توقف تولید بنزین پتروشیمی در دولت یازدهم نتیجه داد؛

آلودگی هوای تهران و دیگر کلانشهرها که در سال‌های ٩٠ و ٩١ بحرانی جدی در حوزه زیست‌محیطی را به دنبال داشت، امروز با اقدام‌های انجام شده توسط دستگاه‌های ذی‌ربط در دولت یازدهم به‌ویژه وزارت نفت، به خوبی در حال کنترل و کاهش است.
در دوره‌های قبلی وضعیت هوای کلانشهرها و شهرهای صنعتی به دلیل مصرف بنزین پتروشیمی‌ها در شرایط بحرانی قرار گرفت تا اندازه‌ای که در فصل‌های بهار و تابستان نیز که پدیده وارونگی هوا وجود ندارد، هوای شهرهایی چون تهران، اصفهان، مشهد، تبریز و اراک آلوده می‌شد.
به همین دلیل مسوولان محیط‌زیستی دولت تدبیر و امید چاره کار را در توقف تولید بنزین بی‌کیفیت دیدند. فروردین‌ماه سال ۱۳۹۳ بود که تولید و توزیع بنزین پتروشیمی به دلیل سرطان‌زا بودن و عاملیت اصلی پایداری هوای آلوده، به طور کامل متوقف شد. به گفته معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست، این نوع بنزین سوخت بسیار خطرناک حاوی بنزن بود که سرطان‌زا بودن این ماده نیز محرز شده است. با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و تاکید وزارت نفت و سازمان محیط‌زیست، بساط توزیع رفرمیت از کشور برچیده شد و جایش را به بنزین با کیفیت یورو ۴ داد.به گزارش شانا، بهبود نسبی کیفیت هوای تهران و کلانشهرهای کشور در سه سال گذشته از جمله دستاوردهای انکارناپذیر و ثمره تدابیری است که موجب کاهش آلاینده‌های مضر و سرطان‌زا در پایتخت شده است. این موفقیت شاید در نگاه نخست به چشم دیده نشود اما هنگامی که تقویم هوای روزهای چهار سال گذشته را ورق می‌زنیم و آن را با سال‌های قبل‌تر مقایسه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که حال هوا چگونه بود و حالا چه شده است.
مسوولان سازمان حفاظت محیط‌زیست بارها اعلام کرده‌اند که سال‌های ٩٠ و ٩١ ناسالم‌ترین سال‌ها‎ برای تهران و دیگر کلانشهرها بوده است، حتی عنوان شد میزان بنزن در بنزین طی سال ١٣٩١، 98/6 یعنی معادل شش برابر استاندارد بود است که خوشبختانه این عدد به رقم استاندارد یعنی «یک» بسیار نزدیک شده است.


آمار و ارقام دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا نیز این امر را اثبات می‌کند، به طور مثال تعداد روزهای ناسالم سال ١٣٩٠ تهران ٢١۵ روز بوده است، اردیبهشت‌ماه سال ٩٠ سرشار از روزهای هوای بسیار ناسالم بود و مردم این کلانشهر از ٣٠ روز این ماه، ١۵ روز هوای ناسالم را تجربه کردند.
روزهایی که کودکان و سالخوردگان و بیماران قلبی و ریوی امکان تردد در شهر را نداشتند و انسان‌های سالم در معرض بیماری‌های تنفسی حاد قرار گرفتند حتی سه روز از روزهای باقیمانده اردیبهشت ٩٠، هوا بسیار ناسالم شد که تنفس در آن برای شهروندان بسیار خطرناک بود.
تعداد روزهای ناسالم در سال ٩١ نیز ١۴۶ روز بوده است، وضع هوای تهران در سال ٩١ نیز تعریفی ندارد، سال‌های ٩٠ و ٩١ بدون روز هوای پاک یا حتی هوای سالم سپری شده است.
بیشترین روزهای اردیبهشت سال ٩٢ نیز ناسالم برای گروه‌های حساس گذشته است، ٢١ روز از ٣١ روز اردیبهشت ٩٢ برای عبور سالخورگان و کودکان و بیماری‌های تنفسی خطرناک بوده است و در ادامه ٩ روز هوای سالم را در اردیبهشت ٩٢ تجربه کرده‌ایم و یک روز هوای ناسالم.
ثبت اتفاق کم‌سابقه
با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و با دستور توقف تولید و توزیع سوخت پتروشیمی‌ها و توزیع سوخت استاندارد یورو۴، مردم بسیاری از کلانشهرها توانستند هوای باکیفیت‌تری را تجربه کنند. یوسف رشیدی، رییس سابق مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌‌زیست در آخرین روز اردیبهشت سال ٩٣ عنوان کرده بود که هوای تهران در روندی کم‌سابقه از ابتدای سال‌‌ (٩٣) در شرایط ناسالم قرار نگرفته است.
وی با بیان اینکه نداشتن هوای ناسالم در سه سال گذشته در مدت مشابه در تهران سابقه نداشته است، افزود: یکی از دلایل عمده هوای سالم در تهران توزیع بنزین با استاندارد یورو ۴ است زیرا این بنزین دارای بنزن و ترکیبات هیدروکربنی بسیار پایینی است بنابراین میزان تولید ذرات معلق کمتر از 5/2 میکرون هم کاهش می‌یابد.رشیدی در اردیبهشت ٩٣ اعلام کرده بود: ممکن است وضع جوی هم در شرایط هوا تاثیرگذار باشد اما قطعا نقش بنزین یورو ۴ در کاهش آلودگی هوا بسیار پررنگ است.اولین وعده‌های دولت فعلی بهبود وضع آلودگی هوا بوده و تا امروز به این اقدام‌ها می‌توان اشاره کرد: توقف تولید بنزین در پتروشیمی‌ها، جایگزینی سوخت مایع مصرفی نیروگاه‌ها با گاز طبیعی به عنوان سوخت پاک، رایزنی‌ با عراق برای کنترل ریزگردها، تصویب مصوبه‌ای که ١٣ ارگان کلیدی را موظف به همکاری برای بهبود آلودگی می‌کند، ارگان‌هایی متشکل از نمایندگان ١٣ دستگاه اجرایی از جمله وزارتخانه‌های نفت، نیرو، کشور، راه‌وشهرسازی، امور اقتصادی و دارایی، صنعت، معدن و تجارت، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آموزش‌وپرورش، ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان حفاظت محیط‌زیست، معاونت راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی.همچنین سازمان حفاظت محیط‌زیست به عنوان یکی از ١۶ دستگاه متولی کاهش آلودگی هوا از سال ٩٢ تاکنون تدابیر و اقدام‌هایی را در زمینه کاهش آلودگی هوا اتخاذ کرده است که شامل حذف بنزین پتروشیمی، استاندارد یورو ۴ برای سوخت، توزیع سوخت استاندارد در کلانشهرها، استاندارد یورو ۴ برای تولید خودرو و جلوگیری از شماره‌گذاری موتورسیکلت‌های کاربراتوری از ابتدای مهرماه است و براساس شواهد، این اقدام‌ها تا حد زیادی در کاهش آلودگی هوا موثر واقع شده‌اند.
افزایش ۶ برابری
آمار و ارقام دستگاه‌های سنجش آلودگی هوای تهران در سال ٩۵ نشان داد هوای پایتخت نسبت به سال ٩٢، دارای ٢٧٧ روز پاک و سالم بوده است.
مقایسه وضع کیفی هوای تهران از ابتدای سال ٩٢ تا پایان سال ٩۵ نشان‌دهنده آن است که در سال ٩۵ تعداد روزهای پاک ١٧، سالم ٢۶٠، ناسالم برای گروه‌های حساس ٨٠ روز و ٩ روز نیز ناسالم بوده است در حالی که در سال ٩٢ تعداد روزهای پاک ٣، سالم ٢٠٢ روز، ١۴٨ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و چهار روز ناسالم بوده است.
همچنین در سال ٩۴ تعداد روزهای پاک ٢١ روز، ٢٣٣ روز سالم، ١٠۵ روز ناسالم برای گروه‌های حساس، پنج روز ناسالم و یک روز بسیار ناسالم بوده است، سال ١٣٩٣ نیز ١۶ روز پاک، ٢٣٣ روز سالم، ١١٢ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و چهار روز ناسالم داشته است.