تلاش خود را برای محقق نشدن تعهدات برجامی به ایران به‌کار می‌بندند، اما ناموفق هستند و جدیدترین هواپیماهای برجامی ایران که از جمعه شب سفر خود را از اروپا آغاز کرده بودند دیروز در تهران به زمین نشستند. تحویل این ۵ فروند هواپیما نشانی از تعهد اروپا به برجام بود و می‌توان گفت امتیازی بود که اتحادیه اروپا به ایران در چارچوب برجام داد. پنج فروند ATR جدید ایران ایر رسما وارد ناوگان این شرکت هواپیمایی شدند تا تعداد هواپیماهای برجامی ایران به عدد ۱۶ و تعداد ATR‌های وارد شده به عدد ۱۳ فروند برسد. پیش از این ایران ایر توانسته بود سه فروند ایرباس نیز در فضای شکل گرفته پس از برجام وارد ناوگان خود کند. هرچند ایران ایر هنوز توضیح دقیقی درباره چگونگی تامین منابع مالی لازم برای ورود این هواپیماها ارائه نکرده، اما به نظر می‌رسد مانند هواپیماهای قبلی بازهم مبلغ کل خرید به شکل نقدی پرداخت شده است. در توافق ابتدایی ایران و شرکت‌های بزرگ هواپیماساز، ابتدا بنا بود طرف ایرانی تنها ۱۵درصد از منابع مالی مورد نیاز را به شکل نقدی پرداخت کند و ۸۵ درصد منابع از طریق فاینانس بانکی تامین شود.
تحویل قبل از تحریم
بر زمین نشستن پنج فروند ATR جدید در حالی بود که از آبان ماه امسال رسما تحریم‌های ایران دوباره علیه صنعت هوایی ایران وضع می‌شود. با توجه به نزدیک بودن زمان بازگشت تحریم‌های آمریکا شاید این هواپیماها آخرین فروند از هواپیماهایی باشند که ایران در قالب قرارداد هواپیماهای برجامی به ناوگان خود اضافه می‌کند. ایران ایر پس از اجرایی شدن برجام، خرید ۲۰۰ هواپیما را در دستور کار خود قرار داده بود که در این چارچوب ۸۰ هواپیما مربوط به بویینگ، ۱۰۰ فروند مربوط به ایرباس و ۲۰ فروند مربوط به ATR بود. پس از آنکه با اعلام ترامپ، ایالات متحده از برجام خارج شد، بویینگ و ایرباس، رسما اعلام کردند که امکان اجرایی کردن قراردادشان با ایران را ندارند و ای.تی.آر نیز نسبت به قابل اجرا بودن این قرارداد تردیدهای جدی را مطرح کرد. دولت آمریکا در جریان اجرای برجام نیز اعلام کرد هر شرکتی که قصد فروش هواپیما به ایران را داشته باشد در صورتی که 10 درصد از قطعات آن در آمریکا یا از سوی شرکت‌های این کشور ساخته شده باشد نیاز به مجوز اوفک ـ وزارت خزانه‌داری آمریکاـ دارد. هواپیماهای منطقه‌ای ای.تی.آر که ظرفیت مسافرگیری کمتر از ۱۰۰ نفر دارد، برای پروازهای منطقه‌ای و فعال کردن فرودگاه‌های کوچک اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت. طبق اعلام وزیر راه و شهرسازی، ایران به ۵۰۰ فروند هواپیمای جدید برای نوسازی ناوگانش احتیاج دارد.
روایت مدیرعامل هما


فرزانه شرفبافی مدیرعامل شرکت هواپیمایی هما برای تحویل این هواپیماها به فرانسه سفر کرده بود؛ این هواپیماها پس از طی مراحل تحویل به ایران، از فرودگاه تولوز فرانسه عازم ایران شده بودند. مدل این هواپیماهای خریداری شده ATR72-600 است که برای نخستین بار در سال 2010 میلادی وارد ناوگان هوایی جهان شد؛ این هواپیما منطبق با آخرین فناوری و جدیدترین سیستم‌های رفاهی و ایمنی در صنعت هواپیمایی جهان است. مدل سفارشی ایران ایر قادر است 70 نفر را تا مسافت یک هزار و 528 کیلومتر جا‌به‌جا کند و به دلیل استفاده از موتورهای ملخی بسیار کم مصرف، ایمن و پیشرفته بوده و هزینه‌های عملیاتی آن به شدت پایین و مقرون به صرفه است. این هواپیما قادر است در همه شرایط جوی پرواز کند و به دلیل مجهز بودن کابین خلبان به نمایشگرهای بسیار پیشرفته، امکان فرود در سخت‌ترین شرایط جوی را نیز دارد. در 5/2 گذشته هشت فروند از این هواپیماهای سبک تحویل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران شده بود. ایرباس نیز تاکنون سه فروند از هواپیماهای خریداری شده ایران را تحویل داده است و به این ترتیب با ورود هواپیماهای جدید، تعداد هواپیماهای پسابرجامی ناوگان هوایی ایران به 16 فروند افزایش یافت. هرچند پس از خروج آمریکا از توافق برجام و احتمال به تعلیق درآمدن هواپیماهای خریداری شده، انتظار می‌رفت که هواپیماسازان نتوانند هواپیماهای بیشتری تحویل ایران دهند اما برونو لومر وزیر اقتصاد و دارایی فرانسه نهم مرداد ماه ضمن ابراز امیدواری نسبت به تحویل هشت فروند هواپیمای ای‌تی‌آر به ایران، تاکید کرد به دنبال چراغ سبز واشنگتن در این باره هستیم؛ این هواپیماها قرار بود تا پیش از ششم اوت (15 مرداد) به ایران تحویل داده شود.
در انتظار 3 فروند دیگر
مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل درباره تحویل سه فروند هواپیمای ای.تی.آر دیگر گفت: امیدوار هستیم که ۳ فروند ای.تی.آر دیگر هم تحویل داده شود، اما شرایط برای ورود این هواپیماها بسیار سخت خواهد بود. اصغر فخریه‌کاشان با بیان اینکه با ورود این ۵ فروند هواپیمای جدید روزنه‌ای برای تحویل هواپیما از ایرباس و بویینگ باز شده است، گفت: وقتی که ای.تی.آر می‌تواند به دولت آمریکا برای فروش هواپیما به ایران فشار بیاورد و برای منافع خود بجنگد، به طور قطع این شرایط برای ایرباس هم می‌تواند فراهم شود و بویینگ هم برای منافع خود و فروش هواپیما به ایران باید تلاش کند.