خرابکاری در نصف جهان

امیر هاتفی نیا | «هیپ‌هاپ» خودِ زندگی است؛ و گرافیتی هم شکلی از این زندگی. شاخه‌ای مظلوم که دست‌های بسیاری بر پیکره‌اش شلیک می‌کند. پوشش گرافیتی کار اما از فولاد است. او کم نمی‌آورد. برای همین معمولا دو نوع پاتوق دارد. یکی برای خودش است و هیچ کس از آن باخبر نمی‌شود؛ و دیگری پاتوقی است که درست در مرکزی‌ترین نقطه شهر قرار دارد: مکانی برای جدال با سرمایه و قدرت. او کار می‌زند و پاک می‌شود... و این نبرد همین طور ادامه پیدا می‌کند. هر شهر پاتوق خاص خود را دارد. برای محفوظ ماندن کارها از دست مامورانی که دنبال محو گرافیتی‌اند، نمی‌توان با جزییات از مکان‌ها نام برد. معروف‌ترین اسپات‌های مشهد در ساختمان‌هایی متروکه و مخروبه قرار دارد. ساختمان‌هایی که حتی میزبان آرتیست‌های دیگرشهرها هم شده است. مثلا در یکی از آنها کنار نام بُمب از مشهد، نام همیشگی، بی تو، یونیک و ترس از تهران دیده می‌شود. این پاتوق‌ها قدمت گرافیتی در هر شهر را نشان می‌دهد؛ اکثرشان به خاطر سِری‌بودن از دسترس شهرداری‌ها به دورند و برای همین ماندگاری بالایی دارند. پاتوق اصفهان اما «آمادگاه» است؛ خیابانی تاریخی که با گرافیتی عجین شده و پاتوق هویدای آرتیست‌ها در اصفهان است.
مامور ویژه برای آمادگاه!
«OWL» گرافیتی کار خفنی است که در اصفهان کار می‌کند. او قبل‌تر در خیابان آمادگاه کنار کتابفروشی کمند، کار می‌زده: «اخیرا اونجا هنرمندای گرافیتی اصفهان زیاد کار می‌کنن و برای همین مأمور زیاد شده و گرافیتی‌ها رو زود پاک می‌کنن. حتی مغازه‌دارها هم روی کارها رنگ می‌زنن.»
حس مدرنیته در یک شهر قدیمی


«قبلا توی آمادگاه خیلی گرافیتی می‌زدن، اما اونقد مغازه‌دارها پاکشون کردن که بچه‌ها هم کلا دیگه انگیزه‌ای برای طرح زدن ندارن. الان دیگه هرازچندگاهی کار اجرا می‌کنن. توی آمادگاهِ اصفهان گرافیتی‌ها رو سریع پاک می‌کنن. واقعا حیف این هنره که اینجوری سانسور بشه.» اینها را زهرا عادل‌نیا می‌گوید. او جوانی است که در اصفهان زندگی می‌کند: «اصفهان مهد هنره. ولی خب هنر مدرن نه. گرافیتی‌ها به این شهر قدیمی حس مدرنیته‌ میده. عده‌ای از مردم هم خوششون نمیاد، ولی خب من از هنر مدرن لذت می‌برم. بین اون همه گل آبی و میناکاری و قلم‌زنی، آدم یهو یه طرح خاص و جدید می‌بینه که پر از آنارشی و طغیانه.البته اگه شهرداری و کسبه اصفهانی بهش اجازه بدن.»
هتل عباسی، توریست‌ها و گرافیتی
پردیس چوپانی دانشجویی است که در اصفهان زندگی می‌کند. او هم معتقد است که پیش از این کارها در آمادگاه بیشتر بوده: «حالا متاسفانه همه رو رنگ کردن و کمتر میشه طرحی پیدا کرد. آمادگاه دقیقا روبه‌روی هتل عباسیه. مواقعی که واسه گرفتن کتاب اونجا می‌رفتم گرافیتی‌ها نظرم رو جلب می‌کرد.»
پردیس ادامه می‌دهد: «فکر می‌کنم آمادگاه به خاطر محیطی که داره و اغلب قشر فرهنگی و افرادی اهل هنر از اونجا رد میشن، پاتوق گرافیتی در اصفهان شده. البته یادمه آخرین بار همه دیوارهاش سفید شده بود و اثری از گرافیتی نبود. تنها کاری که یادمه رنگ نشده بود یه تصویر کوچیک بود پایین راه پله‌ها. احتمالا چون توی دید نبوده اون رو پاک نکردن.» او می‌گوید: «گرافیتی در آمادگاه گاهی اونقدر زیاد میشه که نظر همه رو جلب می‌کنه. آمادگاه خیابونیه که توش کتابفروشی و فروشگاه لوازم هنری و صنایع‌دستیه. این خیابون روبه‌روی هتل عباسیه و همین موقعیتش باعث شده توریست‌ها از اونجا رد بشن. به نظرم به همین علت بهترین جا برا
گرافیتیه.»