روزنامه اعتماد
1397/05/13
روابط آنكارا- واشنگتن در سراشيبي سقوط
ميثم سليماني
اعمال زور بي‌منطق، در حال نشت كردن به سراسر دنياست و عامل اين اتفاق هم ايالات متحده امريكا به رهبري دونالد ترامپ است. او تلاش مي‌كند اهداف خود را در جاي جاي دنيا با اعمال زور پيش ببرد. تفاوتي ندارد كه طرف مقابل متحد باشد يا دوست يا دشمن، تمام چيزي كه براي او مهم است خواسته شخصي خود بدون در نظر گرفتن هيچ اصولي است. حالا تركيه هم با اين مشكل مواجه شده است. تركيه كه ميراثدار امپراتوري عثماني پس از فروپاشي آن بود، همواره يكي از بزرگ‌ترين و مهم‌ترين متحدان ايالات متحده از بعد سياسي، اقتصادي و به خصوص نظامي شناخته مي‌شد. تركيه همواره پل ارتباطي ميان اروپا با آسيا و خاورميانه محسوب مي‌شد. تركيه بعد از امريكا در ناتو، بزرگ‌ترين ارتش را در اختيار دارد و عملا از نظر كميت هيچ كشوري در اروپا نمي‌تواند در ابعاد تركيه قرار بگيرد، از همين رو امريكا و تركيه دو ستون اصلي نظامي اتحاد ناتو محسوب مي‌شوند. اما حالا به نظر مي‌رسد، اختلافات اين دو متحد به حدي در حال افزايش است كه روابط دو جانبه اين دو متحد را وارد يك چالش جدي كرده است. به نظر مي‌رسد روزهايي كه گفته مي‌شد رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه مورد تمجيد و ستايش دونالد ترامپ قرار دارد به پايان رسيده است و ديگر دو رييس‌جمهور نمي‌توانند با يك تماس تلفني كوتاه به توافق‌هاي جدي دست پيدا كنند و حتي بر سر يك موضوع به اشتراك برسند. بحث كشيش امريكايي كه توسط تركيه دستگير شده است عملا تبديل به دستاويزي شده است كه اوج اختلافات ميان دو كشور نمايان شود. اكنون ليست بزرگي از اختلافات روبه روي دو كشور قرار گرفته است كه شايد حل شدن آن آسان نيست. از عدم پذيرش درخواست تركيه براي استرداد فتح‌الله گولن، روحاني سني از امريكا گرفته تا عدم فروش جنگنده‌هاي فوق پيشرفته F-35 به تركيه موجب شده تا اختلافات بيش از هر زمان ديگري نمايان شود و حالا خبر تحريم دو وزير كابينه تركيه توسط وزارت خزانه‌داري امريكا تبديل به چالشي فراتر از حد انتظار شده است. اكنون در داخل تركيه نيز اين انتظار به وجود آمده تا رجب طيب اردوغان براي پاسخ به تحريم‌هاي ايالات متحده در مورد مقام‌هاي عالي كشور، دارايي‌هاي ترامپ در تركيه از جمله برج ترامپ در استانبول بلوكه شود، اتفاقي كه عملا مي‌تواند ارتباط ميان دو كشور را به يك سراشيبي سقوط سوق دهد. طبق درخواستي كه از حزب عدالت و توسعه و شخص اردوغان صورت گرفته بايد دارايي‌هاي متعلق به رييس‌جمهور دونالد ترامپ و اعضاي كابينه امريكا در تركيه بلوكه شود. تركيه در يك پاسخ اوليه به تحريم وزراي كابينه خود توسط امريكا، عنوان كرد كه اين اقدام نگرشي تهاجمي است كه مشخص نيست چه هدفي را دنبال مي‌كند. وزارت خارجه تركيه روز پنجشنبه در بيانيه‌اي عنوان كرد: اين اقدام تصميمي بي‌اعتبار است كه در نظام قضايي ما مداخله مي‌كند و به طور جدي به تلاش‌هاي سازنده براي حل مشكلات بين دو كشور آسيب وارد مي‌كند. مولود چاووش اوغلو، وزير خارجه تركيه در توييتر نوشت: تلاش ايالات متحده براي تحميل تحريم به دو وزير ما، بي‌پاسخ نخواهد ماند. او همچنين قول داد كه تركيه پاسخي برابر را به امريكا خواهد داد. همچنين سخنگوي حزب خوب تركيه به رهبري مارال آكشنر در واكنش به اين اقدام نيز اعلام كرد كه دولت و حزب عدالت و توسعه بايد اموال ترامپ را در تركيه ضبط كنند. گفتني است حزب خوب يكي از احزاب تازه تاسيس تركيه است كه توانست براي اولين‌بار وارد پارلمان اين كشور شود و توانسته با رهبري مارال آكشنر از نفوذ بالايي در تركيه برخوردار شود و عملا يكي از رقباي حزب عدالت و توسعه محسوب مي‌شود.
لازم به ذكر است كه مجتمع برج‌هاي ترامپ واقع در يكي از شلوغ‌ترين مناطق پر رفت و آمد استانبول است كه داراي يك فروشگاه عظيم و دو برج 40 طبقه است. يكي از ساختمان‌ها اداري و ديگري مسكوني است. طبق گزارش نيويورك‌تايمز، نه خود ترامپ و نه كمپاني آن صاحب حقيقي برج‌هاي ترامپ در استانبول نيست. در عوض اين ملك متعلق به هلدينگ دوغان است كه شريك شركت ترامپ محسوب مي‌شود، گفته مي‌شود اين شركت مبلغ 1 ميليون دلار به ترامپ پرداخت كرده تا بتواند از برند او روي اين برج استفاده كند. از همين رو نمي‌توان اين ملك را متعلق به ترامپ در راستاي مسدود‌سازي اموال وي در تركيه دانست. البته برخي معتقدند كه ممكن است اين ايده تا حدي اجرايي شود. چرا كه اردوغان در يك سخنراني در ماه ژوئن اعلام كرد كه نام ترامپ بايد از برج‌هاي استانبول برداشته شود چرا كه اين اقدام واكنشي به سخنان و رفتارهاي اسلام‌هراسانه ترامپ است.
بحران چرا آغاز شد
تركيه چندي پيش كشيشي امريكايي را دستگير كرد كه متهم به كمك به افرادي بود كه در كودتاي نافرجام سال 2016 دست داشتند. از همين رو پس از مدت‌ها كشمكش و مذاكره ميان امريكا و تركيه در نهايت چهارشنبه‌شب وزارت خزانه‌داري ايالات متحده اعلام كرد كه عبدالحميد گل، وزير دادگستري و سليمان سويلو، وزير كشور تركيه را تحت تحريم قرار داده و اموال و دارايي‌هاي آنها را در امريكا ضبط مي‌كند. كاخ سفيد اعلام كرد كه اين دو فرد نقش اساسي در بازداشت اندرو برونسون، كشيش امريكايي ايفا كردند.
واكنش ايران به تحريم‌هاي امريكا عليه تركيه
محمدجواد ظريف، وزير امورخارجه ايران يك روز پس از اعلام تحريم‌هاي امريكا عليه دو وزير تركيه‌اي در توييتر خود نوشت: تحريم‌هاي غيرقانوني ايالات متحده عليه دو وزير تركيه كه دولت همپيمان امريكاست نشان مي‌دهد كه نه‌تنها دولت امريكا فشار و اخاذي را به جاي سياست‌ورزي دنبال مي‌كند، بلكه اعتيادش به تحريم هيچ حد و مرزي نمي‌شناسد.
ديدار چاووش اوغلو و پمپئو
روز گذشته تنها دوروز پس از آنكه امريكا تحريم‌هاي جديد خود را عليه دو وزير تركيه‌اي اعمال كرد، وزراي خارجه امريكا و تركيه در حاشيه نشست وزراي خارجه كشورهاي عضو پيمان آسه آن با يكديگر ديدار كردند. هدر نائورت، سخنگوي وزارت خارجه امريكا گفت: دو طرف در خصوص موضوعات متعددي صحبت كردند و گفت‌وگوها سازنده بود. آنها موافقت كردند تا تلاش‌ها را براي حل مسائل بين دو كشور افزايش دهند. مولود چاووش اوغلو، وزير خارجه تركيه در اين ديدار عنوان كرده است كه امريكايي‌ها با زبان تهديد و تحريم چيزي به دست نمي‌آورند. در طرف مقابل نيز مايك پمپئو، وزيرخارجه امريكا عنوان كرده است براي برطرف كردن اختلافات پس از بازگشت به امريكا اقداماتي را انجام خواهد داد. وي عنوان كرد كه ديدار سازنده بود ولي مطمئنا نمي‌توان انتظار داشت كه همه مسائل در جلسه اول حل شود. اما ما توافق كرديم تا با هم كار كنيم و از همكاري نزديك و گفت‌وگو در دوره آتي حمايت مي‌كنيم.
سایر اخبار این روزنامه
ابتدا آزادي را تضمين‌كنيم
تابع تصميم مقامات عالي نظام باشيد
وزيركار به‌جاي وزير اقتصاد
روابط آنكارا- واشنگتن در سراشيبي سقوط
گزارشي از مواجهه مسوولان با فساد : «اعدام‌درماني» يا پيشگيري؟
خودكشي از ترس مرگ!
لزوم شفافيت فراگير
تاب‌آوري و نياز به آموزش فردي
در خدمت و خيانت ايرانيان مهاجر
زمينه‌هاي سوال از رييس‌جمهور
